2023-2024 ҫулсенчи пултарулӑх сезонӗнче Чӑваш Енри патшалӑх театрӗсемпе концерт учрежденийӗсем 58 премьера лартнӑ. Ҫав учрежденисене 821,6 пин ҫын пырса курнӑ.
Чӑваш Енӗн Культура министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, куракансем Чӑваш Енӗн Элтеперӗн гранчӗпе лартнӑ спектакльсемпе концертсене, Борис Полевойӑн «Повесть о настоящем человеке», Марина Карягинӑн «Ҫӗн Кун Ачи» ӗҫӗсемпе лартнӑ спектакльсене, Юрӑпа ташӑ ансамблӗн «Ҫул хыҫҫӑн ҫул, 100 ҫул ӑнӑҫлӑ иртнӗ» программӑна уйрӑмах килӗштенӗ.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче «Василисса» юмах кӑтартнӑ. Ӳнер учрежденийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна Алена Савельева пултаруллӑ ҫамрӑк режиссёр лартнӑ.
Спектакле Культура пуҫарӑвӗсен президент фончӗн гранчӗпе куракан патне ҫитернӗ. Театрта ӗнентернӗ тӑрӑх, спектакль пӗчӗк куракансемпе вӗсен ашшӗ-амӑшне тӳрех килӗшнӗ.
Юмахри тӗп сӑнар Василисса: «Кам эпӗ? Ӑҫтан килнӗ?» – тесе пуҫ ватать-мӗн.
Питӗрти чӑвашсем юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Илем фестивальне хутшӑннӑ.
«St. Petersburg Beauty 2024» Илем, мода тата пултарулӑх фестивалӗнчи Пултаруллисен конкурсне Питӗрти чӑваш культура обществин дизайнерӗсемпе модельерӗсен ушкӑнӗ пулнӑ. Вӗсем – тӗрлӗ конкурс ҫӗнтерӳҫисемпе лауреачӗсем Алиса Шарпаева тата Фаина Антонова. Чӑваш тумӗн илемне Алиса Семёновна кӑтартнӑ.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче В.Н. Яковлевӑн «В поисках Яндовы/ Оппукасси тӑрӑхӗнче» куравӗ уҫӑлнӑ.
– Виталий Николаевич кӗҫех 75 ҫул тултарать. Анчах ӑна вӑйпитти авторсен шутне кӗртес килет, – терӗ музей директорӗ Г.В. Козлов курава уҫнӑ май. – Кунта кӑтартакан пейзажсемпе портретсене пӑхса ҫаврӑнтӑм та ман ҫине вӗсен авторӗ кӑмӑллӑн кулса пӑхса тӑнине туйса илтӗм. Вӑл педагог, нумай ҫул хушши ачасене илемлӗх вӑрттӑнлӑхӗсене асӑрхаса вӗсене ӑша хывма вӗрентет. Тата вӑл кулӑш жанрне алла илнӗ, паллӑ график, нумай ҫул хушши «Капкӑн» журналпа ҫыхӑну тытнӑ.
– Мана ытларах портретсем тыткӑнларӗҫ, – пӗлтерчӗ Чӑваш халӑх художникӗ Н.А. Енилин. – Хӑйӗн геройӗсене сӑнарланӑ чух автор вӗсен «пысӑк талантне» анчах мар, ҫынлӑхне те тарӑннӑн уҫса пама пултарнӑ.
– Ҫӗнӗ Шупашкарти ӳнер музейӗн директорӗ В.А. Ильин тата Н.А. Алимасова художник шухӑшӗпе куравра кӑтартакан картинӑсенче пысӑк тӗнчен пӗр пӗчӗк пайӗ хӑй вырӑнне тупнӑ, ку эпир пӗлнӗ, эпир ҫитӗннӗ кӗтес, автор ӑна куракан кӑмӑлне ҫӗклемелле ӳкерсе кӑтартнӑ.
Курава пынисене Шупашкарти «Классика» капелла солисчӗсем илемлӗ юрӑ-кӗвӗпе «сӑйларӗҫ».
Марина Карягина ҫӗнӗ кӗнекисене Мускавра хӑтлани пирки, Шупашкарта та хӑтлав пуоасси ҫинчен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче поэт, драматург тата прозаик Наци вулавӑшӗнче кӗнекисемпе паллаштарӗ. Ҫакна вӑл хӑйӗн юбилейне халаллӗ.
