Республикӑн автоинспекцийӗнче ӗҫлекенсем ҫул-йӗр ҫинче вилнисене асӑнса ҫак вырсарникун Шупашкарти хӗрарӑмсен мӑнастирӗнче Панихида ирттерме палӑртаҫҫӗ. Ӑна Ҫул-йӗр ҫинчи инкекре шар курнисене асӑнса ирттереҫҫӗ. Ун пек куна 2005 ҫултанпа пӗтӗм тӗнчипе палӑртаҫҫӗ.

Асӑну кунӗнче Шупашкар тӑрӑх автоаварие лексе лапчӑнса ларнӑ, инкек вӑхӑтӗнче ҫынсем вилнӗ машина хӑпартса лартнӑ эвакуатор ярӗҫ. Машина ҫине ҫул ҫинче мӗн чухлӗ ҫын шар курнине кӑтартакан цифра ҫырса хурӗҫ.

Сӑмах май каласан, Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн патшалӑх инспекцийӗн республикӑри управленийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал кӑна ҫул ҫинче 1587 инкек пулнӑ. Вӗсенче 203 ҫын вилнӗ, 1898 ҫын суранланнӑ.

«Ҫӑлтӑрчӑк» ача-пӑча пахчинче ӗҫлекенсем

Хальхи вӑхӑтра ача-пӑча пахчисем те, шкулсем те епле кӑна конкурса хутшӑнмаҫҫӗ пулӗ! Пирӗншӗн, ашшӗ-амӑшӗшӗн, вӑл ниме те пӗлтермест-ха: чи кирли — ачамӑрсене хӑтлӑ пултӑр.

Апла-и, капла-и, анчах ача-пӑча пахчисемпе шкулсем тӗрлӗ ҫӗре хутшӑнаҫҫӗ тӗк, ҫакӑ такамшӑн хаклӑ-тӑр. Нумаях пулмасть, ав, Куславккари «Ҫӑлтӑрчӑк» (Звездочка) ача-пӑча пахчи хӑй черетлӗ хутчен пысӑк чыса тивӗҫни пирки пӗлтерет. Раҫҫейӗн Вӗренӳ министерстви сӗннипе вӑл «Хисеп кӗнеки» Пӗтӗм Раҫҫейри реестра кӗнӗ. Унта вӑл ҫӗршывӑн социаллӑ-экономика пурнӑҫне хастар хутшӑннӑшӑн тата Раҫҫей аталанӑвне тӳпе хывнӑшӑн лекнӗ-мӗн.

Ҫӗршыври 45 регионти пекех пирӗн тӑрӑхра та «Раҫҫей ҫемйи валли ҫурт-йӗр» программа пурнӑҫа кӗме тытӑнмалла. 2017 ҫулхи утӑн 1-мӗшӗччен 210 пин тӑваткал метр ҫурт-йӗр хӑпартмалла. Вӑл программӑпа хӑпартакан ҫурт-йӗрӗн пӗр тӑваткал метрӗн хакӗ 30 пинтен иртмелле мар. Тӑкаксене йӳнетес тесе ҫурт тӑвӑм организацийӗсене патшалӑх хыснинчен кашни тӑваткал метр пуҫне 4 пин тенкӗ уйӑрӗҫ.

Эконом-класлӑ ҫурт-йӗр ӑҫта тата мӗнле организаци хӑпартассине палӑртнӑ ӗнтӗ. Тӑватӑ проекта ҫаксене суйласа илнӗ:

Шупашкарти «Соляное» микрорайонти «Алза» пӗр тӑваткал метра 30 пин тенкӗпе хӑпартӗ. Ҫӗрпӳри «Южный-2» микрорайонта «ПМК-8» пӗр тӑваткал метрне 27,8896 пин тенкӗпе тума шантарнӑ. Шупашкар районӗнчи Кайри Ункӑпуҫ ялӗнчи сахал хутлӑ ҫурт-йӗре пӗр тӑваткал метрне «Тус» общество 30 пин тенкӗпе ҫӗклесе лартӗ. Шупашкарти «Гремячево» микрорайонти хваттерсене 30 пин тенкӗпе «Устра» общество ҫӗклемелле.

Чӑваш Енӗн Строительство министерстви пресс-тур йӗркеленӗ. Чи малтанах ведомство журналистсене Шупашкар районӗнчи Якутара илсе кайнӑ. Асӑннӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Евгений Зубков подрядчикпа ӑнманни пирки ӗнентернӗ. «Степ» ятлӑскер контрактра пӑхса хӑварнӑ вӑхӑта ӗҫе пурнӑҫа кӗртмен пирки ҫутӑ кӗртессе чылай ҫул кӗтме тивнӗ. Ҫӗнӗ подрядчик ӗҫе кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче кӑна пуҫланнӑ. Халӗ Сад урамри 22 ҫурта тинех ҫутӑ ҫитнӗ.

