Sovch.chuvashia.com сайтри сӑн ӳкерчӗк

Паян, нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче «Кӗмӗл Чӑваш Ен» проект ӗҫлеме пуҫланӑранпа 3 ҫул ҫитнине паллӑ тунӑ. Чӑваш наци телекуравӗн ӗҫченӗ Мальвина Петрова Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, унта «Кӗмӗл тумлӑ халӑх» коллекцийӗпе тата Чӑваш Енри чи чаплӑ ювелирсен ӗҫӗсене курма пултарнӑ. В. Николаев ӑста туса хатӗрленӗ тата Балтай лаҫҫинчен тухнӑ капӑрлӑхсене тӑхӑнса пӑхма тата туянма май килнӗ. «Паянхи ҫипуҫпа ӗлӗкхи эрешлӗ капӑрлӑхсем мӗнле илемлӗ пулнине хӑвӑр курса туйса илӗр!», — анонсланӑ Мальвина мероприяти иртиччен.

Каҫӑн пӗтӗм вӑрттӑнлӑхне уҫса паман вӑл, анчах интереслӗ пуласса шантарнӑ. Кӗмӗл тумлӑ тӑван халӑхӑмӑр пуянлӑхӗпе паллаштаракан мероприяти вулавӑшӑн иккӗмӗш хутӗнчи вулав пӳлӗмӗнче 16 сехетре пуҫӑннӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта аптека вырӑнне лавкка уҫнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Сергей Семенов Фейсбукра паян пӗлтернӗ.

«Ҫынсенчен каллех ыйтман. Винокуров урамӗ, 23-мӗш ҫурт. Аптека вырӑнне «Пятерочка» лавкка уҫӑлнӑ. Унта тавар турттарса килекен машинӑсем халӗ тротуарпа ҫӳреҫҫӗ. Йӗркесӗрлӗх. Ҫынсем кӑмӑлсӑрланнине ӑнланма пулать. Ҫитменнине вӗсем лавкка уҫма ирӗк паманнине ҫирӗплетеҫҫӗ. Лавкка уҫма администраци епле майпа ирӗк панӑ-ши?» — тесе ҫырнӑ «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Фейсбукра.

Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин парламентри фракцийӗн пайташӗ Сергей Семенов Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакансене пӑшӑрхантаракан ыйтӑва уҫӑмлатма шантарнӑ.

Шупашкар районӗнчи Шупашкаркассинче пурӑнакан Роза Бычкова лашасене юратать. Ӑратлӑ лашасене вӑл 20 ҫул ытла усрать. Хӗрарӑм вӗсемпе мӗн ачаран кӑсӑкланать. Унӑн аслашшӗ те ҫак чӗрчунсене юратнӑ. Ҫемье ҫавӑрсан Роза Николаевна фермӑна ӗҫлеме вырнаҫнӑ. Киле кунне темиҫе хутчен те хутлама тивнӗрен вӑл лаша туянма шутланӑ.

Халӗ унӑн килӗнче – 9 урхамах. Роза Николаевна ирех вӗсем патне васкать. Вӑл лашасемпе калаҫма юратать, унтан шӑварать, ҫитерет. Лашасемсӗр пуҫне унӑн икӗ ӗне, сакӑр кролик, чӑхсем пур. Паллах, ӗҫӗ нумай. Амӑшне ку ӗҫре ачисем пулӑшаҫҫӗ.

Ҫамрӑк чухне Роза Николаевна лаша спорчӗн шкулне вӗренме кайма ӗмӗтленнӗ, анчах май килмен. Унӑн ӗмӗтне вӑталӑх хӗрӗ Таня пурнӑҫланӑ.

Роза Бычкова лашасемпе кӑсӑкланакансем валли экскурси йӗркелесшӗн. Тата вӑл патшалӑх программине хутшӑнса ферма уҫасшӑн. Пушӑ вӑхӑт тупӑнсан вара Роза Николаевна ялти клуба фольклор ушкӑнне юрлама васкать.

