Каҫхи Шупашкар ҫутӑрах пулӗ тесе хыпарлать республикӑн тӗп хула администрацийӗ. Хальхи вӑхӑтра шӗкӗр хуламӑрта урамри ҫутӑна йӗркене кӗртессипе малалла тимлеҫҫӗ иккен. Утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса, акӑ, Богдан Хмельницки урамӗнчи 109-мӗш, 113-мӗш, 117-мӗш, 117/1-мӗш, 119-мӗш, 119/1-мӗш, 121-мӗш, 123-мӗш, 125-мӗш, 127-мӗш, К. Маркс урамӗнчи 31-мӗш, 31 а, 33-мӗш, 35-мӗш, Ҫырла тӑкӑрлӑкӗнчи 7-мӗш, Трактор тӑвакансен проспектӗнчи 68-мӗш ҫурт умӗсене ҫутмалла тунӑ.

Хула влаҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫутӑсӑр ҫуртсен умӗсем пирки ҫынсем те систереҫҫӗ. Ҫавна май урамсене ҫутмалла тунине хула влаҫӗсем хула ҫыннисемпе пӗрле пурнӑҫланӑ ӗҫ тесе хаклаҫҫӗ. Хӑйсем пурӑнакан тӑрӑх шӑпишӗн пӑшӑрханакансем пӗлтерни тӑрӑх яваплисем туса ирттермелли ӗҫсене палӑртаҫҫӗ: хӑш-пӗр ҫӗрте — чи малтан, тепӗр ҫӗрте — кӑшт каярах. Урамсене ҫутӑпа тивӗҫтересси Шупашкарта халӗ малалла пырать.

Шупашкар администрацийӗн ӗҫченӗсем лавккасене рейда тухнӑ. Иккӗшӗнче вӗсем алкоголь энергетикне сутнине асӑрханӑ.

Аса илтерер: нумаях пулмасть, утӑн 1-мӗшӗнчен, Чӑваш Енре ку шӗвеке сутма чарнӑ. Анчах «Магнит» тата «Санар» лавккасем ҫакна уяман курӑнать.

Шупашкарти Мускав районӗнчи тӑхӑр лавккана тӗрӗсленӗ. Энтузиастсен урамӗнчи 24-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ «Магнит» тата Матэ Залка урамӗнчи 11-мӗш ҫуртри «Санар» «Jaguar original» энергетик сутнӑ. Унта 8,5 процент спирт тата кофеин пур. Материалсене ЧР ШӖМне ярса панӑ. Вӗсене административлӑ явап тыттарма пултарӗҫ.

Саккунпа килӗшӳллӗн, утӑн 1-мӗшӗнчен 1,2-9% процентлӑ шӗвексене, кофеин кӗрекенскерсене, сутма чарнӑ.

Утӑн 14-мӗшӗнче Куславккана каллех хӑнасем ҫитнӗ. Хальхинче «Урал» круиз лайнерӗ пристане пырса чарӑннӑ. Туристсене Куславкка савӑк кӑмӑл парнеленине, кунти тавралӑх илемлӗ пулнине пӗлтернӗ.

Чулман Атӑл юханшывӗ Аслӑ Атӑла юхса кӗнӗрен туристсен курорт хулисенче канма май пур. Ҫак йыша Куславкка та кӗрет.

Кунта канакансем хулана Краснодар енчи курортсемпе танлаштараҫҫӗ. Вӗсем каланӑ тӑрӑх, Атӑл хӗрринче вырнаҫнӑ Куславкка ыттисенчен пӗрре те кая мар.

Хӑнасем килсен ӑшпиллӗ куславккасем вӗсемпе экскурсисем ирттереҫҫӗ, Н.И.Лобачевский пирки каласа кӑтартаҫҫӗ.

Картишре уҫӑлса ҫӳренӗ май туристсем сӑн ӳкерӗнеҫҫӗ.

Сӑнсем (7)

Алексей Свеклов тунӑ сӑн

Мобильлӗ вулавӑш кама чӑрмантарнӑ-ши? Паллах, вандалсене. Ҫавсем сӑтӑр туса ҫӳреҫҫӗ вӗт.

Вандалсем И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ умӗнчи мобильлӗ вулавӑша тустарнӑ. Ку каҫхине, утӑн 14-мӗшӗнче, пулса иртнӗ. Халӗ ҫав ирсӗрсене шыраҫҫӗ.

Ҫынсен ӗҫне хаклама пӗлменни, пӗр шелсӗр аркатнине мӗнле ӑнланма пулать-ши? Ку туристсен умӗнче чӑваш ятне ямасть-и? Вулавӑша ҫӗнӗрен тумашкӑн 3 пин тенкӗ ытла кирлӗ-мӗн.

Хула администрацийӗн культура управленийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, вулавӑша ан ҫӗмӗрччӗр тесе ятарласа тепӗр енне кайса лартнӑ. Унта та ирсӗрсен алли ҫитнӗ-мӗн.

