Ӗнер, пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче «И собаки лают по-чувашски» (чӑв. Йытӑсем те чӑвашла вӗреҫҫӗ) курав уҫӑлнӑ. Сатира графикипе кӗнеке иллюстрацийӗсен куравне Виталий Емельянов (1937–1982) ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Кулӑшла та ҫивӗч ӳкерчӗксене курассишӗн иртнӗ ӗмӗрӗн 60–70-мӗш ҫулӗсенче пиншер ҫын «Капкӑн» журнал ҫырӑнса илнӗ тесе палӑртнӑ музей сайтӗнчи хыпарта.
Виталий Емельянов хутпа тата кӑранташпа нихӑҫан та ҫӳремен-мӗн. Унӑн вичкӗн куҫӗ хӑйех йӑлтах асра хӑварнӑ. Унӑн сатирӑлла ӳкерчӗкӗсенчи сӑнсем йӑлтах чӑвашла тенине илтме пулать. Чуна парса ӗҫлекен художника Чӑваш кӗнеке издательствинче те, «Капкӑнта» та, Ӳнер пуххинче те юратнӑ. Сатирик пулин те кӑмӑлӗ ырӑ пулнӑ-мӗн.
Сирӗн халӑх костюмӗ, унӑн пайӗсем килте ахалех выртаҫҫӗ-и? Вӗсене Чӑваш наци музейне е Чӑваш тӗррин музейне кайса пама пултаратӑр. Ҫапла майпа «Серебряная кладовая» экспозицие пуянлатма шухӑшланӑ.
Экспозицире чӑваш хӗрарӑмӗсен эрешӗсем, пуҫа тӑхӑнмалли хатӗрсем упранаҫҫӗ. Вӗсене кӗмӗлтен тата вӗтӗ шӑрҫаран тунӑ. Ҫакнашкал япаласене музейра ӗмӗрлӗхе упрама йышӑнаҫҫӗ. Вӗсене патшалӑх учетне тӑратӗҫ, музейри илсе килнӗ япаласен кӗнекине ҫырӗҫ, Раҫҫейри Музей фончӗн электронлӑ базине кӗртӗҫ. Инвентаризаци тунӑ хыҫҫӑн япаласем коллекцире, экспозицире тивӗҫлӗ вырӑн йышӑнӗҫ.
Музея япала парнелекенсене сертификат парӗҫ. Вӗсене япала парнелекенсен хисеп кӗнекине те кӗртӗҫ.
Шупашкар районӗнчи «Бичурин тата хальхи самана» музейра паян Вячеслав Эткерӗн черетлӗ куравӗ уҫӑлчӗ. «Йывӑҫсем тата ҫынсем» ят панӑскере ӳнерҫӗ 55 ҫул тултарнӑ ятпа йӗркеленӗ.
Курава уҫнӑ ятпа тӗрлӗ тӳре-шара Слава Эткере саламларӗ, тӗрлӗ хисеп хучӗсемпе чысларӗ. Вӗсен шутӗнче культура министрӗн ҫумӗ Вячеслав Оринов та пулчӗ.
Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музей кашни кун 9 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен ӗҫлет. Канмалли кунсенче — 15 сехетчен.
Вячеслав Эткер (чӑн ячӗ Андреев Вячеслав Анатольевич) Шупашкар районӗнчи Тимой ялӗнче 1962 ҫулхи пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче ҫуралнӑ. 1963 ҫулта кил-йышӗ Ишлее куҫнӑ. 1989 ҫулта педагогика институчӗн ӳнерпе графика факультетӗнче аслӑ пӗлӳ илнӗ. Унӑн ӗҫӗсем ҫӗршывӑн анлӑ кӗтесӗсенче кӑна мар, тулашӗнче те упранаҫҫӗ. Вӑл ӑсталанӑ юпасене Алтай тӑрӑхӗнчен пуҫласа Кавказ тӑрӑхӗ таранах вырнаҫтарнӑ.
Алексей Шадриков эстрада юрӑҫи «Чӑваш республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ» хисеплӗ ята тивӗҫнӗ. Хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Алексей Шадриков пирки «Чӑваш Республикинчи «Эстрада артисчӗсен союзӗ» общество организацийӗн пайташӗ, регионсем хушшинчи «Чӑваш наци конгресӗ» общество организацийӗ ҫумӗнчи Чӑваш Республикинчи ҫамрӑксен «Хастар» общество организацийӗн председателӗн ҫумӗ тесе палӑртнӑ.
Пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнчи хушупа хисепе тивӗҫнисем хушшинче тӗрлӗ отрасльте тӑрӑшакан пур. «Культурӑри тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн тата нумай ҫул ӑнӑҫлӑ ӗҫленӗшӗн» культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ ята Алексей Шадриковсӑр пуҫне Трактор историйӗн наукӑпа техника музейӗн (вӑл Шупашкарта вырнаҫнӑ) ертӳҫине Альберт Сергеева панӑ.
Паян Шупашкарти Ӳнер музейӗнче Германире ӗҫлесе пурӑнакан Сергей Бирюков поэтпа, куҫаруҫӑпа, авангард тӗпчевҫипе тӗлпулу иртнӗ. Кун пирки Марина Карягина тележурналист, драматург, поэт «Фейсбукра» хыпарланӑ.
Сергей Бирюков Тамбов ҫӗрӗ ҫинчи ялта 1950 ҫулта ҫуралнӑ. Тамбоври педагогика институчӗн филологи факультетӗнче вӗреннӗ. Филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, культурологи докторӗ. 1998 ҫул вӗҫӗччен Тамбовра ӗҫлесе пурӑннӑ: университетра вӗрентнӗ, унти литература студине ертсе пынӑ. Ҫав вӑхӑтрах вӑл XIX тата XX ӗмӗрсенчи вырӑс ҫыравҫисен кӗнекисене пичете хатӗрленӗ. 1998 ҫулта ҫемйипе Германие куҫса кайнӑ. Википедие ӗненсен, халӗ унти Галле хулинче пурӑнать. Унта та Сергей Бирюков аслӑ шкулта преподавательте ӗҫлет, студентсене вӗрентет.
Ыран, нарӑсӑн 15-мӗшенче, К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче Петӗр Ялкир поэт (1922-2006) ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалласа литература каҫӗ иртет. Вӑл 14 сехетре пуҫланмалла.
Петӗр Ялкир (Пётр Алексеевич Тихонов) 1922 ҫулхи нарӑсӑн 19-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Ҫӗн Ирчемес ялӗнче ҫуралнӑ. Канашри педагогика училищинче тата А.М. Горький ячӗллӗ Литература институтӗнче вӗреннӗ.
Поэт ВЛКСМ тытӑмӗнче, КПСС Вӑрнар райкомӗнче, райӗҫтӑвкомра ӗҫленӗ. Тӳре-шара кӑна пулман вӑл: Хӗрлӗ Чутайӗнчи радиовещанире тата Вӑрнар район хаҫатӗнче, Чӑвашрадион корреспондентӗнче, Художество литературин пропаганда бюровӗнче литература ӗҫченӗнче, Республикӑри писательсен союзӗнче тӑрӑшнӑ. Петӗр Ялкир ачасем валли нумай ҫырнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 22—26-мӗшӗсенче Шупашкарти В.И. Чапаев ячӗллӗ музея тӳлевсӗр кӗртӗҫ. Парнене республикӑра ӗҫлекен кредит учрежденийӗсенчен пӗри, Перекет банкӗ, легендарлӑ комбив ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине тата Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин кунне халалланӑ.
«Музейсемпе банксен тӗллевӗ пӗр: ӳнер урлӑ пуянлӑха упраса хӑварасшӑн. Василий Иванович Чапаев — Чӑваш Енрен тухнӑ чи паллӑ ҫын. Унӑн ятне республика тулашӗнче те пӗлеҫҫӗ», — ҫапла ӑнлантарнӑ акци тӗллевне РФ Перекет банкӗн республикӑри управляющийӗ Юрий Бычковский. Банкир ӗнентернӗ тӑрӑх, проект тӗллевӗ — ҫамрӑксене музея илӗртесси, культурӑпа тата историпе кӑсӑклантарасси те.
Музейӑн ӗҫ вӑхӑчӗ ирхи 10 сехетрен 18 сехетчен. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ — (8352) 562-061.
Ӗнер, нарӑсӑн 9-мӗшӗнче, Мускаври Национальноҫсен ҫуртӗнче легендарлӑ дивизи командирне, Шупашкар районӗнче ҫуралнӑ Василий Чапаева ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине асӑнса каҫ иртнӗ. Унта «Чапаев» фильм кӑтартнӑ, чӑваш эстрада артисчӗсем концерт лартнӑ.
