Ыран тӗнчери чылай ҫӗршывсенче Хӗрарӑмсен кунне паллӑ тӑвӗҫ. Арҫынсем хӗрсемпе хӗрарӑмсем валли парне хатӗрлесе те хунӑ ӗнтӗ.

Казахстанри Хӗрлӗ Урта (выр. Кызылорда) хулинчи пӗр арҫын вара хӑйӗн мӑшӑрне пӗр миллион кӗл чечек парнелесшӗн тет. Кун пирки ҫак хулари пӗр чечек лавкки хуҫи пӗлтернӗ. Арҫын малтанхи пайне тӳлесе те хунӑ тет.

Чечекӗсене ятарласа Голландирен илсе килӗҫ (хулари чылай чечеке вӑл ҫӗршывран тиесе килнӗ тесе сутаҫҫӗ пулин те чылай пайӗ вырӑнти е Китайпа Узбекистанран). Вӗсем пурте пӗр тӑршшӗ, пӗр тӗслӗ пулӗҫ тет, пӗр-пӗринчен уйӑрса те илме май пулмӗ тет.

Кӗл чечекӗн хакӗ Хӗрлӗ Уртара 500-1000 тенке (пирӗннипе — 100-200 тенкӗ). Уявсем тӗлне вӗсен хакӗ 2-3 хут ӳсет пулин те ҫакӑн пек пысӑк саккас тӑваканшӑн лавкка хуҫи хакне самай чакарнӑ тет. Пурӗ миҫе тенкӗлӗх ларнине ҫавах пӗлтермен-ха.

Эсир мӗнле парнесем хатӗрлесе?

Хайлавӑн пӗрремӗш кӑларӑмри ӳкерчӗк

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи ют чӗлхе вӗрентекенӗсем Льюис Кэрролл хайланӑ «Алиса в стране чудес» (чӑв. Тӗлӗнтермӗш тӗнчине лекнӗ Алиса)ятлӑ фантастикӑлла юмах тӑрӑх литература уявӗ ирттерчӗҫ. Пухӑннисене Артемьева Наталья Михайловна ҫыравҫӑн кун-ҫулӗпе паллаштарчӗ. Уява районти вунӑ шкулти вӗренекенсем хутшӑнчӗҫ. Ачасем кӗнеке тӑрӑх хатӗрленӗ тӗрлӗ ыйту ҫине хуравларӗҫ, конкурссене хутшӑнчӗҫ.

Кашни шкул ушкӑнӗ ултӑ ачаран пулчӗ. Вӗсем хӑйсем ҫинчен каласа пачӗҫ тата акӑлчан чӗлхипе паллаштарчӗҫ. Ӑмӑрту йӗркипе килӗшӳллӗн кашни командӑн ячӗпе девизӗ, юрри акӑлчанлаччӗ. Ачасем пухӑннисене кӗнекерен илнӗ сценкӑсене те выляса пачӗҫ. Тӳрех калас пулать, тумӗсене те, сӑнарӗсене те кашни ушкӑн тӑрӑшса ӑсталанӑ. Кашни шкул команди хисепе тивӗҫлӗ, акӑлчан чӗлхи вӗрентекенӗсем тӑрӑшса ӗҫлени курӑнать.

Хаклавҫӑсем те, ачасем те уявпа кӑмӑллӑ юлчӗҫ.

Вӗрентекен пурнӑҫӗ хальхи саманара ҫӑмӑл теме ҫук. Уроксене хатӗрленесси, тӗрлӗрен хут ӗҫӗ тӑвасси, уроксем хыҫҫӑн ачасене канӑвне йӗркелесси тата... — вуншар-вуншар ыйту тухса тӑрать. Ҫав вӑхӑтрах харпӑр хӑй пӗлӗвне ӳстересси те чи ҫивӗччисенчен пӗри. Ӑна ниепле те аякка хӑварма пулмасть — кунта вӗрентекенӗн кулленхи пурнӑҫӗ, шалӑвӗ, ҫемье пуласлӑхӗн тӗп пайӗ.

Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗсенче пурӑнакан вӗрентекенсен пурнӑҫне ҫӑмӑллатас тӗллевпе нумай пулмасть ҫӗнӗ тетелти журнал тухрӗ. Вӑл «Шкулта» ятлӑ, http://shkul.su адреспа вырнаҫнӑ.

Владимир Андреев, тӗтелти журнала ҫутта кӑлараканӗ каланӑ тӑрӑх чӑвашла интернет журнал кӑларас ӗмӗт унӑн тахҫанах пулнӑ. «Халӗ ку ӗҫе пуҫӑнма вӑхӑт ҫитнӗ. Паллах, журнал пӗтӗмпех шкул тата шкул таврашӗнчи пурнӑҫпа ҫыхӑннӑскер пулӗ», — тет вӑл 1-мӗш кӑларӑмӑн кӳртӗм пайӗнче.

