Ӗмӗртенех ҫуркунне сӑнарне ҫамрӑклӑхпа ҫыхантарнӑ. Юр васкаса ирӗлни, ҫанталӑк ешерни-чечекленни урлӑ яш-кӗрӗмӗн кӗрлевлӗ-шавлӑ пурнӑҫӗ, ҫӗкленӳллӗ кӑмӑлӗ сисӗнсе тӑнипе ҫыхӑннӑ-ха ӗнтӗ ку. Студентсен ҫулленех шавласа иртекен уявне — «Студентсен ҫуркуннине» — лекцире тӗлӗрсе ларакансене чӗрӗлӗх кӗртекен уяв теме те пулать-тӗр. Чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн студенчӗсем те пушӑн 29-мӗшӗнче «Юрӑ евӗр юрату» (Любовь как песня) программӑпа культура керменӗн сцени ҫине тухрӗҫ. Уяв программи куракана асамлӑ кӗвӗ тӗнчине илсе кӗчӗ. Ялтан хулана килнӗ пултаруллӑ ҫамрӑк — Антон (Костя Рязанов 2 курс студенчӗ) — юрӑ-кӗвӗре хӑйне шыраса тупнин историне каласа пачӗҫ студентсем. Вика ятла хӗрпе (Алиса Антонова, 2 курс), продюсерпа (Егор Алексеев, 2 курс) паллашни пулӑшать Антона. Студентсем юрӑ чуна юрату евӗрлех витернине кӑтартрӗҫ. Чӑн та, ҫепӗҫ кӗвӗпе тулнӑ ҫурхи уяв куракансен кӑмӑлне те хускатрӗ. Жюри «Автор юрри», «Дефиле» жанрсене ырласа йышӑнчӗ, Костя Рязановӑн юрӑ-кӗвӗри пултарулӑхне (Студвесна сценарине те, юрри-кӗввине те вӑлах ҫырнӑ) уйрӑмах палӑртрӗ.
Хӗрачасем, хӗрсем, хӗрарӑмсем! Асаннесем, кукамайсем! Чӑваш халӑх сайчӗ сире пурне те ҫуркуннехи пӗрремӗш уяв ячӗпе, Хӗрерӑмсен кунӗ ячӗпе саламлать!
Ҫуркуннехи тавралӑх епле капӑр, эсир те ҫавӑн пекех илемлӗ пулӑр, ҫуркуннехи ҫил епле ӑшӑ эсир те ҫӑвӑн пекех ӑшӑ кӑмӑллӑ пулӑр.
Телей, юрату ан иксӗлтӗр сирӗн пурнӑҫра!
Паян, пушӑн 5-мӗшӗнче, Шупашкарти «Ҫӑлкуҫ» хупахра «Сувар» фонд тӑрӑшнипе йӗркеленӗ Ҫӑварние уявларӗҫ.
Уява Виталий Петрович Станьял пуҫларӗ — вӑл ун ҫинчен кӗскен каласа пачӗ. Хальхи вӑхӑтра вӑл православи тӗнне пӑтрашӑнса кайнӑ пулсан, чӑн чӑвашла ӑна пушӑн 21-27-мӗшӗсенче, ҫӗрпе кун танлашнӑ вӑхӑтра ирттермелле. Арсений Тарасов уяв ячӗн этимологине каласа пачӗ — вӑл «ҫу»-па ҫыхӑнман иккен, хӗвелпе ҫыхӑннӑ. Вӑл шутланӑ тӑрӑх авалхи пӑлхар-сӑвар-чӑваш чӗлхинче «хӗвел» пӗлтерӗшлӗ «яр» сӑмах пулмалла пулнӑ. Ҫапла майпа вара уяв ячӗ хальхилле «хӗвел эрни» пӗлтерӗшлӗ.
Ҫӑварни сӑри ӗҫнӗ хушӑра пухӑннисене хӑйӗн пултарулӑхӗпе «Шуҫӑм» фольклор ушкӑнӗ савӑнтарчӗ. Вӗсен юрри-кӗвви пурне те килӗшрӗ. Маларах вӗсен пултарулӑхӗпе паллашманскерсем тӗлӗнсе итлесе ларчӗҫ, ыттисенче хытӑрах алӑ ҫупрӗҫ.