Ыран унта «Ҫӗн Кун ачи» тата «Ача ача» кӑларӑмсен хӑтлавӗ иртӗ. «Ачаш ача» ал ҫырӑвӗ республикӑра ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫырнӑ хайлавсен конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.
«Ҫӗн Кун ачи» кӗнекене сӑвӑсем, пьесӑсем, юлашки ҫулсенчи куҫарусем, кӗнеке ятлах драма /Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалланӑ/ кӗнӗ.
Хӑтлав 119-мӗш пӳлӗмре 16 сехетре пуҫланӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ, РФ Журналистсен тата Писательсен союзӗсен пайташӗ Галина Антонова (литературӑри псевдонимӗ — Галина Матвеева) Канаш районӗнчи Ушанарти библиотекӑра тӗлпулу ирттернӗ.
Ҫыравҫӑпа тӗл пулма Ушанарта, Малти Тукайра, Ҫӗнӗ Чалкассинче тата Иккӗмӗш Хурамалта пурӑнакансем пуҫтарӑннӑ. Галина Алексеевна хӑйӗнпе кӗскен паллаштарнӑ.
Питӗр хулинчи Киров районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрта паян чӑваш юрри янӑранӑ. Унти ватӑсем патне концертпа «Парне» чӑваш халӑх фольклор коллективӗ пынӑ.
Чӑваш коллективне ҫӳрекенсем тӑван халӑхӑмӑрӑн «Кӗр сӑри» йӑла-йӗркине кӑтартса панӑ. Ку уява кӗрхи ӗҫсем вӗҫленсен мӗн авалтан ирттернӗ. Ҫавӑн чухне ҫӗнӗ сӑра вӗретсе ӗҫнӗ.
Питӗрти чӑвашсен «Парне» ансамбльне 15 ҫул ытла Татьяна Ильина ертсе пырать.
Сӗнтӗрвӑрри тӑрӑхӗнчи Турханкасси ялӗнче «Чӑваш ялӗн илемӗ» округри фестиваль-конкурс иртнӗ.
Лидия Филиппова журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна юпа уйӑхӗнче уявлакан Ял хӗрарӑмӗсен пӗтӗм тӗнчери кунне халалланӑ.
Фестиваль-конкурса 7 хӗрарӑм хутшӑннӑ. Вӗсене хавхалантарма вырӑнти тӳре-шара, ҫав шутра округ пуҫлӑхӗ Владимир Петров та, пынӑ.
Юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Мускавра Марина Карягинӑн «Ҫӗн Кун ачи» кӗнекине хакланӑ. Мероприяти унти Литераторсен ҫуртӗнче иртнӗ.
Юра уйӑхӗн 18-мӗшӗнче вара Шупашкарта, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче, кӗнеке презентацийӗ иртӗ. Унта икӗ кӗнекепе паллаштарӗҫ: «Ачаш ача» тата «Ҫӗн Кун ачи».
Кӗнеке премьерине литераторсем, наука, культура тата ӳнер ӗҫченӗсем, вӗрентӳре тӑрӑшакансем пуҫтарӑнӗҫ. Хӑтлав 16 сехетре пуҫланӗ.
Нумаях пулмасть Марина Карягина поэтӑн тата драматургӑн икӗ кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
«Ҫак кунсенче харӑсах «йӗкӗрешлӗ» пултӑм темелле пуль: икӗ «Ача» кун ҫути курчӗ.
«Ҫӗн Кун ачи» кӗнекере — Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗ лартнӑ пьесӑн тулли варианчӗ, «Эреш-мен» пьеса-юмах тата тӗрлӗ жанрпа ҫырнӑ сӑвӑсем, куҫарусем.
«Ачаш ача» кӗнекере – шкул ҫулне ҫитменнисене тӗрлӗ сасӑсене тӗрӗс калама пулӑшакан сӑнарлӑ сӑвӑсем. Палиндромсем те пур (кӗнекен ячӗ те – палиндром). Пуҫламӑш классенче вӗренекенсем валли – уйрӑм пай», — хыпарланӑ автор «Контактра».
Кама кӑсӑклӑ - ыйтма пултаратӑр.
Ӳнерҫисем - Наталия Андреевӑпа Георгий Фомиряков.
+15.3 °C