«Шкулта» журналпа пурте тӳлевсӗр паллашма, унти материалсене хӑйсен ӗҫӗнче усӑ курма пултараҫҫӗ. 1-мӗш кӑларӑмра, сӑмахран, чӗлхе урокӗсенче словарьсемпе усӑ курасси пирки, шкул ачисен тӗпчев ӗҫӗсене йӗркелесси пирки, чӑваш литературине вӗрентмелли урок тӗсӗсене, глюкоза пирки, чӑваш чӗлхи кун-ҫулӗ пирки пӗлме пулать.

Малалла...

Халӑх сӑнавӗ пуш уйӑхӗ вӗҫлениччен хӗллехи тума улӑштарма хушмасть. Кӑҫалхи ҫул ку уйрӑмах самай палӑрӗ — ҫитес эрне варринче каҫхи 20-23 градус таран сивӗтме пултарать (Шупашкар тӑрӑхӗнче сывлӑш ӑшши пушӑн 12-мӗшӗнче анма тытӑнӗ). Ҫилӗ вара ҫурҫӗр енчен кӑна пулӗ. Пуш уйӑхӑн иккӗмӗш ҫурринче ҫанталӑк хӑйӗн тӑрӑмне таврӑнӗ. Хӗвелӗ те ӑшӑтсах пӑхма пуҫлӗ.

Ҫитес уяв пирки — Хӗрарӑмсен кунӗнче сывлӑш температури яланхи пек 7-8 градус сивӗ пулӗ.

Владимир Путин

Ӗнер, пушӑн 4-мӗшӗнче, Раҫҫей халӑхӗ Президента суйларӗ. Сӑнавҫӑсем ултавсене нумай палӑртнӑ пулин те тӗп суйлав комиссийӗ сасӑлав пысӑк пӑтӑрмахсемсӗр иртнӗ тесе шутлать. Протоколсен 99% шута илнӗ хыҫҫӑн кандидатсем ҫакӑн чухлӗ процент пухни паллӑ пулчӗ: Путин — 63,82; Зюганов — 17,18; Прохоров — 7,77; Жириновский — 6,23; Миронов — 3,82.

Чӑваш Енри халӑх та, пирӗн тӑрӑхри тӗп суйлав комиссийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх ытларах Владимир Владимирович Путина кӑмӑлланӑ пулать — 62, 32%. Ытти кандидатсем ҫакнашкал пухнӑ: Геннадий Зюганов — 20,58% (элӗксем, каҫалсем, Ҫӗмӗрле хулин ҫыннисем ӑна хӑйсен сассине 24-26% таран панӑ); Владимир Жириновский — 5,65% (уйрӑлса тӑракан район-хула ҫук, вӑтамран 4-6%); Михаил Прохоров — 5,52% (ытларах хула ҫыннисем сасӑланӑ пулас, Шупашкар хулин Мускав районӗнчи хисеп 10% яхӑн); Сергей Миронов — 4,44% (пур район-хулара та вӑтам, Ҫӗнӗ Шупашкар хули уйрӑлса тӑрать — 6,49%). Путиншӑн хуласенче сахалтарах сасӑланӑ — Шупашкарта та, Ҫӗнӗ Шупашкарта та, Ҫӗмӗрлере те хисепӗ вӑтамран 55-57%.

Малалла...

Чӑваш халӑхӗн паллӑ ӳнерҫин Моисей Спиридоновӑн кӗҫӗн ывӑлӗ Виктор та питӗ ӑста ӳнерҫӗ пулма пултарнӑ иккен. Шел те шӑпи урӑхларах пулса тухнӑ. Ленинградри Ӳнер академине пӗтернӗ хыҫҫӑн ҫамрак вӑрҫӑ хирне тухса кайнӑ. Унтан вара таврӑнайман — Смоленск патӗнчи ҫапӑҫура паттӑррӑн ҫапаҫса пуҫне хунӑ.

Виктор ача чухнех ӳкерме юратнӑ имӗш. 1930 ҫулта, шкулта вӗреннӗ вӑхӑтра, ҫак ача Василий Чапаева хут ҫине ӳкернӗ пулнӑ. Хальхи Шупашкарта ларакан паттӑр палӑкӗ, тӗлӗнмелле те, ҫак ачан ӳкерчӗкӗ евӗрлех туйӑнать вара. «Чапаев ут ҫинче» ятлӑ вӑл, Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗн архивӗнче упранать.

Кашни ҫул нарӑсӑн 19-мӗшӗнче Китай ҫӗршывӗнче хӑш-пӗр вырӑнсенче Кунар вӑййисем иртеҫҫӗ тет. Ҫак кун лашасем кӑна пӗр-пӗрин хушшинче тупӑшаҫҫӗ иккен. Пӗлтӗр ҫак вӑйӑ вӑхӑтӗнче пӗр лаши курма пынӑ халӑх ҫинех кӗрсе кайнӑ имӗш. Асӑрхамасла пӗр ҫынни ун умне лекнӗ. Тепӗр самантран лаша ури айне лекме пултарнӑ хайхи. Анчах та юнашар чупса пыракан лаша кӑкӑрӗпе теприне тӗртсе янӑ та ӳке пуҫланӑ куракана ӗнсинчен шӑлӗпе тытса айӑккалла йӑтса ывӑтнӑ. Ҫапла вара кураканӑн, тӗлӗнмелле те, ҫӑлӑнма тӳр килнӗ.

