2018 ҫулхи авӑнӑн 20-мӗшӗнче гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче «Чӑваш чӗлхине тӗпчес тата вӗрентес ӗҫӗн ҫивӗч ыйтӑвӗсем» ҫавра сӗтеле иртмелле. Ӑна чӑваш чӗлхе пӗлӗвӗн паллӑ кунӗсене — А.И. Иванов ҫуралнӑранпа 120 ҫул, И.А. Андреевпа И.П. Павлов ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Лару Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑх канашӗн залӗнче 15 сехетре пуҫланать.

«Лиза Алерт» сайтри сӑн

Етӗрнере амӑшӗпе 3 ҫулти ывӑлӗ ҫухални пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче ҫак кунсенче хыпарланӑччӗ. «Лиза Алерт Чӑваш Ен» шырав отрячӗн страницинче лайӑх хыпар пур: вӗсем тупӑннӑ.

Аса илтерер: авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 36 ҫулти хӗрарӑм ывӑлне ҫавӑтса килтен тухса кайнӑ та тек таврӑнман. Вӗсене йӗрке хуралҫисем, тӑванӗсем, «Лиза Алерт» шырав отрячӗн нимеҫисем темиҫе кун шыранӑ.

Амӑшӗпе ывӑлне авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче тупнӑ. Халӑх тетелӗсенче хыпарланӑ тӑрӑх, вӗсемпе нимӗн те пулман, хӑйсене чиперех туяҫҫӗ.

Шупашкарти пӗр компанин графика дизайнерӗ Мария Франк офис ӗҫченӗсен хушшинче ирттерекен Пӗтӗм тӗнчери илем конкурсне хутшӑнать. Кунашкалли Чӑваш Енре – пӗрремӗш хут.

Мария ҫурмафинала тухмашкӑн кастинг витӗр тухнӑ ӗнтӗ. Чӑваш Ен пикине пулӑшас килет тӗк ҫак сайта кӗрсе уншӑн сасӑлама май пур: www.missoffice.ru. Тӗнче тетелӗнчи сасӑлав юпа уйӑхӗн 7-мӗшӗччен иртӗ. Конкурс йӗркипе килӗшӳллӗн, сайта кӗрсен пӗр талӑкра килӗшекен 3 пикене суйлама ирӗк пур.

Ҫак тапхӑр вӗҫленсен 30 пике юлӗ. Вӗсем «Офис мисӗ – 2018» конкурсӑн финалне хутшӑнӗҫ. Вӑл Мускавра раштавӑн 1-мӗшӗнче иртӗ. Ҫӗнтерӳҫе корона тата 2 миллион тенкӗ парӗҫ.

Конкурсҫӑсене общество деятелӗ Ирина Хакамада хаклӗ.

Ҫак вырсарникун Болгаринче илемлӗ гимнастика енӗпе тӗнче чемпионачӗ вӗҫленчӗ. Унта Раҫҫей команди чӑннипех те пысӑк ҫитӗнӳ турӗ. Ҫӗнсе илме май пур сакӑр ылтӑн медальтен ҫиччӗшӗ Раҫҫей пикисене тивӗҫрӗ. Унсӑр пуҫне икӗ кӗмӗл, виҫӗ бронза медаль лекрӗ вӗсене.

Маттур хӗрсен йышӗнче Шупашкарта ҫуралнӑ, халӗ Чулхулари олимп резервӗн училищинче вӗренекен 18 ҫулти Евгения Леванова та пур.

Пике илемлӗ гимнастикӑна тӑватӑ ҫулта ура ярса пуснӑ. Малтанласа ӑна ҫак ӑсталӑха Чӑваш Енӗн илемлӗ гимнастикин пӗрлештернӗ командин тӗп тренерӗ Ирина Штайнер хӑнӑхтарнӑ. 12 ҫулта Евгения Чулхулари олимп резервӗн училищине вӗренме кӗнӗ. Пӗлтӗр вӑл Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине лекнӗ, Ирина Винер-Усманова тренер патӗнче пултарулӑха туптать.

