Ман арӑм амӑшне телефонпа Фарида юррин сӑмахӗсене вуласа ҫыртарнине курсан — тӗлӗнтӗм. (Ялта ватӑсен интернет ҫук.). Хуняҫапа хуняма, Вениамин Ефимовичпа Римма Ивановна, — вӗреннӗ ҫынсем, интеллигентсем темелле. Пурнӑҫ курнӑ. Пули-пулми япалапа вӗсене астараймӑн. Шалтипе тулаш мӗнне вӗсем аван пӗлеҫҫӗ. Тиркевлӗ куҫпа пӑхаҫҫӗ вӗсем чӑваш культури ҫине. Фарида вӗсен кӑмӑлне кайни мана юрӑҫ вӑрттӑнӗ пирки шухӑшлаттарчӗ.

Юрланипе мар – юрӑра хӑйне епле тытнипе илӗртет, ман шутпа, Фарида. Вокал палитри ун пуян мар – вӑл халӑхла, чуна тивмелле, юрлать. Шалтине, чӗре ҫумӗнчине ҫитересшӗн итлекен патне. Вылямасть, «артист» мар – чӑнтан/чӑнласа/чӑннипе юрлать. Чунтан юрлать. Сассине те, юррине те хуҫкаламасть – хӑй те хуҫкаланмасть. Шалти мӑнаҫлӑх, аристократизм сисӗнет юрӑҫ хӑйне епле тытнинче (сассинче, кӗлетки-сӑн-питӗнче…). «Тутар хӗрарӑмӗ хӑйне тутарла тытать, мӗнех тӗлӗнмелли пур кунта», – тейӗҫ мана. Сцена ҫинчи чавашӑн (хӑть театрта, хӑть эстрада ҫинче, хӑть политика сцени ҫинче…) темле шапӑлккалӑх, арҫурилӗх, ирттерсе хуҫкаланни… пур.

Малалла...

Ҫак вырсарникун, кӑрлач уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Шупашкарти А.Г. Николаев ячӗллӗ ача-пӑча паркӗнче «Хӗллехи экокартиш. Пӑр талккишӗ» ятпа экологи акцийӗ ирттерме палӑртнӑ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» портал хыпарлать.

Усӑ курма пӑрахнӑ япаласене пуҫтармашкӑн паркра ҫак кун ятарлӑ йышӑну пукчӗ уҫӗҫ. Хула ҫыннисем унта хут, пӑкӑ, пластик кӗленче пырса пама пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне кунта кивӗ кӗнекесем те йӑтса пыма е вӗсене урӑххисемпе улӑштарма пулать. Акци йӗркелӳҫисем пыракансене конкурссене, вӑйӑсене, викторинӑсене хутшӑнтарӗҫ, ӑпӑр-тапӑртан ал ӗҫӗсем тумашкӑн вӗрентме ӑсталӑх класӗсем ирттерӗҫ.

Палӑртса хӑвармалла, акци 11 сехетре паркри тӗп сцена умӗнче пуҫланӗ. Мероприяти хыҫҫӑн хут-хӑмӑр панисен хушшинче парне выляттарӗҫ.

Паян Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче Михаил Игнатьев Элтепер республика Патшалӑх Канашӗн депутачӗпе, Шупашкарти 1-мӗш ҫӑкӑр савучӗн тӗп директорӗпе Елена Бадаевӑпа тӗл пулнӑ.

Шупашкарти пысӑк предприятисенчен пӗрин ертӳҫи савутӑн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономика аталанӑвӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ.

Елена Бадаева чӑваш парламентне депутата суйланма пуҫлани 20 ҫул ытла. Ҫав хушӑра ҫӑкӑр савучӗ ыр кӑмӑллӑх тӗллевӗпе 33 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. «Шкулсемпе, пульницӑсемпе ҫыхӑну тытатпӑр. Спорта аталантарма укҫа чылай хыватпӑр. Предприятин ветеранӗсене нумай пулӑшатпӑр», — каласа кӑтартнӑ депутат Элтепере.

Ҫӑкӑр пӗҫермелли отрасльте ҫур ӗмӗр ытла тӑрӑшакан Елена Бадаевӑна Михаил Васильевич ырласа мухтанӑ. Вӑл савут пуҫлӑхӗн профессионализмне, яваплӑхне палӑртнӑ. Туса кӑларакан продукци пахалӑхне ӳстерме ялан тӑрӑшнишӗн ырланӑ.

Елена Бадаева — Хисеп орденӗн кавалерӗ, ӑна «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» IV степеньлӗ орденпа, «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа чысланӑ.

