Ҫынтан апла ыйтма аван мар та, анчах лайӑх мар тесе кӑсӑкланмасан хӑвна явап тыттарӗҫ. Ку тата мӗнле саккун-ши тесе тӗлӗнме кирлӗ мар. Иртен-ҫӳрен ҫын ҫумне ҫулӑхса: «Каҫарӑр та, эсир судпа айӑпланман-и?» — тесе ыйтма никама та ирӗксӗрлемеҫҫӗ. Сӑмахӗ кунта — ӗҫе илесси пирки-ха. Пуҫлӑхсене пырса тивет. Пур ҫынтан та вӗсене те ун пек ыйттарттармаҫҫӗ. Педагогсене ӗҫе илнӗ чух шкул ертӳҫисен ӗҫе вырнаҫас текен ҫыннӑн ҫав енӗпе кӑсӑкланмах тивет.

Патӑрьел район прокуратури хӑйсен районӗнчи шкулсене тӗрӗсленӗ те, пӗринче виҫӗ ҫынна ун пек справкӑсӑрах ӗҫе илнине палӑртнӑ. Ку вӑл ӗҫ саккунне пӑсни шутланать.

Прокурорсем тепӗр кӑлтӑк та асӑрханӑ. Ӗҫ килӗшӗвне ҫырнӑ чух тӗрӗсмарлӑхсем тупӑннӑ.

Ҫитменлӗхшӗн шкул ертӳҫине 3,5 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.

ЧР Вӗренӳ министерстви ашшӗ-амӑшӗ валли «хӗрӳ лини» ирттерет. Вӗсем специалистсене ачасене сывлӑха ҫирӗплетмелли уйлӑхсене ярасси пирки ыйтусене пама пултараҫҫӗ.

«Хӗрӳ лини» шӑматкун пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче иртнӗ. Вӑл татах пулӗ. Ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче те ашшӗ-амӑшӗ 8(8352) 64-21-71 телефонпа шӑнкӑравласа хӑйсене интереслентерекен ыйтусен хуравӗсене пӗлме пултараҫҫӗ.

Уйлӑхсене каймашкӑн заявленисене виҫӗ тапхӑрпа йышӑнаҫҫӗ. Пушӑн 21-мӗшӗнчен пуҫласа йывӑр лару-тӑрӑва лекнӗ ачасенчен йышӑнаҫҫӗ. Документсене вырӑнти ятарлӑ организацисенче йышӑнаҫҫӗ.

Пушӑн 28-мӗшӗнчен пуҫласа республикӑри районсенче тата пӗчӗк хуласенче вӗренекенсенчен документсем йышӑнаҫҫӗ. Ку ыйтупа ача вӗренекен шкула пымалла.

Акан 4-мӗшӗнче Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти шкулсенче документсем йышӑнма пуҫлаҫҫӗ.

Паян оптимизаци тесе пур кӗтесре те кӑшкӑраҫҫӗ. Университетри факультетсене пӗрлештереҫҫӗ, предприяти-организацисенче те улшӑнусем пулаҫҫӗ.

Акӑ Шупашкарта професси пӗлӗве паракан икӗ заведение пӗрлештересси пирки сас-хура тухнӑ. Ӗнер, пушӑн 25-мӗшӗнче, ЧР Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче Шупашкарти электромеханика колледжне реорганизацилесси пирки калаҫнӑ.

ЧР вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов каланӑ тӑрӑх, 1944 ҫулта уҫнӑ Электромеханика колледжне Шупашкарти ҫыхӑнупа информатика техникумӗпе пӗрлештерӗҫ.

Ҫапла майпа «Информатика» специальноҫпе хатӗрлекен пӗр вӗренӳ учрежденийӗ ҫеҫ пулать. Реорганизаци хыҫҫӑн вӗренӳ завденийӗ мӗн ятлӑ пуласси пирки каламан.

Аса илтерер: 2008 ҫулта республикӑра виҫӗ заведение пӗрлештернӗ. Вӗсем — Шупашкарти электромеханика колледжӗ, 1-мӗш професси лицейӗ, 19-мӗш професси училищи.

Учительсен ачасене тӑван ҫӗре юратма та хӑнӑхтармалла. Паян республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев Улатӑра ӗҫлӗ ҫулҫӳревпе ҫитнӗ. Унта вӑл Совет Союзӗн Паттӑрӗн П.Г. Макаров ячӗллӗ 9-мӗш вӑтам шкулта пулнӑ. 515 ача вӗренекен шкула 1937 ҫулта туса лартнӑ. 2006 ҫулта 246 вырӑнлӑх хушма ҫурт хӑпартса лартнӑ. Ҫавӑн чухнех спорт залӗ те, акт залӗ те пӑхса хӑварнӑ. Кӑҫал Раҫҫей Президенчӗн Резерв фондӗнчен 5,4 миллиона яхӑн тенкӗ уйӑрнӑ. Ӑна ҫурта юсама ярасшӑн. Шкула пӑхса ҫаврӑннӑ хыҫҫӑн педагогика коллективӗпе тӗлпулнӑ.

