Дмитрий Семкин

Паян, нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин Элтеперӗ Олег Николаев патшалӑх наградисемпе чысласси ҫинчен черетлӗ хушу кӑларнӑ.

Ӗҫлӗ хутра тӗрлӗ вырӑнта ӗҫлекен виҫӗ ҫынна Чӑваш Республикин Хисеп грамотисемпе чысланӑ, унсӑр пуҫне тава тивӗҫлӗ ятсем пама йышӑннӑ.

Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче тӑрӑшакан Дмитрий Семкин вокалиста «Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ» ят панӑ.

Дмитрий Николаевич театрта ӗҫленипе пӗрлех И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчи вокал ӳнерӗн кафедрин заведующийӗ пулса тӑрӑшать. Вӑл — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ, тӗрлӗ конкурспа фестивальте лауреат ятне тивӗҫнӗ.

Пушкӑртстанри Якты Кул (вырӑсла ӑна Якты-Куль теҫҫӗ) ялӗнче пурӑнакансем тӗрлӗ уява хаваслӑн паллӑ тума тӑрӑшаҫҫӗ. Aznakaevo-rt.ru сайтра Лиза Нурлыева пӗлтернӗ тӑрӑх, тӑван чӗлхесен тата халӑх пӗрлӗхӗн ҫулталӑкне халалласа музыка каҫӗ иртнӗ.

Уява хатӗрленсе вырӑнти ӑстасем ҫулталӑк элемне кӑтартакан ӳкерчӗксем тӗрленӗ. Якты Култи юрӑ-ташӑ ӑстисем хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ. Сцена ҫинче тӗрлӗ халӑх юрри-кӗвви янӑранӑ. Вӗсем пӗр-пӗринпе килӗштерсе, тус-тӑванлӑн пурӑнаҫҫӗ, хӑна-вӗрле пухса пӗр-пӗринпе пӗр кӗрекере савӑнаҫҫӗ.

Тин ҫеҫ Шупашкарти типографисенчен пӗринче ҫӗнӗ кӗнеке кун ҫути курчӗ. Ку вӑл — вырӑссен ку чухнехи паллӑ та сумлӑ поэчӗн, халӑхсем хушшинчи тата Раҫҫейри нумай-нумай литература преми лауреачӗн, Раҫҫей Ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн Аҫтӑрхан облаҫӗнчи уйрӑмӗн ертӳҫин Юрий Щербаковӑн Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай чӑвашла куҫарнӑ сӑввисен «Казаксен юрри» ятлӑ пуххи.

Юрий Николаевич Щербаков юлашки вӑхӑтра чӑваш поэчӗсен сӑввисене вырӑсла куҫарас тата вӗсене халӑх хушшине сарас тӗлӗшпе нумай ӗҫлет, ыттисене ырӑ тӗслӗх кӑтартать. 2019 ҫулта вӑл, сӑмахран, аслӑ Ҫеҫпӗлӗмӗрӗн сӑввисен хӑй вырӑсла куҫарнӑ пысӑк ярӑмне Мускавра тухса тӑракан «Литературная газета» хаҫатра пичетлерӗ, поэзие юратакансене Валери Туркайӑн «Не обманывал я мой народ никогда. Стихи Валерия Тургая в переводах Юрия Щербакова» кӗнекене, аякри Аҫтӑрханта пичетлесе, парнелерӗ. Ҫав ҫулах паллӑ сӑвӑҫ, Аҫтӑрхан хула Думин депутачӗ, Раҫҫейри халӑхсен «Атӑл Асамачӗ» поэзи Акатуйӗн хисеплӗ хӑни пулса, Шупашкара ҫитсе курчӗ.

Юрий Щербаковӑн сӑввисен тӗп теми — Раҫҫее, аслӑ Атӑлӑмӑра чунтан юратни, Иртнипе Пуласлӑх пирки тарӑннӑн шухӑшлани.

Малалла...

Чӑвашсене хӑшӗ-пӗри ниепле те тӗрӗксен йышне кӗртесшӗн мар. Пире Европа енне те, ҫармӑссем енне те туртакансем сахал мар.