Паян пушарнӑйсем Шупашкарти тӑхӑр хутлӑ ҫуртри пӗр хваттерте тухнӑ ҫулӑма сӳнтерме васканӑ. Ҫӑлавҫӑсем подъездран 20 ҫынна, ҫав шутра 5 ачана, урама кӑларнӑ. Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, никам та шар курман.

Сӑмах – Ярмӑрккӑ урамӗнчи 15/1 ҫурт пирки. 38 ҫулти хӗрарӑм икӗ пӳлӗмлӗ хваттерӗнче сауна тунӑ-мӗн. Ҫулӑм шӑпах ӑна ярса илнӗ.

Пушар саунӑн шалти отделкине тӗп тунӑ, хваттерти мачча тата стенасем хӑрӑмланса ларнӑ. Халӗ специалистсем пушар мӗне пула тухнине тӗпчеҫҫӗ.

Чӑваш Енре пурӑнакансене уйӑхне 3 пин те 558 тенкӗ апатланма ҫитет. Ҫакна вырӑнти тӳре-шара шутланӑ. Ку даннӑйсене Росстат кӑтартнӑ.

Танлаштарма: Атӑлҫи тӑрӑхӗнче пӗр ҫынна уйӑхне апатланма пурӑнмалли виҫе 3654 тенкӗпе танлашнӑ. Эппин, пирӗн регионта ку кӑтарту 2,6 процент пӗчӗкрех. Раҫҫейри кӑтартуран (4065 тенкӗ) вара 12,5 процент сахалрах.

Палӑртмалла: Чӑваш Ен Атӑлҫи тӑрӑхӗнче ку кӑтартупа тӑваттӑмӗш вырӑн йышӑнать. Чи пӗчӗк виҫе – Сарӑту облаҫӗнче (3384 тенкӗ), чи пысӑкки – Самар тӑрӑхӗнче (3977 тенкӗ).

Республикӑн клиника онкологи диспансерӗн тӗп врачӗн тӗлӗшпе Чӑваш Енре приговор вуланӑ. Аса илтерер, Раҫҫейӗн Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленийӗ тата Шупашкарти Ленин районӗн прокуратури Республикӑри клиника окологи диспансерне кӑҫал ҫуркунне тӗрӗсленӗччӗ, пульницӑн тӗп тухтӑрӗ Лидия Воропаева тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑччӗ.

Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 285-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе айӑпланӑ. Пуҫлӑх ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса медицина хатӗр-хӗтӗрӗ тата медицина тӗлӗшпе усӑ курмалли япала туяннӑ чухне саккуна пӑхӑнман иккен. Пӗр енчен, вӑл Росздравназорта регистрацилемен оборудовани туяннӑ тата медицина обрудованине ытла хаклӑпа илнӗ. Ҫапла хыснана 34 миллион тенкӗ ытла шар кӑтартнӑ. Хӗрарӑма пӗтӗмӗшле режимлӑ юсанмалли колоние 2 ҫуллӑха ӑсатма йышӑннӑ. Суд приговорӗ саккунлӑ вӑя хальлӗхе кӗреймен-ха.

Чӑваш Енре пултаруллӑ ачасен центрӗ пулӗ. Вӗсене тупса палӑртса, унтан аталантарма пулӑшма паян, нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, йышӑннӑ. Капла утӑма Сочире ҫак кунсенче иртекен Пӗтӗм Раҫҫейри инвестици форумӗ вӑхӑтӗнче тунӑ.

Пултаруллӑ ачасен центрне «Сириус» центр евӗрлӗрех йӗркелесшӗн. Ҫакна Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗпе «Пултарулӑх тата ӑнӑҫу» вӗренӳ фончӗ хушшинче ҫирӗплетнӗ килӗшӳре пӑхса хӑварнӑ. Хута Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата асӑннӑ фонд ертӳҫи Елена Шмелева алӑ пуснӑ.

