Чӑваш чӗлхи кунне халалласа Шупашкарти «Ровесник» (чӑв. Тантӑш) культура ҫурчӗ пӗчӗккисен хушшинче «Пӗчӗк паттӑр» конкурс ирттерет. Йӗркелӳҫӗсем ӑна пултарулӑх ӑмӑртӑвӗ теҫҫӗ те, анчах ачасен спортри пултарулӑха та кӑтартма тивӗ.
Конкурс ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче иртӗ. Унта ултӑ ҫулхи арҫын ачасене йыхравлаҫҫӗ. Ӑмӑртӑва хула шайӗнче йӗркеленӗ май хулари ҫак ҫулти мӗнпур ачана чӗнеҫҫӗ.
Конкурса хутшӑнакансен хӑйсемпе тата хӑйсен кӑсӑкланӑвӗпе паллаштарма тивӗ. Пултарнине кӑтартса памалли самантсем те пулӗҫ. Тата вӗсене чӑваш халӑхӗн авалхи спортӗнче, кӗрешӳре, тупӑштарӗҫ. Ҫакм енӗпе арҫынсем мӗн авалтан хӑйсен вӑйне тӗрӗсленӗ.
Конкурспа ҫыхӑннӑ мӗнпур ыйтӑва +7 (8352) 23-04-66 телефонпа шӑнкӑравласа ыйтса пӗлме юрать.
«Тусӑмсем, сире валли кӑштах пуҫа ватмалли тӗслӗх... Ҫак кунсенче мӗн пур чӑваш тӗнчи чӑваш чӗлхи уявне паллӑ тума хатӗрленет... Вӑт ҫапла хисеплетпӗр эпир тӑван чӗлхене!!!», — тесе ҫырнӑ Фейсбукра Альбина Юрату сӑвӑҫ.
Хӑйӗн сӑмахне ҫирӗплетме вӑл йыхрав хутне вырнаҫтарнӑ. Сӑмахӗ унта илемлӗ вулакансен СССР халӑх артистки Вера Кузьмина ячӗллӗ регионсем хушшинчи конкурсӗ пирки пырать. Ӑна Чӑваш Енӗн Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствипе Халӑх пултарулӑхӗн республикӑри центрӗ ирттерет иккен.
Альбина Юрату йыхраври йӑнӑшсене ручкӑпа чӗрмеленӗ те сӑн ӳкерсе тӗнче тетелне вырнаҫтарнӑ.
Тӗмен облаҫӗнчи Тобольск хулинче «Золотые купола» (чӑв. Ылтӑн куполсем) пӗтӗм тӗнчери фестиваль иртнӗ. Унта хамӑр ҫӗршыври тата Беларуҫпа Казахстанри 33 хуларан 1,5 пине яхӑн ҫын пуҫтарӑннӑ. Ямал-Ненецк тӑрӑхӗнчи чӑваш юррин «Хавас» ансамблӗ «Халӑх вокалӗ. Ансамбль» номинацире пӗрремӗш степеньлӗ лауреат пулса тӑнӑ. Маларах ҫак ушкӑн Тӗменти пӗтӗм тӗнчери фестиваль-конкурсра Гран-прие тивӗҫнӗччӗ.
Аса илтерер, пултарулӑх ушкӑнне Пушкӑртстанри Ҫтерлӗри филармонире ӗҫленӗ Лира Губарева ертсе пырать. Ансамбле 2009 ҫулта йӗркеленӗ. Пӗчӗккисем валли «Шевле» ушкӑн та пуҫарнӑ вӑл. Чӑваш наци культурине аталантарнӑшӑн Лира Губаревӑна Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн Тав хучӗпе тата Хисеп хучӗпе наградӑланӑ.
Ӗнер Чӑваш Енри Халӑхсен туслӑх ҫуртӗнче Тани Юн киноактриса ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалласа «Я актриса из Чербай» (чӑв. Эп Чурпай ялӗнчи актриса) ятпа астӑвӑм каҫӗ иртнӗ.
Савӑнӑҫлӑ пулӑма Чӑваш Енӗн культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Константин Яковлев, чӑваш парламенчӗн спикерӗ Валерий Филимонов, Шупашкар хула пуҫлӑхӗн ҫумӗ Николай Владимиров, Чӑваш Енри Кинематографистсен пӗрлешӗвӗн ертӳҫи Олег Цыпленков хутшӑннӑ. Тани Юнӑн тӑванӗн хӗрӗ Светлана Березкина поэт та пулнӑ.
