Кӑсалхи нарӑсӑн 12-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗ 95 ҫул тултарать. Уявне те музейҫӑсем ҫав кунах палӑртма шухӑшласа хунӑ.
Юбилейччен «Музее парне» акци ирттерессине пӗлтереҫҫӗ. Вӑл ырантан пуҫланса нарӑс уйӑхӗн 5-мӗшӗччен тӑсӑлӗ.
Музейҫӑсем ҫынсенчен культура тата истори пӗлтерӗшлӗ япаласемпе коллекцисене кӗтеҫҫӗ. Кунта сайра тӗлпулакан кӗнекесемпе документсем, ҫын аса илӗвӗсемпе сӑнӳкерчӗкӗсем, открыткӑсемпе значоксем, ҫипуҫ тата пушмак, аксессуарсемпе эрешсем, музыка инструменчӗсем, йӑлари япаласем, тимӗр тата хут укҫасем тата ыттине кӗртме пулать.
Парне евӗр панӑ япаласенчен музейҫӑсем юбилей кунӗ валли курав йӗркелӗҫ.
Парнене ӗҫ кунӗнче 10 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен Шупашкарти Хӗрлӗ лапамри 5/2 ҫуртри 109-мӗш пӳлӗмре йышӑнаҫҫӗ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ 62-41-24.
А.Г. Николаев СССР летчик-космонавтӑн мемориал комплексӗ «Диво России» (чӑв. Раҫҫей тӗлӗнтермӗшӗ) видеохӑтлав (видепрезентаци) конкурсне хутшӑнать. Кун пирки Чӑваш Республикин культура министерствин сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ. Ҫӗнтерӳҫӗне ытларах сасӑланисен йышӗнчен палӑртаҫҫӗ — ҫавна май культура министерстви Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче вырнаҫнӑ музее пулӑшма йыхравлатьхалӑх тетелӗсенче, ҫав шутра видеохӑтлава халӑх тетелӗсенче сарма та.
Видеохӑтлавпа паллашнисене вӑл кӑмӑла кайнӑ, видеоэкскурси вӗсене килӗшнӗ. «Килте ларсах Шуршӑлти музея ҫитсе килтӗм. Куракансене Андриян Николаев ҫуралса ӳснӗ пӳрт ӑшчиккипе паллаштарнӑ пулсан видеон хакӗ татах та ҫӳллӗ шайра пулнӑ пулӗччӗ», — пӗлтернӗ пӗри.
Каласа хӑварас пулать, конкурс кӑҫалхипе 3-мӗш хут иртет.
Етӗрне районӗнчи «Ленинская искра» (чӑв. Ленин хӗлхемӗ) колхоз лаптӑкӗнчи Тури Ачак ялӗнче XIX ӗмӗрти ӗлӗкхи хресчен хуҫалӑхне сӑнлакан уҫӑ музей пур. Ӗлӗк Ҫӗнӗ Ҫула хресченсем еплерех кӗтсе илнӗ, мӗнле вӑйӑсем вылянӑ? Кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче иртнӗ «Ӗлӗкхи хресченсен вӑйӑ-кулли» уява 500 ытла ҫын пуҫтарӑннӑ.
Хӑнасем хушшинче ЧР Министерсен Кабинечӗн ҫумӗ Алла Салаева, культура министрӗн ҫумӗ Иван Иванов, Етӗрне район администраци пуҫлӑхӗ Владимир Кузьмин, Мӑн Шемертен ял тӑрӑхӗн ертӳҫи Альбина Егорова тата ыттисем пулчӗҫ. Чи малтанах вӗсем «Ленинская искра» колхоза чылай ҫул хушши ертсе пынӑ, ҫак музея уҫнӑ Аркадий Павлович Айдакӑн палӑкӗ умне чечексем хучӗҫ.
Хӑнасем уява тӗрлӗ ҫӗртен пуҫтарӑннӑ. Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Муркаш, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Елчӗк районӗсенчен, ҫавӑн пекех Тури Ачакри Хӗл Мучи уявӗнче савӑнма Питӗртен, Тутарстанран, Марий Элтен, Киров облаҫӗнчен тата ытти вырӑнтан та ҫитнӗ.
Хӗл Мучипе пӗрле пухӑннисене «Виръял» тата «Ладушки» ансамбльсем юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ.
Шупашкар районӗнче ӗнер Литература ҫулталӑкне тата К. Иванов ҫулталӑкне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура хупнӑ.
Иртсе каякан ҫулталӑка тивӗҫлипе ирттерме тӑрӑшнишӗн районти Культура ҫурчӗ, «Бичурин тата хальхи самана» музей, районти тӗп вулавӑш дипломсене тивӗҫнӗ.