Юрий Спиридонов режиссёр

Пысӑк ҫынра пурте пысӑк пулмалла теҫҫӗ: туйӑмӗсем те, шухӑшӗсем те, ӗмӗчӗсем те, тӗллевӗсем те, ӗҫӗсем те — пурте-пурте. Юрий Спиридонов тӗлӗшпе илес пулсан ҫак каларӑш 100 проценчӗпех тӳрре тухать. Вӑл кӗлеткипе те боевиксенчи хӑватлӑ та харсӑр киносӑнара аса илтерет, ӗҫӗсемпе те тахҫанах палӑрнӑ. Юрий Николаевич пуҫӑнакан ӗҫӗн пӗлтерӗшӗ, пахалӑхӗ, курӑмлӑхӗ пирки иккӗленмелле мар, тӑвас ӗҫе вӑл тӗплӗ те ӑмсанмалла лайӑх тума хӑнӑхнӑ. Ю. Спиридоновӑн ҫынна пулӑшасси малти вырӑнта тӑрать: ачасене, уйрӑмах «йывӑр» теме хӑнӑхнисене, спортсменсене, чӑваш культурин ӗҫченӗсене тӗрек парсах тӑрать вӑл.

Юлашки ҫулсенче Ю.Спиридоновӑн пурнӑҫӗнче кино пысӑк вырӑн йышӑнма пуҫларӗ. Чи малтанах вӑл каскадер пек Раҫҫей телевиденийӗнчи паллӑ «Улицы разбитых фонарей», «Менты», «Каменская» сериалсенче ӳкерӗннӗ, каярах «Краповый берет» («Белорусфильм», режиссерӗ — Андрей Голубев), «Человек войны» (Раҫҫей, режиссерӗ — Алексей Муратов) сериалсенче тӗп рольсенче пӗрне калӑпланӑ. «Белорусфильм» (режиссерӗ — Андрей Голубев) ун пирки автобиографиллӗ «Путь доброты» фильм та ӳкернӗ, унта Юрий Николаевич тӗп роле вылянӑ.

Малалла...

Ӑмӑртура

Пуянкасси ял-йышӗ, паллах, ытларах арҫынсем, калама ҫук савӑннӑ: иккӗмӗш ҫул Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин кунӗнче ялта пысӑк уяв иртет. Кӑҫал та унта ҫак ялта ҫуралса ӳснӗ Сергей Андронов пуҫарӑвӗпе йӗркеленсе кайнӑ мини-футбол енӗпе ӑмӑртура тӗрлӗ ҫӗртен пухӑннӑ командӑсем Кубокшӑн тытӑҫрӗҫ.

Турнирӑн пӗлтӗрхи ҫӗнтерӳҫин — «Хамӑрьял» командӑн ҫамрӑкӗсем 2012 ҫулта та Кубока алран ямарӗҫ. Командӑн капитанӗ Альберто да Силва палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫал ҫӗнтерме темиҫе хут йывӑртарах пулнӑ, пур матчра та пӗтӗм ӑсталӑхне кӑтартма тивнӗ. Чӑнах та, ҫӗнтерӳҫӗсем иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ Шӑмӑршӑсене пенальтипе тапса кӑна парӑнтарчӗҫ. Сӑмах май, Бразили каччи Пуянкассинче виҫҫӗмӗш хут ӗнтӗ. Афганистанра вилнӗ Валерий Кузнецова асӑнса кашни ҫул ирттерекен турнирта та вӑл пӗлтӗр «Хамӑрьял» командӑшӑн выляса халӑха савӑнтарнӑччӗ.

Ытти матчсем те кӑҫал хӗрӳ иртрӗҫ. «Хамӑрьял» команда ветеранӗсем Шӑмӑршӑсене пенальтипе ҫеҫ выляса ячӗҫ, ҫӗнтерӳҫӗсене те вӑйӑ тӑршшӗпе лӑпкӑ пурнӑҫ кӑтартмарӗҫ.

Малалла...

Маттур чӑваш пикисем

Трак енри Красноармейски шкулӗнче «Чӑваш пики — 2012» конкурс иртрӗ. Унта 10 класра вӗренекен маттур чӑваш пикисем хутшӑнчӗҫ. Вӗсем ҫаксем пулчӗҫ: Кириллова Нина (10-а класс), Миронова Анжелика (10-а класс), Никифорова Анастасия (10-б класс тата Степанова Екатерина (10-б класс). Конкурсантҫӑсене чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ учителӗ Михайлова З.П. хатӗрленӗ. Вӑйӑ-ӑмӑртӑва шкул вулавӑшӗн заведующийӗ Чаховская Э.В. ертсе пычӗ.

Хӗрӳ тупӑшура 10-б класра вӗренкен Никифорова Анастасия ҫӗнтерчӗ. Вӑл район шайӗнче иртекен «Чӑваш пики — 2012» конкурса хутшӑнма ирӗк ҫӗнсе илчӗ.

Саламлатпӑр!

Сӑнсем (33)