Командӑра Шупашкар хӗрӗ тӗнче чемпионки ята тивӗҫнӗ. Унсӑр пуҫне вӑл виҫӗ мечӗклӗ тата икӗ скакалкӑллӑ ӑмӑртура кӗмӗл медале тивӗҫнӗ.

Валерий Клементьев

Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн директорӗ пулма ҫӗнӗ ҫынна шаннӑ. Вӑл — Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Валерий Клементьев. Ҫак йӗркесен авторӗ пӗлнӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ пуҫлӑхпа коллектива ӗнер паллаштарнӑ.

Етӗрне районӗнчи Пупӑлькасси ялӗнче ҫуралнӑ хитре саслӑ маттур ар Турӑ панӑ пултарулӑхне малтан Шупашкарти музыка училищинче, кайран Сартури консерваторинче аталантарнӑ. Сцена ҫине тухакан чылай, анчах чӑннипех те илемлӗ те профессилле юрлакан сахал. Валерий Клементьев — чӑваш сценин чӑн-чӑн ӑсти.

Пурнӑҫӗн пӗр вӑхӑтне вӑл Сарту тӑрӑхӗнче ирттернӗ. Унта чӑвашсен наципе культурин автономийӗн ертӳҫи пулнӑ.

Валерий Клементьев виҫӗ ҫул каялла ҫур ӗмӗрхи юбилейне паллӑ турӗ. Хӑвачӗ те, пурнӑҫ опычӗ те пур унӑн. Ертӳҫӗ тилхепине тивӗҫлипе тытса пыма эпир ӑна ӑнӑҫу сунатпӑр.

Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин сайтӗнче хӑйсен ӗҫченӗсене тав туса ҫыракан тупӑннине пӗлтернӗ. Ӑшӑ сӑмахлӑ ҫырӑва Красноармейски районӗнче пурӑнакан хӗрарӑм Сергей Неяскин министр ячӗпе шӑрҫаланӑ.

Ҫырура вӑл пакунлисене хӑйсен районӗнчи Шурка ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗчӗк вӑрманта ҫӳп-ҫап тӑкса тултарнине пӗлтернине палӑртнӑ. Ҫавӑн пирки хӗрарӑм ШӖМӗн районти пайне систернӗ. Вырӑна полицин участокри уполномоченнӑйӗсем Павел Семенов тата Александр Павлов ҫитнӗ. Пакунлисем йӗрке тума пулӑшнӑ.

«Вӗсем питӗ кӑмӑллӑ калаҫрӗҫ. Кирлӗ хутсене ҫырса хатӗрлерӗҫ. Ҫуп-ҫапа кам тӑкса тултарнине палӑртрӗҫ. Ҫӳп-ҫап вырӑнӗ пӗр эрнере тасалчӗ», — хавхаланса та хӗпӗртесе ҫырнӑ Красноармейски районӗнче пурӑнакан хастар хӗрарӑм.

«Мой город» сайтри сӑн

Шупашкар «Раҫҫей хули – наци суйлавӗ» сасӑлавра хальлӗхе виҫҫӗмӗш йӗркене йышӑннӑ. Ӑна тӗнче тетелӗнче ирттереҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн тӗп хулишӗн 94 пин ытла ҫын сасӑланӑ. Вӑл раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗччен иртӗ. Унта хутшӑнакансем чи илӗртӳллӗ тата паллӑ хулашӑн сасӑлаҫҫӗ. Пӗриншӗн ҫеҫ сасӑ пама май пур.

Халӗ тӗнче тетелӗнчи сасӑлавра Владикавказ малти вырӑна йышӑнать. Иккӗмӗш вырӑнта – Владивосток. Палӑртса хӑвармалла: Шупашкар 2013 ҫулта танлаштарӑмра малти вырӑнта пулнӑ.

Шупашкарта пурӑнакан 44-ри арҫын мӑшӑрне, икӗ пӗчӗк ача амӑшне, вӗлернӗ те тӑпра айне чавса чикнӗ.

