Ӗнер Тутарстанра 7-мӗш хут «Чӑваш пики» конкурс иртрӗ. Куракансем те хутшӑнакансем те кӑмӑллакан илемпе пултарулӑх конкурсӗн суйлав тапхӑрӗ чӑвашсем йышлӑ пурӑнакан районсенче иртет, финал — Хусанта. Хальхинче те жюрин 11 пикерен пӗрне суйласа илмеллеччӗ.

Хӗрсенчен ытларахӑшӗ шкулсенче вӗренет, институтра пӗлӳ пухакансем те, студенткасем те пур вӗсен хушшинче. «Тутарстанри чӑваш пики» конкурсӑн директорӗ Сильвия Чаркина пӗлтернӗ тӑрӑх, районсенчи конкурссенче ҫӗнтернӗ хӗрсене дирекци пӗр эрне хатӗрленӗ. Ҫавӑнпа пуль сцена ҫинчен вӗсем хӑйсене питӗ илемлӗ, тивӗҫлӗ кӑтартрӗҫ.

Илем ӑмӑртӑвӗ Халӑхсен туслӑхӗн ҫуртӗнче иртнипе конкурса курма Хусанта пурӑнакан ытти халӑх ҫыннисем те курма килнӗччӗ. Вӗсем чӑвашӑн капӑр тумӗнчен, тутлӑ апат-ҫимӗҫӗнчен, ӑс-хакӑл пуянлӑхӗнчен тӗлӗнмеллипех тӗлӗнчӗҫ. Конкурса ирттерме пулӑшакансен хушшинче ҫамрӑк усламҫӑ-спонсорсем те сахал марччӗ.

Ҫӗнтерӳҫӗ ятне вара Алексеевски районӗн пики Мила Ильдуганова ҫӗнсе илчӗ.

Хисеплӗ тӑвансем!

Сире раштавӑн 8-мӗшӗнче 13.00 сехет тӗлне Валерий Раштавӑн (Самойловӑн) «Шухӑша вӗҫтереймӗн ҫилпе» ятпа пичетленсе тухнӑ сӑвӑ пуххине пахалама Шупашкар районӗнчи (Кӳкеҫ) «Бичурин тата хальхи пурнӑҫ» музейне йыхравлатпӑр.

Суд приставӗсен мӗн кӑна тума тивмест пулӗ! Хӑш чухне вӗсен чирлӗ ҫынна пульницӑна та ҫитерме лекет. Паллаканне леҫнӗ пуль-ха тетӗр-и? Ҫук ҫав. Ют ҫыннах. Суд приставӗ ӑна хӑйӗн тивӗҫне пурнӑҫланӑ май илсе кайнӑ. Юрӗ, йӗркипе каласа парар-ха.

Шупашкарта пурӑнакан пӗр арҫын ҫынна ерекен формӑллӑ туберкулезпа чирленӗ. Апла пулин те арҫын пульницӑна выртасшӑн пулман. Ҫавна кура ӑна прокуратура тухнӑ тавӑҫа пурнӑҫласа суд хайхине ирӗксӗр сиплеме йышӑну кӑларнӑ. Лешӗншӗн вара ик айкки те тӑвайкки тейӗн — пӗрех пульницӑна кайман. Ҫавна кура арҫынна суд приставӗ туберкулез пульницине ӑсатнӑ. Сӑмах май каласан, суд приставӗсен Калинин районӗнчи пайӗнче ҫавӑн евӗрлӗ ӗҫсем тата тепӗр саккӑр выртаҫҫӗ иккен.

Ку хыпара Ҫӗнӗ ҫул умӗнчхи ӑнӑҫлах мар шӳт вырӑнне йышӑнма кирлӗ мар. Вӑхӑтра штраф тӳлемесен ним те мар шӑпӑр тыттарӗҫ.

Шупашкарти 22 ҫулти арҫын ҫакна ӑнланса илме ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. Ҫамрӑк кӑҫалхи ҫурла тата авӑн уйӑхӗсенче административлӑ саккуна пурӗ тӑватӑ хутчен пӑснӑ. Штрафӗ ун 2100 тенке ҫитсе кайнӑ. Анчах унпа вӑл вӑхӑтра татӑлма шутламан. 60 кун иртсен арҫын тӗлӗшпе административлӑ тепӗр ӗҫ пуҫарнӑ. Хальхинче — вӑхӑтра тӳлемен штрафшӑн. Мировой судья ӑна тӑхӑр талӑклӑха хупса хумалла тата 50 сехет ӗҫлеттерме йышӑннӑ.