«Сувар» фонд уявра сумлӑ арсемпе арӑмсене хӑйсен хӗвел паллине парнелесе чысларӗ. Деменцова Роза Трофимовнӑпа Алена Терентьева («Чӑваш наци радиовӗн» ӗҫченӗсем) шӳлкеме евӗрлӗ палла тивӗҫрӗҫ.
Хисеплӗ чӑваш, хисеплӗ пӑлхар, хисеплӗ сувар!
«Сувар» фонд сана ҫывхаракан уяв ячӗпе саламлать, пушӑн (мартӑн) 5-мӗшӗнче (вӑл шӑматкун пулӗ) Ҫӑварни сӑри ӗҫме «Ҫӑлкуҫ» хупаха чӗнет! Уяв кӑнтӑрла 12 сехетре пуҫланӗ. Чӑвашлӑх саншӑн пуш сӑмах мар пулсан «Сувар» фонд уява пӗрле юнашар ларса ирттерме чӗнет.
Ҫӑварние эрехсӗр уявлӗҫ. Сӑра вӗретме Ишлейсем лартнӑ та ӗнтӗ!
Арҫынсене чӑваш тумӗпе килме хистеҫҫӗ, хӗрарӑмсене — тутӑрпа.
ЧПУ студенчӗсем ҫӑварние 10 кун маларах палӑртнӑ, «Масленица-2011» ирттернӗ. Чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче ӗҫлекен сотрудниксемпе преподавательсем те унта хутшӑнчӗҫ.
Православи тӗнӗнче Ҫӑварни кӑҫал нарӑсӑн 28-мӗшӗпе пушӑн 6-мӗшччен иртмелле.
Паян, карлачӑн 14-мӗшӗнче, «Ҫӑлкуҫ» хупахра чӑваш халӑхӗн хастарӗсем Сурхури сӑрипе сӑйланма пухӑнчӗҫ. Мероприятие «Сӑвар» фонд йӗркеленӗ.
Авалтан пыракан чӑваш уявне Сарри Мишши, Праски Витти, А. Енилин, П. Пупин, В. Алмантай, Аксар-Сӗрмек, Тимӗр Тяпкин, М. Палтай, Е. Ерагин, Н.М. Адер тата ыттисем пухӑнчӗҫ.
Сурхурине чаплӑн палартрӗҫ — кӗсле те, шӑхлич те кӗвӗ каларӗ. Кӗсле калама ятарласа пӗр студенткӑна ченсе илнӗччӗ. Пӑлхартан, Тутарстанран килнӗ хӑнасем вара уява самай илемлетрӗҫ, инҫетри чӑвашсенсен авалхи вырӑнӗнчен юрӑ-парне илсе килчӗҫ.
«Сувар» фонд уяв май хисеплӗ чӑвашсене (вӗсем «суварсене» теҫҫӗ) хӑйсен хӗвел паллине парнелерӗҫ.
Сурхури сарине сӑйланӑ хыҫҫӑн, тутлӑ шӳрпене ҫинӗ хыҫҫӑн чӑваш хастарӗсем калаҫӑва куҫрӗҫ. Калаҫу сӗм ҫӗрлечченех пычӗ (ку хыпара ҫырнӑ чухне вӗсем «Ҫӑлкуҫран» саланманччӗ-ха).
Кунашкал уявсене малашне те ҫакӑн пек чаплӑ ирттерме палӑртрӗҫ.
Сӑнӳкерчӗксем (пӗчӗк пай, 32 тӗп сӑн), 2 пай (тулли, 115 сӑн)
Хисеплӗ сайт хӑни! Сувар фонд сана ҫывхарса килекен уявпа саламлать!
Ҫитрӗ, ҫитрӗ сурхури!
Сурхури, сурхури терӗмӗр,
Сурхури ҫитрӗ курӑнать.
Атьӑр тухӑр, ачасем,
Урам тӑрӑх кайӑпӑр,
Килӗрен киле ҫӳрӗпӗр,
Килӗрен кукӑль чӳклӗпӗр.
Сурхури сӑри ӗҫме кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче кӑнтӑр иртсен 2 сехетре (14:00) ЧНК ҫуртӗнче вырнаҫнӑ «Ҫӑлкуҫ» хупаха чӗнетпӗр.