Хӗрарӑм ҫухалнине унӑн ашшӗ йӗрке хуралҫисене авӑн уйӑхӗн 9-мӗшӗнче систернӗ. Икӗ пӗчӗк ачаллӑ 37-ри хӗрарӑмӑн тӗнче касса ҫӳреме сӑлтав ҫуккине ӑнланса тӗпчевҫӗсем ҫийӗнчех пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Унтан вӗсем ҫемье пурӑннӑ нумай хутлӑ хваттер патнчи видеокамерӑсем мӗн ӳкернине тишкернӗ. Авӑн уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 22 сехет те 30 минутра хайхи хӗрарӑмӑн упӑшки евӗрлӗ арҫын ҫуртран чӑматанпа тухса таксипе ларса кайнӑ.

Вӑйпиттине кӗҫех пакунлисем чӗнсе илнӗ. Унта лешӗ арӑмне вӗлернине йышӑннӑ. Ҫав каҫ арҫын ӳсӗр пулнӑ. Арӑмӗ уйрӑласси пирки калаҫу пуҫарсан тавлашу хӗрсе кайнӑ. Малтан ӑна вӑл хӗненӗ, унтан вӗренпе пӑвса вӗлернӗ. Преступление пытарас тесе вилене чӑматана чиксе Шупашкар кӳлмекӗ енне ҫул тытнӑ. Унтан вилене ҫывӑхри вӑрманта чавса пытарнӑ.

Арҫын унччен те ҫынна ятарласа вӗлернӗшӗн тӗрмере 14 ҫул ларнӑ.

«Про Город» сайтри сӑн

Пилӗк ҫул каялла Шупашкарта пурӑнакан пӗчӗк хӗрачана Руфина Соломоновӑна машина ҫапса кайнӑ. 2013 ҫулта 7-ри Руфина ҫуллахи уйлӑхран таврӑннӑ, ятарласа каҫмалли вырӑнтан ҫул урлӑ утнӑ чухне ун ҫине машина пырса кӗнӗ. Вӑл ҫак таранччен ҫывӑрмалла мар (выр. будрствующая) комӑра пулнӑ. Ҫапса хӑварнӑ водителе вара амнистипе тӗрмерен кӑларнӑ.

Шел те, паян Руфинӑн чӗри тапма пӑрахнӑ. Хурлӑхлӑ хыпара Аня Чижова ячӗллӗ фонд та ҫирӗплетнӗ. Сӑмах май, фонд сипленмен чирпе нушаланакан ачасене пулӑшас енӗпе ӗҫлет.

2016 ҫулта Соломоновсен ҫемйи ҫине тепӗр хуйхӑ йӑтӑнса аннӑ. Ҫар чаҫӗпе Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗ пӗр чӗлхе тупайманнине пула вӗсене хваттертен кӑларса яма хӑтланнӑ. Анчах шӑв-шав ҫӗкленсен ҫемьене урама кӑларса яман.

Чӑваш Енре пурӑнакансене патша саманинчи укҫапа паллаштарӗҫ тата хальхи вӑхӑтри ултавҫӑсенчен асӑрханма вӗрентӗҫ. Кун пирки ҫак йӗркесен авторне Раҫҫей Тӗп банкӗн Атӑлҫи-Вятка тӑрӑхӗнчи тӗп управленийӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗнче пӗлтерчӗҫ.

Авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче унта Уҫӑ алӑксен кунӗ иртӗ. Ҫынсене Шупашкарти Карл Маркс урамӗнчи 25-мӗш ҫуртра ирхи 10 сехетрен пуҫласа 18 сехетчен йышӑнӗҫ. Банка кӗрес тесен ҫумра паспорт пулмалла. Уҫӑ алӑксен кунне (8352) 39-12-12 телефонпа шӑнкӑравласа ҫырӑнмалла.

Банк ҫынсене Раҫҫей империйӗ вӑхӑтӗнчи укҫа-тенкӗ куравӗпе паллаштарӗ. Ҫав вӑхӑтрах хальхи саманари касса апарачӗсене те кӑтартӗҫ. Унсӑр пуҫне банк карттисене ҫаратакан ултавҫӑсенчен хӳтӗленме вӗрентӗҫ.