Унтан Канаш районне ҫитнӗ. Унти Вӑрманкасси выҫҫелккинчи Ҫамрӑксен урамӗнче 15 пӳрт. Унта пурӑнакансем ҫутӑ кӗртессе 4 ҫул кӗтеҫҫӗ иккен. Унти тӳресем раштавра ҫутӑ пулатех тесе шантараҫҫӗ-мӗн.

Хальхи вӑхӑтра республикӑра кӑҫал ҫутӑ кӗртсе пӗтермелли 6 обьект юлнӑ-мӗн. Муркаш районӗнчи Вӑрманкасси ял тӑрӑхӗнче трансформатор подстанцине вырнаҫтарасси юлнӑ. Тепӗр пилӗк объекчӗ — Канаш районӗнчи маларах асӑннӑ ялтисӗр пуҫне Аслӑ Асхва Пикшикра, Энтриэльте, Хӗрлӗ Чутайра тата Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Атнарта.

Малалла...

Чехири Прага хулинче Пӗтӗм тӗнчери «Goldentalentsin Prage» конкурс иртнӗ. Пултарулӑх конкурсне тӗнчери вунӑ ҫӗршывран хутшӑннӑ: Раҫҫейрен, Украинӑран, Чехирен, Румынирен, Польшӑран, Латвирен, Эстонирен, Германирен, Литваран, Словенирен.

Тӗнче шайӗнче иртнӗ конкурсра пирӗн ҫӗршыв чысне «Непоседы» (Мускав хули), «Семь нот» (Сарӑту), «Макси» (Ҫӗнӗ Шупашкар хули, ертӳҫи – В.Е.Тюльканова) вокал студийӗсен ҫамрӑк артисчӗсем хӳтӗленӗ.

7–10 ҫулсенчи ачасен хушшинче «Соло» номинацире Ҫӗнӗ Шупашкар хӗрӗ Ксения Ананьева 2-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ. 11–13 ҫулсенчи ачасен йышӗнче Евгения Никифоровӑпа Анастасия Карпова та 2-мӗш вырӑна тухнӑ.

«Модный приговор» кӑларӑма хутшӑннӑ Ҫӗмӗрле хӗрарӑмӗ

Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Модный приговор» программӑна Шупашкар хулинчен тухса кайса Мускав облаҫӗнче пурӑнакансем хутшӑнчӗҫ. Александр Пищита тухтӑр хӑйпе ҫырӑнмасӑр пурӑнакан, хӑйӗнчен 20 ҫула яхӑн кӗҫӗн (вӑл 39-та кӑна) хӗрарӑма, Татьяна Родионовӑна, бухгалтер пулса ӗҫлекенскере, вӑл унӑн статусне тивӗҫтермест тесе ӳпкелерӗ. Хӗрарӑм Ҫӗмӗрле хулинче ҫуралнӑ, кайран Шупашкарта вӗреннӗ. Студент вӑхӑтӗнче вӑл ҫипуҫа хӑй аллипе капӑрлатма кӑмӑллани пирки каласа кӑтартрӗ.

Кӑларӑма ертсе пыракансем арҫын хӑйӗн ҫамрӑк та чипер арӑмӗ пирки чыслӑ курӑнмасть тесе шухӑшлать тесе ӑнланчӗҫ.

Кӑларӑма хутшӑнакан Дарья Донцова детектив ҫыравҫи хӗрарӑма хӳтӗлеме пӑхрӗ. «Ман шутпа, Александр хӑйӗн мӑшӑрне сексуаллӑ курӑнма чарасшӑн. Арӑмӑра эсир хӑвӑр юратни пирки калатӑр-и хӑть?» — кӑсӑкланчӗ вӑл.

Ҫак ыйту арҫынна килӗшмерӗ. «Хӑвӑра капла тытсан сирӗн пирки детектив ҫырасси кӑна юлать», — хушса хучӗ Эвелина Хромченко мода эксперчӗ.

Кун пек сӑмахсем хыыҫӑн арҫын кӑларӑма ертсе пыракансене хӑйсенчен каҫару ыйттарасшӑн пулчӗ.

Малалла...

Паян Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине умӗнче паллӑ тунӑ. Шупашкарти палӑк умне халӑх пухӑннӑ. Унта ЧР культура министрӗ Вадим Ефимов, «Хыпар» Издательство ҫурчӗн директорӗ-тӗп редакторӗ Валери Туркай, Лев Кураков, Патшалӑх Канашӗн комитет председателӗн ҫумӗ Игорь Кушев, ЧНК вице-президенчӗ Петр Ивантаев, ЧР Профессионал писательсен председателӗ Сергей Павлов, Раиса Сарпи поэт, чӑваш халӑх поэчӗ Порфирий Афанасьев тата ыттисем пулнӑ.