Районти вулавӑшсенче, чӑн та, тӗрлӗ мероприяти иртет. Вӗсенчен пӗри — ҫулталӑкри чи вулакан кӗнекене суйлани. Кӑҫал Улькка Эльменӗн «Упраймарӑм сана» кӗнеки пуринчен ытла сасӑ пухнӑ. Кӗнеке авторӗ (сӑмах май, вӑл хаҫатҫӑ) Шупашкар район ҫыннисемпе тӗл пулассишӗнех ӗнер уява пырса ҫитнӗ. Хӑйӗн пултарулӑхне пысӑка хурса хакланӑшӑн, кӗнекене юратса вуланӑшӑн Улькка Эльменӗ Шупашкар район ҫыннисене чунтан тав тунӑ.
Сӑнсем (16)
И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче тата И.Я.Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче ют ҫӗршывран килнӗ студентсем вӗренеҫҫӗ. Нумаях пулмасть, чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, вӗсем Чӑваш наци музейӗнче пулса курнӑ.
Музей ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем Эльмира Васильева тата Руслан Петров студентсемпе залсем тӑрӑх экскурси ирттернӗ. Студентсем тепӗр икӗ залӗпе хӑйсем тӗллӗн паллашнӑ.
Хӑнасем уйрӑмах чӑваш костюмӗсемпе кӑсӑкланнӑ. Студентсем чӑваш халӑх инструменчӗсем мӗнле сасӑ кӑларнине те киленсе итленӗ.
Сӑмах май, Чӑваш наци музейӗнче ют ҫӗршыв студенчӗсен кунӗ виҫҫӗмӗш хут иртнӗ. Ҫак акципе килӗшӳллӗн музее ют ҫӗршывран килнӗ 300 ытла студент ҫитсе курнӑ.
Патӑрьелти «Ҫӑкӑр» историпе этнографи музейӗнче «Искусствӑсен каҫӗ» культурӑпа ӑс-хакӑл акцийӗ пулнӑ. Вырӑнтисем ун пирки йӑлана кӗнӗ мероприяти тесе хыпарлаҫҫӗ.
Кӑҫал ӑна «Ӳнер пӗрлештерет» девизпа ирттернӗ.
Аваллӑх управҫинче литература вулавӗсем, «ҫавра сӗтелсем», ӑсталӑх сехечӗсем йӗркеленӗ. Уява Патӑрьелти 4–8-мӗш классем хӑйсен пултарулӑхӗпе паллаштарнинчен пуҫланӑ. Ачасем Тӑван ҫӗршыв, туслӑх, тӑнӑҫлӑх ҫинчен сӑвӑсем вуланӑ. «Ҫавра сӗтел» хушшинче музейпе куракан хушшинчи туслӑха ҫирӗплетесси пирки калаҫнӑ.
«Сӑвӑ ҫырасси» ӑсталӑх сехетӗнче кашниех сӑвӑ хайласа пӑхнӑ. Патӑрьелти тӗп вулавӑш пуҫлӑхӗн ҫумӗ Валентина Маллинан тата 1-мӗш шкулта кӗҫӗн классене вӗрентекен Марина Федоровӑн сӑввисене итленӗ.
Елчӗк районӗсем Ардалион Игнатьев каҫне йыхравлаҫҫӗ.
Ӑна вӗсем «Елчӗк районӗн мухтавлӑ ывӑлӗ» тесе чӑннипех хаклаҫҫӗ, пысӑка хурса сума сӑваҫҫӗ.
Ардалион Игнатьев — СССР тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗ. 1956 ҫулта Мельбурнта иртнӗ ҫуллахи Олимп вӑййисенче бронза призер пулса тӑнӑ. Европа чемпионӗ, нумай хут ҫӗршыв чемпионӗ тата рекордсменӗ пулнӑ. Ардалион Игнатьева сума суса хальхи вӑхӑтра республикӑра та нумай мероприяти иртет-ха.
Елчӗкри историпе тӑван тавралӑх халӑх музейӗнче «Ҫитӗнӳсем патне туптанӑ ҫул» ятпа курав йӗркелени пирки вырӑнти район хаҫӑчӗ пӗлтерет.
Унта тӗрлӗ ҫулти сӑнӳкерчӗксемпе тата кӑсӑклӑ документсемпе паллашма пулать.
Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Ардалион Игнатьев ҫуралнӑ кун, районти музейра Ардалион Игнатьевӑн асӑну каҫне йӗркелесе ирттерме палӑртнӑ.
Кӗҫтук Кольцов сӑвӑҫа, аслӑ лейтенанта асӑнса вӑл ҫуралса ӳснӗ Канаш районӗнчи Анат Сурӑмри ҫуртра 1995 ҫулта музей хута кайнӑ. Ҫакна тӑвассишӗн «Правда» ял хуҫалӑх кооперативӗн ертӳҫи Г.П. Степанов ҫине тӑни пирки вӑл ялти Константин Васильев район хаҫатне пӗлтернӗ.