Ҫӗнӗ ҫула урам шӑлса кӗтсе илес килмесен штрафпа вӑхӑтра татӑлмалла теҫҫӗ суд приставӗсем.

Раштавӑн 2-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутайри Культурӑпа кану центрӗнче СССР халӑх артисчӗн Леонид Сметанниковӑн пултарулӑх каҫӗ иртрӗ. М.И. Глинка ячӗллӗ патшалӑх преми лауреачӗ, Сарӑту хулинчи патшалӑх консерваторин профессорӗ Леонид Анатольевич кӑҫал ҫуралнӑранпа 70 ҫул тултарнине тата хӑй ӗҫлеме пуҫланӑранпа 45 ҫул ҫитнине паллӑ тӑвать.

Унпа пӗрле унӑн вӗренекенӗсем Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Александр Самсоновпа Валерий Клементьев хӑйсен юррисемпе куракансене савӑнтарчӗҫ. Александ Самсонов районти культура пайӗн ертӳҫи, Валерий Клементьев — Чӑваш наци конгресӗн вице-президенчӗ.

Уява Вячеслав Оринов режиссер ертсе пычӗ.

Хӑнасене район пуҫлӑхӗ Александр Степанов, ял хуҫалӑх уйрӑмӗн пуҫлӑхӗ Владимир Храмов, сӑвӑҫ-композитор Зоя Спиридонова тата ыттисем саламларӗҫ.

Леонид Сметтанников, оперӑпа камера ӑсти, кашни юрӑна фонограммӑсӑр шӑрантарчӗ.

Концерт каҫӗ чуна савӑнтарчӗ, вӑй-хӑват хушрӗ, ҫӳллӗ шайра иртрӗ.

Сӑнсем (75)

Ҫапла пӗтӗмлетнӗ «Интерфакс-Эра» текен экологипе энергетикӑн рейтинг агентстви. Вӑл мӗнпур регионти пурӗ 4 пин предприятие тишкерсе тухнӑ иккен.

Лару-тӑрӑва сӑнанӑ май экспертсем экологипе энергетика тата технологи тухӑҫлӑхне шута илнӗ. Вӑл е ку регионти предприяти-организацисем епле ӗҫленине те тӗпе хунӑ. Ҫапла вара рейтингра Чӑваш Ен пӗрремӗш вырӑна тухнӑ. Ку хыпар пирки раштавӑн пуҫламӑшӗнче тӑван тавралӑха сыхлассипе ҫӗршывӑн тӗп хулинче иртнӗ съездра пӗлтернӗ.

Виҫӗмкун, раштавӑн 3-мӗшӗнче, шыва чи пысӑк карапа антарнӑ — унӑн тӑршшӗ 488 метр иккен. Ӑна Кӑнтӑр Корея ҫӗршывӗнче Shell корпораци ыйтнипе Samsung Heavy Industries компани ӑсталанӑ.

Ҫак капмар карап тинӗс хӗрринчи ӑшӑх вырӑнта ҫутҫанталӑк газне кӑларнӑ ӗҫе хутшӑнӗ. Ӑҫта ӗҫлессине те палӑртнӑ — Австралин ҫурҫӗрти сӑмсахӗ ҫывӑхӗнче, Брум хулинчен 475 ҫухрӑм ҫӳрҫӗр-тухӑҫалла. Ҫулталӑк хушшинче вӑл 3,6 миллион шӗветнӗ газпа тивӗҫтерме пултарӗ иккен. Карап ҫинче ҫӗре пӑралама, газа шӗветме тата упрама кирлӗ пур хатӗр те пур имӗш. Туп-тулли тултарсан унӑн пӗтӗмӗшле йывӑрӑшӗ 600 пин тоннӑна ҫитет. Танлаштарма: чи пысӑк аваиносеца илсен ҫак йывӑрӑшпа тан пулма улттӑ тан кирлӗ пулӗ имӗш.