Кунта ӗнтӗ, паллах, чи пысӑк сӑлтавсенчен пӗри тӗн ыйтӑвӗ тӑрать. Ара, пур тӗрӗксем те вӗт-ха, ытларах енӗпе мӑсӑльмансем — тутарӗсем те, пушкӑрчӗсем те, казахӗсем те, Китайри уйгурсем те. Азербайджансемпе турккӑсем пирки калаҫу та ҫук. Хӑшӗ-пӗри вӗсемпе пире нимӗн те ҫыхӑнтарма пултараймасть тесе ӗнентересшӗн.

Паян пӗр термин пирки пӗлтӗм. Иккен, казахсен йӑла пур — асар ятлӑ. Пирӗн чӗлхери хӑш сӑмахпа тӳр килет тесе шутлатӑр? «Ниме»-не пӗлтерет иккен! Терминӗ те самаях сарӑлнӑ, пирӗн ниме пирки пӗлсех каймаҫҫӗ пулсан, асар пирки пӗлеҫҫӗ — имӗш ку тухӑҫ халӑхӗсен йӑли.

Этимологи

Ятарласах этимологи сӑмахсарӗсене тишкертӗм — ара, тӗрӗк чӗлхи шутне кӗретпӗр пулин те мӗншӗн терминӗ расна-ши текен ыйту канӑҫ памарӗ. Федотов ниме пирки шарламасть. В. Г. Егоровӑн словарӗнче вара пур. Ак ҫапла ӑна ӑнлантарнӑ:

НИМЕ, диал. ВИМЕ уст. «помочь», «бесплатная общественная помощь», «работа миром для односельчанина за угощение» (жатва, молотьба, перевозка купленного сруба из соседней деревни и пр.

Малалла...

Куславккаран Ҫӗнӗ Шупашкара ҫитме ҫул ҫывӑхланӗ. «Атӑл» ҫул ҫинчен Нишер ялне ҫитме ҫул сарма палӑртнӑ. Унта асфальт хурсан водительсене Куславккаран Ҫӗнӗ Шупашкара ҫитме ҫул кӗскелӗ. Халӗ автомобильсен урапа ҫулӗпе ҫӳреме тивет. Йӗпе-сапара, паллах, иртсе ҫӳреймӗн.

Ҫӗнӗ ҫул тӑвас пирки Куславкка районӗн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономика аталанӑвне сӳтсе явма пухӑнсан (хальхи вӑхӑтра ун пек пухусем тӗрлӗ муниципалитетра иртеҫҫӗ) сӑмах хускатнӑ. Ӗҫе ҫывӑх вӑхӑтра пуҫӑнӗҫ.

Кунсӑр пуҫне Куславккари Октябрьски ҫула юсӗҫ.

Шупашкар хулинчи Кадыков урамӗнчи лавккасенчен пӗринче пӗр арҫын хӗрарӑмӑн телефонне вӑрланӑ. Хӗрарӑм лавккара ача пӳмипе пулнӑ. Ҫыхӑну хатӗрне вӑл унта хунӑ. Ача амӑшӗ тавар суйланӑ самантпа усӑ курса арҫын телефона вӑрласа тарнӑ.

Пӑтӑрмах пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнчех пулса иртнӗ. Вӑрланӑ самант видеона лекнӗ.

Пакунлисем вӑрра чылай вӑхӑт шыранӑ. Ҫав ҫын 44 ҫулти арҫын пулнӑ. Вӑл унччен темиҫе хут та тӗрмере ларнӑ икккен. Кирпӗч шутласа тухнӑранпа вӑхӑт нумаях та иртмен — каллех усал ӗҫ тунӑ.

7 пине яхӑн тӑракан смартфона арҫын полицейскисене тавӑрса панӑ. Пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ.

journ.chuvsu.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Шупашкарти урамсенчен пӗрне Лев Кураков академик ятне парасшӑн. Кун пирки Чӑваш Республикинчи халӑхсен ассамблейин паян иртнӗ пухӑвӗнче сӑмах хускатнӑ.

Аса илтерер: унта ассамблейӑн ҫӗнӗ ертӳҫи пулма РФ Патшалӑх Думин депутатне Леонид Черкесова суйланӑ.