Тухса калаҫакансем Тани Юн киноактерӑн пултарулӑхне пысӑка хурса хакланӑ май ун пеккисен ятне асра тытмаллине палӑртнӑ. Сӑмах май, Чӑваш Енри кинематографистсен пӗрлешӗвӗн хастарӗсем 2016 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче Шупашкарти урамсенчен пӗрне чӑвашран тухнӑ пӗрремӗш актриса ятне пани вырӑнлине асӑннӑччӗ. Ҫак ӑнтӑлу пурнӑҫа кӗнӗпе пӗрех.
Иркутск облаҫӗнчи Зима хулинчи чӑвашсем икӗ хут уява пухӑнӗҫ. Пӗрремӗшӗнчен, хулари чӑвашсен центрне йӗркеленӗренпе 10 ҫул ҫитет иккен. Иккӗмӗшенчен, унти «Пилеш» чӑваш ансамблӗ 15 ҫул тултарать.
Вӑл тӑрӑхри чӑвашсемшӗн паллӑ икӗ пулӑма ака уйӑхӗн 20-мӗшенче «Горизонт» культура ҫуртӗнче 13 сехетре ирттересшӗн. Малтан уява савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ, кайран программӑна юрӑпа ташӑ ӑстисем малалла тӑсӗҫ.
Иркутск тӑрӑхӗнчи Зима хулинчи уяв ҫинчен ҫав енчи чӑвашсен «Юлташ» коммерцилле мар автономийӗн ертӳҫи Вероника Тимофеева Фейсбукра пӗлтернӗ. Иртнӗ ҫулхи чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Иркутск облаҫӗнчи чукун ҫул техникумӗнче «Чӑваш культурин кунӗ» иртнине Чӑваш халӑх сайтӗнче пӗлтернӗччӗ.
Нумаях пулмасть Шупашкарти 47-мӗш вӑтам шкулта чӑваш чӗлхипе литературине верентекенсен республикӑри конкурсӗн финалӗ иртнӗ. Ҫӗнтерме 10 педагог, вӗсен шутӗнче Тутарстанри те пулнӑ, ӑнтӑлнӑ.
Вӗрентекенсем чӑваш чӗлхи урокне епле ирттернине кӑтартса панӑ, тӳресен умне чӑваш тумӗпе тухнӑ. Пуринчен ытла балл пухса Шупашкарти 40-мӗш шкулта ӗҫлекен Александр Степанов ҫӗнтернӗ. Каярах вӑл Мускавра иртекен наци чӗлхисен учителӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри ӑсталӑх сехетӗнче хӑйӗн профессири пултарулӑхне кӑтартӗ.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Шупашкарта «Ҫулталӑк вӗрентекенӗ — 2018» конкурса пӗтӗмлетнине пӗлтернӗччӗ. Хулари 40-мӗш шкулта чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекен Александр Степанов унта «Педагог дебючӗ» номинацире ҫӗнтернӗччӗ.
Иртнӗ эрнере Пушкӑртстанри Пелепей район администрацийӗнче чӑваш ачисемпе ҫамрӑкӗсен VII «Силпи асамачӗ» фестиваль-конкурс ирттерессипе ӗҫлӗ канашлӑва пуҫтарӑннӑ.
Администрацин социаллӑ аталану управленийӗн ертӳҫи Олег Данилин уява йӗркелес енӗпе ятарлӑ йышӑну тунине, унӑн программипе ӗҫ планӗ хатӗррине пӗлтернӗ. Ака уйӑхӗн 13-14-мӗшӗсенчи мероприяти РФ Президенчӗн фончӗ пулӑшнипе иртӗ.
Пелепей районӗнчи чӑвашсен наципе культура автономийӗн пуҫлӑхӗ Владимир Яковлев тата хулари «Урал-Батыр» наци культурисен центрӗн директорӗ Людмила Джима та сӑмах каланӑ. Хӑнасем хамӑр республикӑри районсемпе хуласемсӗр пуҫне Тутарстанпа Чӑваш Республикисенчен, Ӗрӗнпурпа Самар облаҫӗсенчен ҫитмелле. Фестиваль-конкурсӑн суйлав турӗ «Урал-Батыр» наци культурисен центрӗнче иртет пулсан гала-концерта хулари Тӗп культура керменӗнче йӗркелӗҫ. Вӑл 16:00 сехетре пуҫланӗ тесе «Урал сасси» хаҫатӑн халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче хыпарланӑ.