Фронта кайиччен Кӗҫтук Кольцов «Сотсиалисӑмшӑн» хаҫат редакцийӗнче ӗҫленӗ, сӑвӑсем шӑрҫаланӑ. Поэтӑ кун-ҫулӗ ҫамрӑклах Калерии ҫӗрӗнче татӑлнӑ.
«Шел те, музейӗн ӗҫлӗ кун–ҫулӗ вӑрӑма пымарӗ. Темшӗн ҫакӑн ҫине тимлӗн те яваплӑн пӑхаймарӑмӑр. Ҫулсем иртнӗҫемӗн вӑл юхӑнма, саланма пуҫларӗ», — тет музей пирки маларах асӑннӑ хастар.
Кӑҫал ҫулла Литература ҫулталӑкне халалласа паллӑ ҫыравҫӑсен ушкӑнӗ Анат Сурӑма килнӗ. Ку йышра С. Асамат, Л. Сарине сӑвӑҫсем, республикӑри Писательсен союзӗн ертӳҫи С. Павлов пулнӑ. Ку вӑхӑт тӗлне Кӑшнаруй ял тӑрӑхӗ музея кӑштах хӑтлӑх кӗртме ӗлкӗрнӗ пулнӑ-ха. «Анчах та тумалли ӗҫ нумай пулни куҫ кӗретчӗ», — аса илет вӑл вӑхӑта Константин Васильев.
Кӳкеҫри «РСБ Энергосетьстрой» ООО директорӗ А.
ЧР халӑх ӑстисен маҫтӑрӗн, ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗн, чӑваш халӑх тӗрри ҫинчен нумай ҫырнӑ ӗҫсен авторӗ Евгения Жачевӑн 75 ҫул тултарнине халалласа иртнӗ эрнере «Ерешсен тӗрлӗ тӗслӗ тӗнчи» курав ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӑл Чӑваш наци музейӗнче уҫӑлнӑ.
Курава музей ертӳҫи Ирина Меньшикова уҫнӑ.
ЧР культура министрӗн ҫумӗ Татьяна Казакова Евгения Николаевнӑна хӑйӗн ӗҫне чунтан парӑннӑшӑн, чӑваш тӗррине никамран вӑйлӑрах юратнӑшӑн ӑшшӑн тав тунӑ тесе пӗлтерет Елена Атаманова журналист.
Паллӑ тӗрӗҫӗ Ҫӗрпӳ районӗнчи Тӗнсӗр ялӗнче ҫуралнӑ. Ал ӗҫне амӑшӗнчен вӗреннӗ. Музыка ӑсти пулма ӗмӗтленнӗ. Шкул хыҫҫӑн ятарласа педагогика институтне ҫул тытнӑ, вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн музыка учителӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. Анчах та сывлӑхӗ хавшасах пынине кура пиччӗшӗ патне Туркменистана, ӑшӑрах ҫӗре, тухса кайма тӗв тӑвать. Унта та ахаль лармасть, музыка урокӗсем ертсе пырать вӑл. Хӑйне йӗркеллӗрех туйма тытӑнсан тӑван тӑрӑха таврӑнать. Ача садне ӗҫе вырнаҫать, шӑпӑрлансене юрра-ташша вӗрентме тытӑнать.
Юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш наци конгресӗн Хӗрлӗ Чутай уйрӑмӗн хастарӗсем Юлия Мареева ертсе пынипе Шупашкарти конгресс ҫуртне тӗлпулӑва пынӑ. Хӑнасене ЧНК Президенчӗн пӗрремӗш ҫyмӗ Валерий Клементьев йышӑннӑ.
Чутайри уйрӑмӑн «чи хастар пайташӗсен» тӗп тӗллевӗ — конгресс ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашасси, усӑллӑ канашсем илесси тата, паллах, хӑйсем туса ирттернӗ ӗҫ-хӗлпе паллаштарасси пулни пирки Чӑваш наци конгресӗн пресс-службин ертӳҫи Зоя Яковлева пӗлтерет.
Хӗрлӗ Чутай уйрӑмӗн хастарӗсене Валерий Клементьев чӑваш наци музейне йыхравланӑ, унти пуян экспонатсемпе паллашма туса май панӑ. Каҫхине хӑнасем вара чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗн сезонне уҫакан концертне васканӑ. Унччен вӗсем хӑйсен тӑрӑхӗнчи ӗҫ-хӗлпе те паллаштарса ӗлкӗрнӗ.
+2.3 °C