Ют хуласене Шупашкартан самолетпа вӗҫсе курнисем пирӗн аэропорт хӑтсӑррине сиснех ӗнтӗ. Пире, пысӑках мар регионта пурӑнакансене, ку вӑл питех пӑшӑрхантарсах каймасть те пулӗ. Анчах Мускаври тата ытти хулари аэропортсемпе усӑ куракансем кунта мелсӗррине асӑрхаҫҫех ӗнтӗ.

2021 ҫул тӗлне аэропорта юсаса ҫӗнетме палӑртаҫҫӗ. Юсав валли 550 миллион тенкӗ таран тухса каймалла. Кун пирки унӑн директорӗ Руслан Минаев Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева пӗлтернӗ.

Самолет кӗтекенсем валли зал иккӗмӗш хутра пулӗ. Пассажирсене регистрацилемелли зала йӗркене кӗртӗҫ. Багаж йышӑнса ӑна паракан уйрӑмсем те меллӗ пулӗҫ. Самолет вӗҫмелли уя та юсаса ҫӗнетме палӑртнӑ. Аэропорт ӳлӗмрен харӑсах икӗ рейс йышӑнайӗ.

Ялта пурӑнакан пенсионерсене 2019 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн хушса тӳлеме тытӑнӗҫ. Ырӑ хыпара Раҫҫейӗн ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Максим Топилин брифингра журналистсене пӗлтернӗ.

Раҫҫейӗн Правительстви ялта ӗҫленине кура ӳстермелли ӗҫ, производство, професси, должность, специальность списокне ҫирӗплетнӗ. Унта 500 ытла професси кӗнӗ. Ҫав шутра — агроном, уй-хир бригадин бригадирӗ, тырӑ йӗтемӗн звеньевойӗ, ял хуҫалӑх машинисене юсакан слесарь, тракторист тата ыттисем кӗреҫҫӗ.

Пенсин ҫирӗплетнӗ тӳлевӗ ҫумне ял пенисонерӗсене 25 процент хушса парӗҫ. 1992 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗччен колхоз-совхозра, ял хуҫалӑх предприятийӗсенче, эртелсенче тата ытти ҫӗрте ӗҫленисене профессине пӑхса тӑмӗҫ — хушса тӳлӗҫ.

Ҫӗмӗрле хулинче строительство организацийӗсенчен пӗрин пуҫлӑхне асӑннӑ хулари 2-мӗш вӑтам шкула вӑхӑтра юсаманшӑн явап тыттарма йышӑннӑ.

Вӗренӳ учрежденийӗ вырӑнти «Готика» мар тулли яваплӑ обществӑпа килӗшӳ тунӑ. Контрактра шкула юсассине тата ҫав ӗҫӗн вӑхӑтне палӑртса хунӑ.

Кун хыҫҫӑн кун иртнӗ, уйӑх хыҫҫӑн уйӑх шунӑ. Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗн вӑхӑчӗ те персе ҫитнӗ. Строительство организацийӗ юсав ӗҫне пӗрех вӗҫлемен. Ҫавна пулах асӑннӑ шкулта вӗренмелли вӑхӑта 2018 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 26-мӗшӗнче ҫеҫ пуҫлама май килнӗ.

Строительство организацийӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе прокуратура Административлӑ майпа правӑна пӑсни ҫинчен калакан кодексӑн 7.32-мӗш статйин 7-мӗш пайӗпе ӗҫ пуҫарнӑ. Васкаман пуҫлӑха суд штрафлама йышӑннӑ.

Паян Ханты-Мансийскра биатлон енӗпе Раҫҫей кубокӗн пӗрремӗш тапхӑрӗ пуҫланнӑ. Спринтерсем хушшинче Чӑваш Енри Вячеслав Акимов саккӑрмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Ентешӗмӗр иккӗмӗш хут пенӗ чух пӗрре йӑнӑшнӑ. Йӗлтӗрпе чупас енӗпе унӑн хӑвӑртлӑхӗ 15-мӗш пулнӑ.

Акимова лайӑх пӗлекен Михаил Вансяцкий журналист Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, иртнӗ сезонта Слава чирленӗ. Ҫавна май чи лайӑх вунӑ спортсмен йышне лекни те аван тесе шухӑшлать вӑл.

Вячеслав Акимов Алексей Волкова, Раҫҫейӗн биатлон енӗпе пӗрлештернӗ командин экс-капитанне Максим Цветкова тата Павел Магазеев чӑваша хыҫа хӑварнӑ.

Ыран Вячеслав Акимов тата ытти спортсмен-биатлонист мега-масс-старта тухӗҫ. Мега-масс-старт вӑхӑтӗнче харӑсах 60 биатлонист тупӑшӗ.

Шӑмӑршӑ районӗнчи ял хуҫалӑх предприятийӗсенчен пӗри ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ ҫӗрпе хӑй тӗллӗн усӑ курнине тупса палӑртнӑ. Кӑлтӑка вӑл тӑрӑхри прокуратура асӑрханӑ.

Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, «Колос» агрофирма ака-суха тума усӑ курнӑ хӑш-пӗр ҫӗр лаптӑкӗн харпӑрлӑх хуҫи те шутланман иккен.

Хӑйӗн мар ҫӗрпе усӑ курнӑ факта палӑртнӑ хыҫҫӑн прокуратура тӗрӗслев ӗҫне Росреестра ярса панӑ. Ҫӗр лаптӑкне хай тӗллӗн ярса илнӗ предприятие Административлӑ майпа правӑна пӑсни ҫинчен калакан кодексӑн 7.1-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе явап тыттарӗҫ.

Кӑлтӑка пӗтермеллине асӑрхаттарса Шӑмӑршӑ район прокуратури предприяти пуҫлӑхӗ ячӗпе хут ҫырнӑ. Унта яваплисене явап тыттарма та ыйтнӑ.

