Паян Ҫӗнӗ Лапсар поселокӗнче 15 сехетре ҫынсем виҫӗ пӑшие асӑрханӑ. Малтанах вӗсен йӗлтӗр бази патӗнче курнӑ, унтан – поселокри паркра. «Про Город» хаҫата вӗсене видео ӳкерсе ярса панӑ.
Ҫӗнӗ Лапсарта пурӑнакан хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, малтан пӗр пӑши ҫеҫ пулнӑ. Кӑштахран тепӗр иккӗн ҫитнӗ, пӗрремӗш килнӗ пӑшие шырама тытӑннӑ.
Пӑшисем хӑрамасӑрах поселокри урамсем тӑрӑх чупнӑ. Ҫынсем вӗсем ҫине пӑхса тӗлӗннӗ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче чирлӗ хир сысни тупӑннӑ. Кун пирки Республикӑн патшалӑх ветеринари служби паян пӗлтернӗ.
Хир сыснине «Балхаш» сунар ҫӗрӗ ҫинче асӑрханӑ. Асӑннӑ ҫӗр лаптӑкӗ «Резон» хупӑ акционер обществин шутланать.
Анализ тума Улатимӗрти ветеринари лабораторине ярса панӑ. Унти специалистсем тискер чӗрчун Африка мурӗпе чирлине палӑртнӑ.
Чӑваш Енӗн патшалӑх ветеринари службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, чире сарӑлма парас мар тесе специалистсем халӗ тӗрлӗ ӗҫ туса ирттереҫҫӗ.
Етӗрне районӗнчи Мӑн Сӗнтӗр ялӗнче пурӑнакан 41 ҫулти арҫын ҫынна асӑрханмасӑр вӗлернӗ тесе шутлаҫҫӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак арҫын раштавӑн 30-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи «Ленинсая Искра» сунар хуҫалӑхӗн территорийӗнче хир сыснине йӗрленӗ те ӑна пӑшалтан пенӗ. Анчах хайхискер чӗрчуна мар, ҫынна йӑнӑшпа пенӗ. 39 ҫулти арҫын сурана пула ҫавӑнтах вилнӗ.
Вырӑна следствин оперативлӑ ушкӑнӗ ҫитнӗ, тӗрӗсленӗ, инкеке курнисенчен ыйтса пӗлнӗ. Пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Чӑваш Енри икӗ ялта урнӑ чир тӗлӗшпе карантин йышӑннӑ. Ку йышӑнӑва раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗнче тата 3-мӗшӗнче. Хушӑва ЧР Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ.
Тӑвай районӗнче Ҫӑлпуҫ ялӗнче тата Ҫӗрпӳ районӗнчи Хурӑнуй ялӗнче урнӑ чир тупса палӑртнӑран ҫак тӑрӑхсенче карантин пулнине йышӑннӑ. Ҫавна май карантина пӑрахӑҫличчен ҫак ялсенче йытӑсемпе кушаксен куравне ирттерме, зоопарка илсе кайма чӗрчунсем тытма, килти выльӑх-чӗрлӗхе сутма, ялтан йытӑсемпе кушаксене илсе тухма юрамасть.
Ватӑ арҫыннӑн судра явап тытма тивӗ. Ӑна сӑсар тытнӑшӑн 500 пин тенкӗ таран штраф тӳлеттерме е 2 ҫул таран тӗрмене хупма пултараҫҫӗ.
71 ҫулти арҫын «Пойма реки Сура» ҫутҫанталӑк заказникӗн территорийӗ ҫинче капкӑн лартнӑ. Унта сӑсар ами лекнӗ. Саккуна пӑсса чӗрчуна тытнине ЧР Ҫутҫанталӑк министерствин ӗҫченӗсем тупса палӑртнӑ. Ватӑ сунарҫа шӑпах сӑсара капкӑнран илме килнӗ чухне тытса чарнӑ.
Палӑртмалла: арҫын сунарпа 1965 ҫултанпа кӑсӑкланать, унӑн чӗрчуна тытма ирӗк те пур. Вӑл заказник территорийӗнче чӗрчунсене тытма юраманнине пӗлсех ҫакна тунӑ.
Чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнчи вӑрманта пӑшалтан пенӗ сасӑ илтӗннӗ. Ун хыҫҫӑн полицейскисемпе пӗрле охотоведсем вырӑна тӗрӗслеме тухнӑ. Вӗсем тин кӑна персе вӗлернӗ пӑшие асӑрханӑ. Ку ӗҫе кам тунӑ? Ҫав ҫынна шырама тытӑннӑ.