«Idel.Реалии» сайтра чӑваш наци юхӑмӗн 90-мӗш ҫулсенчи хастарӗпе Виктор Егоровпа интервью пичетленнӗ. 1989 ҫулта ҫак ҫын Чӗмпӗр облаҫӗнче чӑвашсен И.Н. Ульянов ячӗллӗ культурӑпа ҫутӗҫ обществине йӗркеленӗ, ӑна хӑех темиҫе ҫул ертсе пынӑ.
Виктор Аванмарта халӗ художник тата скульптор евӗр пӗлеҫҫӗ. Хушма ятӑн пӗлтерӗшне тавҫӑрма йывӑр мар: аван + мар + арт (ӳнер).
Виктор Ааванмарт чӑваш наци уявӗсене епле ирттернине те каласа кӑтартнӑ. Пӗлтӗр вӑл Чӗмпӗр облаҫӗнчи Ялавӑрта Акатуйра пулнӑ иккен. Уявра казаксен хорӗ, районти культура ҫуртӗнчи тата вырӑнти артистсем юрланӑ. Ларекра тавар сутакансем чӑвашла юрланисӗр пуҫне сцена ҫинче пӗр чӑваш юррине те илтмен Виктор Аванмарт.
Шкулсенче чӑваш чӗлхине хальхи пек пӗчӗк шайра вӗрентни наци туртӑмӗнчен пистерекен прививкӑпа тан тесе шухӑшлать вӑл.
Чӑваш Республикин патшалӑх парнине памалли ӑмӑртӑва 2017 ҫулшӑн сӑмахлӑхпа ӳнер енӗпе икӗ ят тӑратнӑ. Ӳнер енӗпе ҫӗршыври паллӑ ӑста - Раҫҫей Федерацийӗн мухтавне тивӗҫнӗ художник Праски Витти (Виталий Петров). Литература енӗпе — чӑваш халӑх писателӗ Анатолий Кибеч.
Анатолий Кибечӗн премие тӑратнӑ «Кашни ҫын вӑл — хӑй тӗнче» роман-хроникине (Шупашкар, «Ҫӗнӗ вӑхӑт», 2017, 500 экз.,716 хутъен) тимлесех вуласа тухрӑм. Кӗнеке (авторӗ хӑй уйӑрман пулсан та) расна икӗ пайран тӑрать. Малта — автобиографи хайлавӗ, 359-мӗш хутъенри «Чӑнлӑх ҫути» тенинчен пуҫласа вӗҫне ҫитиччен — кӗвӗленӗ публицистика, сӑвӑсем тата чӑвашла «шухӑшлавизмсем». Ку пайри ярӑмсем - «Кама пит кирлӗ ҫак ултав.», «Пурнӑҫ тараси вылявлӑ», «Иртсе пычӗҫ вӑхӑтсем». Эпӗ иккӗмӗш пай пирки шарламӑп, роман-хроникӑна вуланӑ май шутланине (тиркенӗ вырӑнсене сиктерсе хӑварса) вулакана сӗнсе пӑхатӑп.
Хулӑн кӗнекене алла тытсанах «роман-хроника» тени куҫа ӳкрӗ те, студент чухне пӑрӑнми вулама тивнӗ классика умма тухрӗ: Семен Элкерӗн «Вутпа-тӑвӑл витӗр» автобиографиллӗ роман-хроники, Максим Горькин «Жизнь Клима Самгина» (кӑна эпӗ экзамена кӗрес умӗн ирхине вуласа пӗтертӗм те, пит вырӑнлӑ пулчӗ — Б.
2018 ҫула республикӑра Иван Яковлев ҫулталӑкӗ тесе йышӑнма палӑртнӑччӗ, анчах темле сӑлтава пула хушӑва алӑ пусман. Кӑҫал Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитет, ҫавна май ака уйӑхӗн вӗҫӗнче мероприятисем иртӗҫ.
Уяв мероприятийӗсем акан 24-25-мӗшӗсенче темиҫе лапамра иртӗҫ. Акан 24-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Константин Иванов» спектакле кӑтартӗҫ. Тепӗр кунхине чӑваш чӗлхин вӗрентекенӗсем, культура тата вулавӑш тытӑмӗсенче ӗҫлекенсем валли вӗренӳ семинарӗ иртӗ.
Унтан ҫавра сӗтел йӗркелӗҫ. Вӑл Чӑваш тӗррин музейӗнче иртӗ. Кун хыҫҫӑн хӑнасем Наци вулавӑшӗ умӗнчи Иван Яковлев палӑкӗ умне пухӑнӗҫ. Унта флешмоб иртӗ. Тӗп мероприятисем Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче пулӗҫ.
-9.7 °C