Палӑк умӗнче студентсемпе шкул ачисем Ҫеҫпӗл Мишшин сӑввисене чӑвашла, вырӑсла, таджикла, акӑлчанла вуланӑ. Хӑнасем сӑмах тухса каланӑ. Валери Туркай ҫак палӑк умӗнчех «ватӑлнине» палӑртнӑ — вӑл кунта 1978 ҫултанпах ҫӳрет. Сергей Павлов Ҫеҫпӗл Мишши хӳттипе ӳснине каласа кӑтартнӑ. Ача чухне Казаккасси унӑн юратнӑ ялӗ пулнӑ. Вӑл ашшӗпе унта, Кузьминсен килӗ тӗлне, тӑтӑшах ҫӳренӗ.

Юлашкинчен Порфирий Афанасьев сӑмах илнӗ. Вӑл халӑха Ҫеҫпӗл Мишшине халалланӑ сӑвва вуласа панипе мероприяти вӗҫленнӗ.

Малалла...

ЧР ШӖМӗ ултавҫӑсен аллине ҫакланасран асӑрханма ыйтать пулин те кунашкал тӗслӗх час-часах тӗлпулать. Хальхинче 75 ҫулти кинемее шӑнман пӑр ҫине лартса янӑ. Халӗ полицейскисем лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.

ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, кинемей радиопа «Ҫивӗч куҫ» куҫлӑх пирки илтнӗ. Компани менеджерӗсем вӑл мӗнпур чиртен хӑтӑлма пулӑшнине ӗнентернӗ.

Кинемей «хӗрӳ лини» телефон номерӗпе шӑнкӑравланӑ. Ултавҫӑсемпе калаҫсан хайхискер 10 пин тенкӗ тӳленӗ. Кун хыҫҫӑн менеджерсем ватӑскер патне хӑйсемех шӑнкӑравланӑ та кинемее ҫӳҫне, чӗрнине ярса пама ыйтнӑ. Кинемей мӗн каланине пурнӑҫланӑ.

Официаллӑ информаци тӑрӑх, тивӗҫлӗ канури кинемей ултавҫӑсене 91 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Вӑл ҫавна валли кредит та илнӗ-мӗн.

Сатирӑпа кулӑш театрӗ куракансене 25 ҫул хырӑм тытса култарать. Театр хӑйӗн юбилейне паллӑ тума хатӗрленет. Ҫавна май юбилей каҫӗ иртӗ, артистсем республикӑра гастрольпе ҫӳрӗҫ.

Кулӑшла сценкӑсем, юрӑ-ташӑ номерӗсем, фарс, эксцентрика — йӑлтах Виктор Петровӑн. Вӑл Мускаври театр училищине пӗтернӗ хыҫҫӑн тӑван тӑрӑхне таврӑннӑ, сатирӑпа кулӑш театрӗ йӗркеленӗ. Унтанпа 25 ҫул хыҫа юлнӑ. Виктор Петров ку ӗҫе пуҫӑннине паянхи пекех ас тӑвӑть.

Театр репертуарӗ час-часах ҫӗнелнӗ. Ара, 10 ҫул каяллахи шӳтсем паянхи куракана интереслӗ мар ӗнтӗ. Ҫынна култарасси — ҫӑмӑл ӗҫ мар-мӗн. Артистсем тӗрлӗ рольсене калӑпланӑ. Хӑш чухне вӗсене тӑванӗсем те паллаймаҫҫӗ-мӗн.

Артистсем куракансене ҫӗнӗ постановкӑсем кӗтнине пӗлтереҫҫӗ. Анчах мӗнлисем? Вӑрттӑнлӑх. Юбилей каҫӗнче йӑлтах паллӑ пулӗ.

Унчченхи 1-мӗш лицей

Чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Шупашкарти унчченхи 1-мӗш лицей шӑпине татса панӑ. Ҫурта ҫӗмӗрсе ҫӗннине ҫӗклеме йышӑннӑ.

Шупашкар хула администрацийӗн архитектурӑпа хула строительствин управленийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, Ярославль урамӗнчи 52-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑскерте тахҫанах никам та вӗренмест. Ӑна авариллӑ лару-тӑрура пулнине палӑртнӑ. Шкул ачисем 11-мӗш шкула ҫӳреҫҫӗ.

1-мӗш пуҫламӑш шкул директорӗ пухура киввине ҫӗмӗрсе ун вырӑнне ҫӗннине хӑпартасси пирки каланӑ. Тӗнче тетелӗнчи канашлура кун пирки «калаҫаҫҫӗ». Чылайӑшӗ унчченхи шкул вырӑнне суту-илӳ центрӗ пуласран шикленет. Ҫӗнӗ ҫурт ҫӗклессине пӗлтернӗ-ха та, анчах мӗн пулӗ вӑл? Палӑртман.