Прокуратура ыйтнипе Ҫӗнӗ Шупашкарти ачасемпе ҫамрӑсен 2-мӗш спорт шкулӗнчи бассейне вӑхӑтлӑха ӗҫлеме чарнӑ. Аса илтерер: чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче 10 сехет ҫурӑра унта 9 ҫулти арҫын ача путса вилнӗ. Ашшӗ ҫав вӑхӑтра ӑна холра кӗтсе ларнӑ. Бассейн тӗпӗнче выртакан ачана асӑрхасан пӗрремӗш медпулӑшу пама хӑтланнӑ, анчах пӗчӗкскерӗн чӗри ӗҫлесе кайман. Кун тӗлӗшпе асӑрханмасӑр вилӗм кӳнӗшӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Инкек хыҫҫӑн тӗрӗслев ирттернӗ. Ача вилнӗ кун бассейнра медицина ӗҫченӗ пулман. Занятисемпе тренировкӑсем вӑхӑтӗнче те шурӑ халатлисем асӑрхаман. Кунсӑр пуҫне ишес енӗпе инструктор, ҫӑлав ункисем, ишекен наҫҫилккасем пулман.

Спорт шкулӗн директорне 20 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Ольга Чапрасова тӗлӗшпе те прокуратура представленийӗ янӑ.

Раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче республикӑра пурӑнакансем ӑнланмалла мар лару-тӑрӑва лекнӗ. Сӑмах ҫул укҫишӗн пӗрлехи транспорт карттипе (ПТК) тӳлекенсем пирки пырать.

Хӑшӗ-пӗри карттӑпа тӳлеймен, кондукторӑн терминалӗ ӑна йышӑнман, «ПТКн формачӗ тӗрӗс мар» тесе кӑтартнӑ.

Республикӑри оператор пӗлтернӗ тӑрӑх, ПТКсен ӑнсӑртран блокировка тунӑ-мӗн: вӗсем хастар усӑ куракансен списокне кӗнӗ. Ҫакӑ фронд-мониторинг тытӑмне иккӗлентернӗ, карттӑсемпе ултавҫӑсем операцисем ирттереҫҫӗ тесе шутланӑ, ҫавӑнпа «хура списока» кӗртнӗ.

Оператор ӗҫлеме пӑрахнӑ картта хуҫисене компанин пӗр офисне пырса заявлени ҫырма ыйтать. Ӑна 3 ӗҫ кунӗнче пӑхса тухӗҫ, кун хыҫҫӑн ПТК ӗҫлеме пуҫлӗ.

Чӑвашстат кӑҫал Чӑваш Енре мӗн чухлӗ ҫын ытти региона тухса кайнине шутланӑ. Хисеп пӗчӗкех мар.

Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал кӑрлач-юпа уйӑхӗсенче республикӑран 17 пин ытла ҫын кайнӑ. Вӗсенчен 15209-шӗ ытти регионта тӗпленнӗ. Пӗлтӗр унашкаллисем 14254 ҫын пулнӑ. 1895 ҫын вара чикӗ леш енне пурӑнма куҫнӑ.

Кӑҫал Чӑваш Ене ытти регионтан 11622 ҫын пурӑнма килнӗ. Тепӗр 1678 ҫын пирӗн тӑрӑха ют ҫӗршывсенчен ҫитнӗ. Эппин, кӑҫал республикӑра миграци чакӑвӗ 3804 ҫынпа танлашнӑ (пӗлтӗр 2347 ҫын пулнӑ).

Вероникӑпа Михаил

«Чылайӑшӗ чӑвашсен йӑли-йӗрки пирки маннӑ, Хӗвеланӑҫрисене мала хурать, ҫавӑнпа эпир чӑваш туйне тума шухӑшларӑмӑр», - ҫапла пӗлтернӗ Вероникӑпа Михаил. Вӗсем ӗнер, раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, ҫемье ҫавӑрнӑ. Ҫамрӑксем Мӑшӑрлану керменне чӑваш кӗпи тӑхӑнса пынӑ.

Мӑшӑрлану керменӗнче чӑвашла та, вырӑсла та калаҫнӑ. Чӑвашсен йӑли-йӗркине мала хурса ҫемье ҫавӑрни ҫамрӑк мӑшӑрӑн асӗнче чылайлӑха юлӗ.

Аса илтерер: нумаях пулмасть Ҫӗнӗ Шупашкарта та чӑвашсен йӑли-йӗркипе туй иртнӗ. Унта та хӗрпе каччӑ чӑваш кӗпи тумланса пынӑ.

Палӑртма кӑмӑллӑ: юлашки вӑхӑтра туя ҫакнашкал ирттернӗ тӗслӗхсем, сайра пулин те, пур.

Ҫӗнӗ ҫулта кашни ачах асамлӑх, парне кӗтет. ЧР Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем шӑпӑрлансене савӑнтарас тесе парнесем пухнӑ. Вӗсене Украинӑна – Донецк тата Луганск облаҫӗсене – ӑсатӗҫ.

Чӑннипе, ведомство кунашкал акцие пӗрремӗш хут кӑна хутшӑнмасть. Пӗлтӗр те Чӑваш Енре Украинӑри ачасем валли парнесем пухнӑ. Ун чухне ку акцие патшалӑх влаҫӗсен органӗсенче ӗҫлекенсем хутшӑннӑ. Йывӑр лару-тӑрӑва лекнӗ шӑпӑрлансемшӗн пӑшӑрханакан ахаль ҫынсем те айккинче юлман.

Кӑҫал Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсем Украинӑри кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче тухнӑ вӑрҫӑра шар курнӑ ачасем валли 5 пин парне пухнӑ.