Сӑмах май каласан, Шупашкарти В.И. Чапаев музейӗнче кӑҫал анлӑ реконструкци ирттересшӗн тата экспозицисене ҫӗнетесшӗн. Ӑна тума учреждени ЧР Пуҫлӑхӗн грантне, пурӗ 2,8 миллион тенкӗ, тивӗҫнӗ.
Музей аталанӑвӗ пирки аваллӑх управҫинче республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев нумаях пулмасть пулнӑ чухне сӑмах пуҫарнӑ. Экскурсие ертсе пынӑ учреждени ертӳҫи Денис Сятрайкин музей историне аса илтернӗ: ӑна 1974 ҫулта ВЛКСМ Чӑваш обкомӗ тата Чӑваш Республикин таврапӗлӳ музейӗ пуҫарнипе йӗркеленӗ. Экспозицисем 25-мӗш дивизипе паллаштараҫҫӗ.
Юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн музей ҫӗнӗ экспонатсемпе: тӗрлӗ хӗҫ-пӑшалпа снарядпа, амуниципе – пуянланӗ. Василий Чапаевпа ҫыхӑннӑ кинохроника кадрӗсем, унӑн дивизийӗнчи салтаксемпе паллаштаракан урӑх информаци те пулмалла.
Василий Чапаев ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине Чӑваш Енре анлӑ паллӑ тӑваҫҫӗ. Темиҫӗ мероприяти иртнӗ.
Тӗнчен пӗрремӗш вӑрҫине хутшӑннӑ, Граждан вӑрҫинче ҫапӑҫнӑ Василий Чапаев ҫуралнӑранпа 130 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятисенче унӑн мӑнукӗ пулнӑ.
Александр Чапаев скверта иртнӗ митинга хутшӑннӑ. Вӑл музее кӗрсе курнӑ, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче иртнӗ мероприятие те ҫитнӗ. Александр Чапаев журналистсемпе калаҫнӑ чухне Василий Чапаев музейӗсене пӗрлештерекен информаципе истори порталне тунине палӑртнӑ.
Сӑмах май, Васиий Чапаев музейӗнче ҫӗнӗ экспозици уҫӑлнӑ. 2018 ҫултанпа музея ҫӗнетме тытӑнасшӑн.
Нарӑсӑн 12-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗ черетлӗ, 96-мӗш, ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑвать. Ҫав ятпа ун чухне наци музейӗнче тата унӑн филаилӗсенче (В.И. Чапаев ячӗллӗ музейсӑр пуҫне) экспозицисемпе куравсемпе тӳлевсӗр паллашма чӗнеҫҫӗ. Коммерцилле куравсемпе паллашас текенсен кӑна укҫа кӑларса хума тивӗ.
Наци музейӗнче «Чӑваш Енре авал пурӑннисем: арехологипе палеонтологи даннӑйӗсем тӑрӑх», «Чӑваш халӑхӗпе Чӑваш Енӗн историйӗ IX ӗмӗртен пуҫласа ХХ ӗмӗр пуҫламӑшӗччен», «ХХ ӗмӗрти Чӑваш Ен», «Этем тата ҫут ҫанталӑк» экспозицисемпе «Мана эс каҫсерен тӗлленетӗн, Афган», «Мезозой тинӗсӗсен драконӗсем» курав ӗҫлет. Музейӑн ӗҫ кунӗ: 10.00 – 18.00. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ: 62-55-66.
Музейпа курав центрӗнче Чӑваш енӗн Ҫар мухтавӗн музейӗпе паллашма май килӗ. Ӗҫ вӑхӑчӗ: 10.00 – 18.00, тунтикун канаҫҫӗ. Телефон: 62-01-78.
Чӑваш тӗррин музейӗпе паллашас тесен вӑл 10.00 – 18.00 сехетсенче уҫҫине шута илмелле. Вырсарникунпа тунтикун канаҫҫӗ. Телефон: 62-03-44.
К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче яланхи экспозици ӗҫлет, «Выразитель мудрости народной», Петӗр Хусанкайӑн 110 ҫулхине халалланӑ «Манӑн ҫӑлтӑр тӳпере», А.
+2.3 °C