Ҫӗршывӗпе паллӑ «Сириус» вӗренӳ центрне те, сӑмах май, «Пултарулӑх тата ӑнӑҫу» вӗренӳ фончех йӗркеленӗ. Ку вӑл 2015 ҫулта пулса иртнӗ. «Сириус» вӗренӳ центрӗнче паян Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчи 800 ача пултарулӑха туптать.

Канаш районӗнче автотранспортӑн ҫӗнӗ маршручӗсене йӗркелеме палӑртаҫҫӗ. Ҫакна Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗ йышӑннӑ документра палӑртса хӑварнӑ. Маршрутсене Улатӑр, Комсомольски тата Муркаш районӗсенче ылмаштарасшӑн.

Чӑваш Енри муниципалитетсен хушшинчи транспорта йӗркелесси ҫинчен калакан ӗҫлӗ хута улшӑну кӗртнине ӑна йӗркелекенсем транспорт сетьене лайӑхлатассипе сӑлтавлаҫҫӗ. ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-службинче ӗнентернӗ тӑрӑх, документа ҫынсем, районсен администрацийӗсем тата уйрӑм усламҫӑсем ыйтнипе ҫӗнетме йышӑннӑ.

Правительствӑн йышӑнӑвӗнче муниципалитетсем хушшинчи ҫӗнӗ 4 маршрут уҫма, 15 маршрутӑн схемине ылмаштарма тата 61 маршрута хупма йышӑннӑ. Хупма палӑртнисемпе е ҫӳрекен ҫук, е ун пек ҫулпа хутлаканнисем ахаль те пур.

Чӑваш Енпе Кабарда-Балкар Республики хушшинчи ӗҫлӗ ҫыхӑнӑва малалла тӑсӗҫ.

Килӗшӗве шӑп та лӑп ҫулталӑк каялла, 2018 ҫулхи нарӑсӑн 15-мӗшӗнче, пуҫласа алӑ пуснӑ. Паян вара Сочире иртекен Раҫҫейри экономика форумне хутшӑннӑ май енсем мероприятисен планне ҫирӗплетнӗ. Ӗҫлӗ хута алӑ пуснисем — Чӑваш ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата Кабарда-Балкар Республикин ертӳҫин тивӗҫне пурнӑҫлакан Казбек Коков.

Килӗшӳре сӑмах 2019-2024 ҫулсенче суту-илӳпе экономика, ӑслӑлӑхпа техника тата социаллӑ пурнӑҫпа культура енӗпе ҫыхӑну тытасси пирки сӑмах пырать. Енсем ял хуҫалӑхӗ, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх, халӑха медицина пулӑшӑвӗ кӳрес тата ытти енӗпе пӗр-пӗриншӗн усӑллӑ майпа килӗштерсе ӗҫлеме палӑртаҫҫӗ.

«Хавал» чӑваш пуҫару ушкӑнӗ, ЧР Вӗренӳпе ҫамрӑксен политикин министерстви тата «Хыпар» Издательство ҫурчӗн «Ҫамрӑксен хаҫачӗн» редакцийӗ нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Чӑваш наци вулавӑшӗнче Чӑваш ҫамрӑкӗсен форумне йӗркелеҫҫӗ. Форума пӗтӗм тӗнчери Тӑван чӗлхе кунне халалланӑ.

Унта 9-11-мӗш классенче вӗренекен тата чӑвашлӑхпа кӑсӑкланакан 18-35 ҫулсенчи ҫамрӑксене йыхравлаҫҫӗ. Форум 10 сехетре пуҫланать. 9 сехетре регистрацилеме тытӑнаҫҫӗ.

Форума килнӗ ҫамрӑксемпе чӑваш хутлӑхӗнче палӑрнӑ ҫамрӑк экспертсем, усламҫӑсем, культура ҫыннисем тӗл пулса калаҫӗҫ, халӑх эткерлӗхне упраса аталантарассипе ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явӗҫ.