Лев Кураков пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайрӗ. Чӑваш Енри паллӑ ӑсчах, экономист, политик И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн ректорӗ пулнӑ. Лев Пантелеймонович 1943 ҫулхи кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Чӑваш Ишекӗнче ҫуралнӑ. Канашри финанс техникумӗнче (1961), Хусанти патшалӑх финанспа экономика институтӗнче (1966) пӗлӳ илнӗ. Аспирантурӑпа доктортантурӑна Мускаври Г.В. Плеханов ячӗллӗ халӑх хуҫалӑх институтӗнче вӗреннӗ, стажировкӑна Берлинра (Аслӑ экономика шкулӗнче) ирттернӗ. 1990 ҫулта ӑна ЧПУ ректорӗн пуканне шанса панӑ. 1997 ҫулта чӑваш Республикин вице-президентне суйланӑ. 1998 ҫулхи кӑрлачпа ҫӗртме уйӑхӗсенче Чӑваш Республикин Правительство председателӗ пулнӑ.

politeka.net сайтри сӑн

Хӗрарӑм реанимацие полицейские ҫапнӑ. Куншӑн унӑн явап тытма тивӗ. Кун пирки прокуратура пӗлтерет.

Ку пӗлтер чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пулнӑ. Йӗпреҫ районӗн пульницинче реанимаци коридорӗнче хуларан тӑванӗ патне килнӗ хӗрарӑм ӳсӗр ларнӑ. Вӑл маска та, бахил та тӑхӑнман.

Йӗрке хуралҫи ӑна тухса кайма ыйтнӑ, анчах ку хӑнк та туман. Унтан тытнӑ та полицейские чӑмӑрӗпе питӗнчен ҫапнӑ. Йӗпреҫ районӗн сучӗ хӗрарӑма 20 пин тенкӗ штраф тӳлеттерме йышӑннӑ. Приговор хальлӗхе вӑя кӗмен.

Ҫӗнӗ Шупашкарти ача пахчин заведующийӗ пулнӑ хӗрарӑм хӑйӗн амӑшне ӗҫе хут ҫинче илсе ӑна шалу куҫарса панине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Халӗ ӑна суд туса 40 пин тенкӗ штраф хурса панӑ.

Хӗрарӑм хӑйӗн амӑшне ӗҫленӗҫи туса укҫа тӳлесе пурӑннипе ҫеҫ ҫырлахман. Вӑл ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса ҫынсен премийӗсене хӑйӗн кӗсйине чикме кӑмӑлланӑ.

Амӑшне хӗрарӑм-заведующи 2019 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче ӗҫе илнӗ. Хут ҫине вӑл кӗҫӗн воспитатель тесе кӑтартнӑ. 3,5 уйӑхра ӑна 39 пин тенкӗ тӳленӗ. Кунсӑр пуҫне заведующи 2019 ҫулхи авӑн уйӑхӗнчен тытӑнса 2020 ҫулхи ака уйӑхӗччен пӗр ӗҫчене 62 пин тенкӗ преми тӳленӗ, ҫав шутран 40,5 пин тенкине каялла илнӗ. Ҫавӑн пек мелпе 2019 ҫулхи раштав уйӑхӗнченпе 2020 ҫулхи ҫурла уйӑхӗччен тепӗр ӗҫченрен 59 пин тенкӗ илнӗ.

Куславккара ача пахчи валли пристрой тума тытӑннӑ та ӑна паянхи кунччен те вӗҫлеймен. «Чӑваш Ен» ПТРК журналисчӗсем ку ыйтӑва тишкернӗ.

Хулари «Комаровка» микрорайонта шкул пур, ача пахчи вара ҫук. Ашшӗ-амӑшӗ ачисене хула варринчи ача пахчине илсе ҫӳрет.

Пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче 2-мӗш шкул ҫумне пристрой тунӑ. Унта 40 ача валли вырӑн пулмалла. Анчах шӑпӑрлансем халӗ те унта ҫӳремеҫҫӗ-ха.

Строительство ӗҫӗсем пӗтнӗ-ха, хатӗр-хӗтӗрӗн пӗр пайне туяннӑ, анчах уншӑн тӳлемен. Пӗтӗмпе тата 4 миллион тенкӗ тӳлемелле. 10,5 пин тенкине тӳленӗ.