Ҫӗнӗ ҫул умӗн чылай ялсемпе хуласенче Ҫӗнӗ Ҫул чӑрӑшӗсем уҫӑлаҫҫӗ — вӗсене йӗркелекенсем хӗллехи тӗп уявсенчен пӗри яланах хаваслӑ та савӑнӑҫлӑ ирттӗр тесе тӑрӑшать. Ак нумай пулмасть, шӑматкун, Ҫӗрпӳ хулинче те Ҫӗнӗ Ҫул чӑрӑшӗн уявӗ иртрӗ.
Пухӑннӑ халӑх умӗнче Хӗл Мучисен куравӗ пулчӗ, кунтах тӗрлӗ юмахсен тӗнчинчен килнӗ сӑнарсем те курӑнкаларӗҫ.
Пухӑннисене уяв ячӗпе влаҫ тытӑмӗнчи ҫынсем те саламлама манмарӗҫ — Ҫӗрпӳ районӗн депутатсен пухӑвӗн председателӗ Татьяна Кузьмина, Ҫӗрпӳ хула тӑрӑхӗн администраци пуҫлӑхӗ Валерий Трофимов сӑмах тухса каларӗҫ.
Ҫӗнӗ Ҫул уявӗ ҫитсе пырать кӑна — халӑх валли савӑнмалли тата нумай пулӗ-ха!
17 ӗмӗр варринче Раҫҫейре Ҫтенькӑ Разин ертсе пынӑ хресчен вӑрҫи вӑхӑтӗнче Чӑвашран тухнӑ чаплӑ ҫар пуҫӗ Пайтул Искеев пулнине таврапӗлӳҫӗсем тахҫанах ҫырса кӑтартнӑ. Анчах та ҫамрӑк ӑру ун пирки сахал пӗлет.
Искей Пайтулӗ — чӑваш ҫӗрӗнче патша ҫарӗсене ҫӗмӗрсе тӑкас енӗпе паттӑррӑн кӗрешнӗ ҫын. Вӑл Красноармейски районӗнчи Сурӑмхӗрри Карай ялӗнче ҫуралнӑ, 1671 ҫулта тан мар ҫапӑҫура пуҫне хунӑ. Унӑн вил тӑприйӗ — хальхи Шупашкар районне кӗрекен Чиканкасси ялӗ ҫывӑхӗнчи сӑртра. Ку вырӑн Ҫӗнӗ Шупашкар хули шутне кӗрет.
Кунти халӑх хӑйӗн авалхи утаманне манмасть. Шупашкарта Пайтул ячӗпе урам хисепленет пулсан, Ҫӗнӗ Шупашкарсем Пайтул ячӗллӗ пӗрлӗх туса хунӑ. Халӗ ҫӗкленекен микрорайона та ун ятне парасшӑн, унтах Пайтул палӑкне лартасшӑн.
Нумаях пулмасть Ҫӗнӗ Шупашкарти историпе таврапӗлӳ музейӗ Пайтула халалланӑ уяв ирттернӗ.
Чӑваш чӗлхипе литературине Аслӑ шкулсенче вӗрентме пуҫланӑранпа 85 ҫул тата чӑваш филологийӗпе культура факультетне йӗркеленӗренпе 20 ҫул иртнине халалланӑ, факультетран вӗренсе тухнисен тӗлпулу каҫне килсе курма чун-чӗререн йыхравлатпӑр.
Уяв ЧПУн Культура керменӗнче раштавӑн 16-мӗшӗнче иртет, 13:00 сехетре пуҫланать. Килсемӗр, чӑтӑмсӑррӑн кӗтетпӗр!
Хаклӑран та хаклӑ факультет,
Чӑваша пиллетӗн ҫут тивлет,
Ӑс пухма хистетӗн кунсерен,
Ырӑ ҫын пулма эс вӗрентен.
Пирӗн адрес: Шупашкар хули, университет урамӗ, 38-мӗш ҫурт (4, 12, 21 троллейбуссем), 4 хут.
Салам сaмахӗсене «Комментариле» пайра пӗлтерме пултаратӑр.
-4.7 °C