Тольятти хулинчи «Центр поддержки общественных инициатив» (чӑв. Халӑх пӗрлешӗвӗсене пулӑшакан центр) муниципалитетӑн хысна учрежденийӗ наци кухнин «Новогодний хоровод» (чӑв. Ҫӗнӗ ҫул вӑйӑ карти) конкурс ирттерет.

Ҫак йӗркесен авторӗ пӗлнӗ тӑрӑх, унта вӑл тарӑхри хастар чӑвашсем те хутшӑнаҫҫӗ. Вӗсенчен пӗри, Наталия Панфиленко, акӑ, конкурса виҫӗ тӗрлӗ апат: хуплу, салма яшки, ҫӑмарта хӑпартни — тӑратнӑ.

Конкурса хутшӑнакансемшӗн сасӑлас тесен ҫак каҫӑпа https://vk.com/album-68654581_260074289. Ӗҫсен сӑн ӳкерчӗкӗсемпе пӗрлех вӑл е ку апата епле хатӗрлемеллине те вӗрентсе ҫырнӑ. Онлайн-сасӑлав кӑрлачӑн 28-мӗшӗччен пырӗ. Пӗр-пӗр апата суйласа уншӑн сасӑланӑ хыҫҫӑн теприншӗн сасӑлама май ҫук.

«Аттила» балета хатӗрленнӗ самант

Ҫитес уйӑхра Шупашкарта Чӑваш музыкин фестивалӗ иртӗ. Ӑна Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче йӗркелеме палӑртса хунӑ.

Фестиваль нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче гала-концертпа уҫӑлӗ. Унта чӑваш композиторӗсен хайлавӗсемпе киленме май пулӗ. Нарӑсӑн 21-мӗшӗнче «Аттила» балет кӑтартӗҫ. Программӑра ҫавӑн пекех — Григорий Хирбюн «Нарспи», Федор Васильевӑн «Шыварманӗ» оперисем тата унӑн «Сарпике» балечӗ.

Андрей Михайлов журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн ертӳҫисем паянхи пресс-конференцире наци кадрӗсем енӗпе йывӑррине палӑртнӑ. Анатолий Ильин режиссер чӑвашла пӗлекен солистсем сахал тесе каланӑ. Аслӑ ҫулти сӑнарсене калӑплама артистсем ҫителӗклӗ-мӗн, анчах ҫамрӑккисем валли специалистсем ҫук тенӗ вӑл.

Ӗнер Мускавран Шупашкара килекен авиапассажирсене самолетран кӑларса янӑ. «360» телеканалта вырнаҫтарнӑ пӗчӗк видео тӑрӑх хакласан, самолетран тухма стюард ыйтать. Вӑл вӗсене малти алӑк патне пыма сӗнет. Ҫапла тума авиакомпани ертӳҫисем йышӑннӑ-мӗн.

Тӳрех палӑртар: ҫӗршывӑн тӗп хулинчи «Внуково» аэропортран Шупашкарпа хутлакан «Победа» авиакомапни юри кутӑнлашман. Вӗсем борта урӑххипе ылмаштарма йышӑннӑ, мӗншӗн тесен самолет юсавлӑхӗ пирки иккӗленӳ ҫуралнӑ.

«360» телекомпани авикомпанипе ҫыхӑннӑ-мӗн. Самолета ылмаштарнине унтисем ҫирӗплетсе панӑ. Авикомпание самолет юсавлӑхӗ иккӗлентернине те палӑртнӑ.

Самолета ҫийӗнчех тепринпе ылмаштарнӑ, Шупашкара килекен авиапассажирсене вӑрах кӗттермен.

Тутарстанри Ҫӗпрел районӗнчи Хулаҫырми ял уявӗнче Раҫҫей чемпионки те пулнӑ. Асӑннӑ республикӑри чӑвашсен «Сувар» хаҫачӗ корреспонденчӗ Ирина Трифонова пӗлтернӗ тӑрӑх, Рио де Жанейрори Олимп вӑййисене хутшӑннӑ, ирӗклӗ кӗрешессипе Раҫҫей чемпионки Инна Тражукова ял уявне килни хӑйне пӗр сенсаци пулнӑ. Унта вӑл кукашшӗпе кукамӑшне Викторпа Зинаида Салифановсене 50 ҫул пӗрле пурӑннипе чысланӑ ҫӗре хутшӑннӑ.

Хулаҫырми ял кунӗ йӑлана кӗнӗ тӑрӑх Богоявлени чиркӗвӗнче ирхи литургипе пуҫланнӑ. Пуҫтарӑннӑ халӑха престол праҫникӗпе – Турра шыва кӗртнӗ ятпа, Кӑшарнипе, тӗрлӗ тӳре-шара саламланӑ.