Кайран Элтепер Регионсем хушшинчи «Пуҫламӑшӗ. Тӑван ҫӗршывшӑн ӗҫлени» II вӗренӳ форумне уҫма хутшӑннӑ. Игнатьев патриотизм туйӑмне ачасенче вӗратассинче хальхи вӑхӑтри шкул пысӑк вырӑн кӳнине палӑртнӑ.

Сӑнсем (55)

Дарья Ивановна Сетямина

ЧР Вӗренӳ институчӗ физика предметне вӗрентес технологие аталантарас тӗллевпе республика шайӗнче конкурс ирттернӗ. Вӑл кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнчен пуҫласа нарӑсӑн 26-мӗшӗччен иртнӗ.

Унта пӗтӗмпе 53 вӗрентекен хутшӑннӑ. Конкурс ҫӳллӗ шайра иртнӗ. Физика предметне вӗрентекенсем уроксенче, урок тулашӗнче усӑ курмалли методикӑсемпе паллаштарнӑ, опычӗсем пирки, аталантаракан программӑсем, электронлӑ материалсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.

Улатӑр районӗнчи Алтышево шкулӗнче физика предметне ертсе пыракан Дарья Ивановна Сетямина конкурсра палӑрнӑ. Унӑн методика ӗҫӗ виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Паян, пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче 16 сехетре «Воробьев тӑвӗсене ҫӗн — 2015» олимпиада иртнӗ. Унта хутшӑнакансем ют чӗлхесемпе тата физикӑпа экзамен тытнӑ.

Шкулта вӗренекен 12 ача виҫӗ ют чӗлхепе экзамен тытнӑ. Вӗсенчен тӑххӑрӑшӗ акӑлчан чӗлхине суйланӑ. Иккӗшӗ хрантсус чӗлхипе тытнӑ. Пӗри ҫеҫ нимӗҫ чӗлхине суйланӑ.

Физикӑпа вара 16 ҫын экзамен тытнӑ. Заданисене пурнӑҫламашкӑн 3 сехет уйӑрнӑ. Шкул ачисен экзаменра шпаргалкӑсемпе, телефонсемпе пачах усӑ курма юраман. Вӗсене тӳрех асӑрхаттарнӑ: йӗркене пӑснине курсанах олимпиадӑна хутшӑнакана экзаменран кӑларса ярӗҫ.

Олимпиада ҫӗнтерӳҫи е призерӗ Мускав патшалӑх университетне е ҫӗршыври ытти аслӑ шкула вӗренме кӗме пултарать. Олимпиадӑна хутшӑнмашкӑн та укҫа тӳлемелле мар.

Пӗлтӗр олимпиадӑра Чӑваш Ен ачисем физикӑпа тата историпе I степень диплома виҫҫӗн илнӗ. Иккӗмӗш вырӑна та виҫҫӗн тухнӑ. Виҫӗмӗш вырӑна улттӑн йышӑннӑ.

Хура тинӗс хӗрринче, Краснодар енӗнчи Туапсе хулинче 45 километрта вырнаҫнӑ «Орленок» ача-пӑча центрӗнче 11–15 ҫулсенчи ачасем ҫулталӑкӗпе канаҫҫӗ. Унта шкул та пур, спорт комплексӗ те, Культурӑпа спорт керменӗ те, вулавӑш та, инфраструктурӑн ытти объекчӗ те.

Иртнӗ ҫул республикӑн Вӗренӳ министерстви шкулсенче вӗренекен ачасем валли конкурс йӗркеленӗ. «Орленока» кайма 14 шкул ачи тивӗҫнӗ. Ҫавсен хушшинче Йӗпреҫ районӗнчи Кӗлӗмкассинчи вӑтам шкулта вӗренекен икӗ хастар — Татьяна Новикова тата Анастасия Мусьтакова та — пулнӑ. Унта вӗсем нарӑсӑн 12-мӗшӗнчен тытӑнса пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗччен каннӑ.