Ҫӗр айӗнчен кӑларнӑ газа Prelude FLNG карап хӑй илсе ҫитерме (каллӗ-маллӗ кусиччен газ кӑларӗ ӗнтӗ), ҫак ӗҫе ятарлӑ ытти карапсем пурнӑҫлӗҫ. Карап пӗтӗмпе 25 ҫул ӗҫлемелле имӗш.

Ҫапла-ҫапла. Ҫырма мар, футбол выляма. «Российская газета» хаҫатӑн корреспонденчӗ Александр Кузин шӑпӑрлансене футбол выляма вӗрентет.

«Гимнастикӑна е каратэне виҫӗ ҫултанах илеҫҫӗ, футбол выляма вара ҫичӗ ҫултан аслӑраххисене кӑна. Ҫавӑнпа эпӗ пӗчӗккисем валли секци уҫма шутларӑм», — тесе пӗлтернӗ вӑл. Ун патне паян 3 ҫултан пуҫласа 5 ҫулчченхи 18 ача таран ҫӳрет. Вӗсемпе пӗрле — ашшӗ-амӑшӗ те. Александр Шупашкарта зал ятарласа тара илнӗ, кирлӗ инвентарь туяннӑ. Халӗ вӑл пӗчӗкскерсене футбол выляма тӳлевсӗрех хӑнӑхтарать.

Ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнче Чӑваш кӗнеке издательствинче «Чӑваш литературин антологийӗ. Поэзи» кӗнеке кун ҫути курнӑ. Унӑн тиражӗ — 2 200 экземпляр.

Кӗнекене ӗлӗкхи чул палӑксем ҫинче ҫырнисемпе паллӑ мар авторсен сӑввисенчен пуҫласа паянхи поэзи таранах кӗртнӗ. Пӗтӗмпе унта 284 поэт вырӑн тупнӑ. Ҫавсен хушшинче Константин Иванов, Ҫеҫпӗл Мишши, Митта Ваҫлейӗ, Петӗр Хусанкай, Илле Тӑхти, Илле Тукташ, Нестӑр Янкас, Стихван Шавли, Яков Ухсай, Иван Ивник, Петӗр Ялкир, Георгий Ефимов, Николай Теветкел, Геннадий Айхи, Юрий Сементер, Николай Исмуков, Пётр Афанасьев, Петӗр Эйзин, Петӗр Яккусен, Георгий Ирхи тата ыттисем пур.

Малалла...

Хӗрлӗ Чутайра патшалӑхӑн влаҫ тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсенче ӗҫлекенсен XII спартакиади иртни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Асаилтеретпӗр, унта пурӗ 60 яхӑн ушкӑн килсе ҫитнӗ. Нумай пулмасть ҫак спорт ӑмӑртӑвӗн пӗтӗмлетӗвне тунӑ.

Стритбол выляса Чӑваш Республикин патшалӑх влаҫӗн ушкӑнӗсем хушшинче руеспубликӑн вӑй-хал культурипе спорт министерствин спортсменӗсене ҫитекенни пулман иккен, «кӗмӗле» республика Элтеперӗн Администрацийӗн ӗҫченӗсем тивӗҫнӗ, виҫҫӗмӗш вырӑна вӗренӳ министерстви тухнӑ.

Баскетбол вӑййинче РФ Пенси фончӗн Чӑваш Республикинчи уйрӑмӗнче тӑрӑшакансем выляни палӑрнӑ. Вӗсем хыҫҫӑн налук службин ӗҫченӗсем пулнӑ, виҫҫӗмӗшсем — айӑплавсене пурнӑҫлакан федераллӑ службӑн республикӑри Управленийӗн пӗрлештернӗ команди.

Хуласемпе район администрацийӗсен баскетболҫисем хушшинче Шупашкар хула администрацийӗ ҫӗнтернӗ, иккӗмӗш тата виҫҫӗмӗш вырӑнсенче — Канаш хулин тата Сӗнтӗрвӑрри районӗн спортсменӗсем.

Бассейнра ишессипе Чӑваш Республикин патшалӑх влаҫӗн ушкӑнӗсем хушшинче республика Элтеперӗн администраци ӗҫченӗсем мала тухнӑ, иккӗмӗш вырӑна Вӑй-хал культурипе спорт министерстви тивӗҫнӗ, виҫҫӗмӗшсем — Экономика аталанӑвӗн министерстви.

Малалла...