Пӑшие персе вӗлернӗ вырӑнтан инҫех мар ку ӗҫе тума пултарнӑ браконьера тытнӑ. Вӑрнар районӗнче пурӑнакан 52 ҫулти арҫыннӑн хӑйӗн ҫумӗнче сунар пӑшалӗ, патронсем пулнӑ, тумтирӗ юнпа вараланса пӗтнӗ. Унӑн пысӑк чӗрчуна персе вӗлерме ирӗк пулман. Анчах вӑл, хӑй каланӑ тӑрӑх, чӑтса тӑрайман – пӑшие курсан персе вӗлернӗ.
Арҫынна куншӑн ҫур миллион тенкӗ таран штраф тӳлеттерме пултараҫҫӗ.
Етӗрне хулинчи Ямоз микрорайонта карантин пулнине палӑртнӑ. Ку чӗрчунсен урнӑ чирӗпе ҫыхӑннӑ. Хушӑва ЧР Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ.
Карантин ятарлӑ хушуччен, чӗрчун урнӑ чирпе аптӑраман тӗслӗх икӗ эрне пулмасан, вӑйра пулӗ. Хушӑва вара паян, чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ.
Карантин вӑхӑтӗнче асӑннӑ микрорайонта йытӑсемпе кушаксен куравне ирттерме, тискер чӗрчунсене зоопарк валли тытма, килти выльӑха сутма, йытӑ-кушака республика тулашне илсе тухма юрамасть.
Шупашкарта Богданкӑра авари пулнӑ: машина хир сысни ҫине пырса кӗнӗ. Чӗрчун вилнӗ, машина та самаях сиенленнӗ.
Авари Богданкӑран М-7 ҫул ҫине тухнӑ ҫӗрте 20 сехет те 10 минутра пулнӑ. Ҫакна курнӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, аварие икӗ машина лекнӗ: «Форд» тата «Шевроле». «Фодӑн» малти пайӗ вӑйлах сиенленнӗ, малти бампер арканнӑ. Унӑн рулӗ умӗнче хӗрарӑм ларнӑ. Телее, вӑл аманман.
Хир сысни вара тӳрех вилнӗ. Вӑл малтан пӗр машина айне кӗрсе кайнӑ, унтан – теприн айне. Унӑн вили ҫул айккинче выртнӑ. Хир сысни самаях пысӑк пулнӑ.
Юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче шыравпа ҫӑлав службине кушак ҫурине ҫӑлмашкӑн ыйтса шӑнкӑравланӑ. Линин тепӗр вӗҫӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта Трактор тӑвакансен проспектӗнчи пӗр шкул ҫывӑхӗнче кушак ҫури йывӑҫ ҫине хӑпарса ларнӑ та анайман.
Иртен-ҫӳрен кушак ҫурине пулӑшма шутланӑ, ҫӑлав службине шӑнкӑравланӑ. Ҫӑлавҫӑсем вырӑна ҫитнӗ, альпхатӗрсемпе тата виҫӗ кустӑрмаллӑ пусмапа усӑ курса кушак ҫурине йывӑҫ ҫинчен илсе антарнӑ.
Чӑваш Енре миҫе хӑмӑр упа пурӑнать? Нумаях пулмасть вӗсене шутланӑ. Хальхи вӑхӑтра республикӑра 37 упана шута илнӗ.
Тӳрех палӑртмалла: упасене Чӑваш Енри Хӗрлӗ кӗнекене кӗртнӗ, вӗсене тытма юрамасть. Упасене ҫурлан 16-мӗшӗнчен пуҫласа юпан 1-мӗшӗччен шутланӑ. Чӗрчунсене сыхлакан дирекци инспекторӗсем утаманӑн малти урин ҫӗр ҫинчи йӗрӗсене сӑнанӑ, вӗсене танлаштарнӑ. Ҫапла майпа 37 упана шута илнӗ.
Улатӑр районӗнче – 16, Шупашкар районӗнче – 9, Шӑмӑршӑ районӗнче 6 упа пурӑнать. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан, кӑҫал утамансен йышӗ ӳснӗ. 2019 ҫулта 20 упа кӑна пулнӑ.
+24.3 °C