Мероприятин официаллӑ пайӗ Культура ҫуртӗнче иртнӗ. Уунта пултарулӑх ушкӑнӗн концертне курса савӑнма, ал ӑстисен куравӗпе паллашма, ыркӑмӑллӑх акцине хутшӑнма май пулнӑ.

Ял пурнӑҫне активлӑ хутшӑнакансене, культура, социаллӑ сфера ӗҫӗнче палӑрнисене, ыркӑмӑллӑхҫӑсене Хисеп хучӗсемпе, Тав ҫырӑвӗсемпе палӑртнӑ.

Сар.ru сӑнӗ

Шупашкарти халӑха ӗҫпе тивӗҫтерекен центр ӗҫсӗр ҫынсене «Промтрактор-Промлит» савутри пушӑ вакансисене сӗнет. Паянхи кун тӗлне центр специалисчӗсем ӗҫ шыракан 1150 ҫынна ҫак предприятире вӑй хума май пуррине пӗлтернӗ. Паллах, вӗсем унта ӗҫлеме пултарнине шута илнӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн ӗҫлев министерстви хыпарлать.

Халӑха ӗҫпе тивӗҫтерекен центр специалисчӗсем хула ҫыннисене тулли мар яваплӑ «Промтрактор-Промлит» пӗрлӗхӗн кадрсемпе ӗҫлекен служби панӑ хыпар-хӑнарпа паллаштарать, консультацие йыхравлать. Паянхи кун тӗлне вӗсем тӗп хулара пурӑнакан 254 ҫынна предприятие калаҫу тухма янӑ. Хальхи вӑхӑтра савутра огнеупорщиксем, обрубщиксем, машинӑпа форма тӑвакан стерженщиксем, машинӑпа форма тӑвакан формовщиксем, земледелсем, форма пухакансем тата термистсем ытларах кирлӗ.

Чӑваш Республикинче ял хуҫалӑхне аталантарассипе йышӑннӑ саккуна ҫӗнӗлӗх кӗртесшӗн. Ун пирки кӑрлач уйӑхӗн 22-мӗшӗнче иртнӗ ЧР Министрсен Кабинечӗн черетлӗ ларӑвӗнче калаҫнӑ.

Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Татьяна Рябинина хӑйӗн сӑмахӗнче регионта органика таварӗсене тирпейлесе кӑларакан предприятисене патшалӑх енчен пулӑшассине асӑннӑ.

«Ӳсен-тӑрана акса ҫитӗнтернӗ чухне гербицидпа усӑ куриччен органика таварӗпе ытларах усӑ курма тӑрӑшмалла. Унпа хурт-кӑпшанкӑна хирӗҫ кӗрешме те меллӗ», – ӑнлантарса панӑ Татьяна Рябинина.

Ҫӗршывӑн Ял хуҫалӑх министерстви палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӗршывра 10 млн га ытла ҫӗр лаптӑкне пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртме палӑртнӑ. Асӑннӑ лаптӑкра удобренипе усӑ курман, тӑпран пуянлӑхӗ те япӑхнӑ.

Республикӑра органика таварӗсене ытларах сарасси пӗлтерӗшлине асӑннӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев.

«Паянхи халӑх экологи енчен таса ял хуҫалӑх таварне ыйтать», – палӑртнӑ регион пуҫлӑхӗ. «Саккуна йышӑнсан, ял хуҫалӑх производствинче комплекслӑ ӗҫсем йӗркелемелле», – тенӗ Чӑваш Республикин ертӳҫи.

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Ҫеҫпӗл Мишшин сӑввине вуланӑ. Тӗрӗсрех каласан, пӗр сыпӑка.

Республикӑн Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырура вӑл кӑҫал Чӑваш халӑхӗн мухтавлӑ ывӑлӗ Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 120 ҫул ҫитнине палӑртса хӑварнӑ.

«Хастарлӑ, хыт утӑмлӑ пулӑр,

Ҫӗршывӑн хастар ачисем,

Вут кайӑклӑн вӗҫӗр, ан юлӑр,

Ан юлӑр кун-ҫул уттинчен!» – тесе чӗннӗ вӑл тӑван халӑха.

Ҫак хӗрӳ ӗненӳ пирӗн чӗресенче те вутланса тӑтӑр!», — тесе вӗҫленӗ вӑл хӑйӗн Ҫырӑвне.

Элтепер Ҫырӑвне итлеме тӗрлӗ шайри депутатсем, предприяти-организаци пуҫлӑхӗсем, районсемпе хуласен администрацийӗсен пуҫлӑхӗсем, республикӑри массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче тӑрӑшакансем, халӑх пӗрлешӗвӗсен ертӳҫисемпе пайташӗсем пухӑннӑ.