«Орленока» пынисем патне паллӑ ҫыравҫӑсем, ӑсчахсем, спортсменсем, артистсем тӗлпулӑва пырса ҫӳренӗ. Ҫав кунсенче тӗрлӗ фестиваль иртнӗ. Татьяна Новикова ҫавсенчен пӗринче Чӑваш Республики пирки каласа кӑтартнӑ, наци тумтирӗпе паллаштарнӑ. Фестивальте «Вӑйӑра» тата «Тӑпӑр-тӑпӑр» юрӑсене шӑрантарнӑ.

Улатӑр районӗнчи Ахматовӑри ача пахчинчи пушара клоун сӳнтернӗ. Анчах чӑн-чӑн пушара мар. Унти шӑпӑрлансемпе аслиcем вӗренӳ ирттернӗ. Пушар сиксе тухсан епле тытмаллине 17-мӗш номерлӗ пушар пайӗн инженерӗ Любовь Батманова тата Пӗтӗм Раҫҫейри ирӗклӗ пушар обществин Улатӑр районӗнчи уйрӑмӗнчи профилактика енӗпе ӗҫлекен инженер Елена Афондеркина вӗрентнӗ. Урока вӑйӑ евӗр йӗркеленӗ. Унта ҫурхи вӑхӑтра инкеке лекес мар тесен мӗнле пулмалли пирки каласа кӑтартнӑ.

Ачасен спектакле те хутшӑнма тивнӗ, пушар эстафетине те. Спектакле харсӑр Игорёша клоун та вылянӑ. Пушара сӳнтермелле вылянӑ хыҫҫӑн «Юлташа инкекрен ҫӑл!», «Вӑрманти пушара сӳнтер!» эстафета йӗркеленӗ.

Мӗн вӗреннине ачасем астуса юлччӑр тесе Игорёша клоун ачасем валли хӑрушсӑрлӑх правилисемпе паллаштаракан брошюра тата ӳкермелли пӗчӗк кӗнеке парнеленӗ.

Сӑнсем (3)

Пепкисене ача пахчине ҫӳреттерме хаксем хӑпараҫҫӗ. Тивӗҫлӗ йышӑнӑва республикӑн правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин паян алӑ пуснӑ.

Кӗсье мӗн чухлӗ ҫӳхелесси шкул ҫулне ҫитменнисене учрежденийӗсенче ачамӑрсем мӗн чухлӗ вӑхӑт пулнинчен килет. Унта 3–5 сехетлӗхе ярсан пӗр сехетшӗн унчченхилле 14 тенкӗ вырӑнне 14 тенкӗ те 70 пус тӳлеттерӗҫ. Шӑпӑрлансем хушшинче ачамӑрсем 10 сехет пулсан пӗр сехетшӗн унчченхи 36 тенкӗ вырӑнне 37 тенкӗ те 80 пус тӳлемелле пулса тухать, 12 сехетлӗхе ҫӳреттерекенсен малтанхи 44 тенкӗ вырӑнне 2 тенкӗ те 20 пус ытларах кӑларса хумалла. Пепкисене талӑклӑха ача пахчисене ӑсатакансен пӗр сехетшӗн малтанхи пек 47 тенкӗ мар, 49 тенкӗ те 30 пус тӳлеме лекӗ.

Пӗтӗмӗшле илсен, вӑтамран хак 5 процент хӑпарӗ. Хушу ӑна официаллӑ майпа алӑ пуснӑ хыҫҫӑн вунӑ кунтан вӑя кӗрет.

Раҫҫейре те, Чӑваш Енре те рабочисем ҫитменни пирки юлашки вӑхӑтра самай калаҫаҫҫӗ. Ҫавна май тӳре-шара рабочи профессин сумне ӳстерме тӑрӑшать.

Акӑ нумаях пулмасть Чӑваш Республикине Бельгири пӗр техника организацийӗнчен делегаци килнӗ.

Делегаци Шупашкарти электромеханика колледжӗнче пулса курнӑ. Унта программлӑ управленипе ӗҫлекен станоксен операторӗсене хатӗрлекен центр ӗҫлет.

«HAAS» компани Европӑри чылай ҫӗршывра пур. Раҫҫейре вара вӑл — пӗртен пӗрре. Вӑл — Шупашкарти электромеханика колледжӗнче. «HAAS» компани маркетинг енӗпе ӗҫлекен директорӗ Берт Маес ку центр лайӑх пулнине палӑртнӑ.

Халӗ Раҫҫейре техника специальноҫӗпе кадрсем хатӗрлекен 28 центр уҫнӑ. Бертс Маес палӑртнӑ тӑрӑх, малашне, тен, студентсем ют ҫӗршыв предприятийӗсенче практика тухма пултарӗҫ. Ҫавӑн пекех электромеханика колледжӗнче халӑхсен хушшинче ӑслӑлӑхпа практика конференцине ирттерме палӑртнӑ.