Ҫав вандалсене шыраса тупсан вӗсен явап тытма тивӗ. Саккунпа килӗшӳллӗн, вӗсен штраф тӳлемелле.

Аса илтерер: Шупашкарти мобильлӗ вулавӑшсене ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче лартнӑ.

Прокурорсем Шупашкарта иртнӗ политика сӗмӗллӗ мероприятисене ачасене явӑҫтарни пирки тӗрӗслев ирттернӗ. Ун пеккисене ачасене кӑларса тӑратни тӑрӑх чӑваш парламенчӗн депутачӗ Игорь Моляков патшалӑхӑн тӗрлӗ органне ыйтса ҫырнине пӗлтернӗ. «Кирек мӗнле ҫанталӑкра та Хӗрлӗ лапама илсе тухнӑ ачасене пӑхма шел. Хӑш чух вӗсене вӗренӳ ӗҫ-хӗлне е канӑва татса кӑлараҫҫӗ», — палӑртнӑ хӑй шухӑшне депутат. Студентсене те йышлӑн кӑларнӑ иккен.

Ачасене политика сӗмӗллӗ мероприятисене хутшӑнтарни пирки прокуратура вӗренӳ учрежденийӗсене ӑнлантарса пама ыйтса ҫырнӑ. «Сирӗн учрежденири ачасене 2014 ҫулхи раштавра ача пахчи уҫнӑ, 2015 ҫулхи ҫӗртмен 3-мӗшӗнче автобуссем панӑ ҫӗре, 2015 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчи тата ҫӗртмен 1-мӗшӗнчи массӑллӑ мероприятисене явӑҫтарнӑ-и, миҫе ача хутшӑннине тата мӗн тӗллевпе тата мӗн чухлӗ вӑхӑта явӑҫтарнине, мероприяти вӑхӑтӗнче епле ыйту сӳтсе явнине, ачасен ашшӗ-амӑшӗнчен ирӗк илнине кӑтартма ыйтатӑп», — ҫапларах ыйту шӑрҫаланӑ-мӗн Шупашкар хулин Калинин районӗн прокурорӗн ҫумӗ Светлана Алексеева.

Прокуратурӑна вӗренӳ учрежденийӗсем пӗр пекрех хуравланӑ-мӗн.

Малалла...

Ҫӗрле пӗр чарӑнмасӑр тенӗ пек ҫумӑр ҫуни республикӑра ахаль иртмен-мӗн. Хӑш-пӗр ҫынсен умне вӑл йывӑрлӑхсем кӑларса тӑратнӑ. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗсем пӗлтернӗ.

Шупашкарти Николаев урамӗнчи 32-мӗш ҫурт умӗнче пысӑк лупашка пулса тӑнӑ. Унта пурӑнакансем ҫавна пула урама тухайман-мӗн. Унта кун кунлакансем каланӑ тӑрӑх, лупашкана шыв кашни ҫумӑр ҫумассерен пухӑнать-мӗн. Вӗсем управляющи компанине, администрацие те кун пирки пӗлтернӗ. Специлистсем килсе лупашкана ӳкерсе кайнӑ та ӗҫ малалла тапранман.

Ҫӗнӗ Шупашкарти ҫынсем те шар курнӑ-мӗн. Кӑкшӑм юханшывӗ урлӑ выртакан кӗпер шыв айне кайнӑ-мӗн. Ҫавӑнпа ҫынсем микрорайона тата хулана каҫайман. Ун урлӑ дачӑна та ҫӳреҫҫӗ. Анчах ҫумӑрта каҫма йывӑртарах-мӗн.

Улатӑрта Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунне хӑйне евер паллӑ тунӑ. Улатӑрсем ҫав кун ҫемйисемпех тухса ӑҫталла ҫул тытнине никам та тавҫӑрас ҫук. Ача ҫуратмалли ҫурт патне!

Ун чухне Кӳмесен парачӗ иртнӗ. Кунашкал уяв Улатӑр хулинче виҫҫӗмӗш хут иртет ӗнтӗ. Ӑна чиркӳ ҫыннисем йӗркелеҫҫӗ.

Парад ирхине чиркӳ патӗнчен пуҫланнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ, асламӑшӗсемпе аслашшӗсем, кукамӑшӗсемпе кукашшӗсем хула урамӗпе ача ҫуратмалли ҫурт таран утнӑ. Ахальтен мар унталла ҫул тытнӑ вӗсем. Ҫапла майпа улатӑрсем ҫӗнӗ чуна ҫут тӗнчене килме пулӑшакан тухтӑрсене тав тума шутланӑ.

Тухтӑрсем валли вӗсем ятарласа чӗре евӗр пысӑк торт пӗҫернӗ. Вырсарни шкулӗн тата ача пахчин шӑпарланӗсем концерт хатӗрленӗ, вӑйӑ вылянӑ, конкурссем ирттернӗ.

Кӑҫал ҫуралнӑ ачасем те парнесӗр юлман. Вӗсен ашшӗ-амӑшне сувенирсем парнеленӗ. Уяв вӗҫӗнче тӳпене шурӑ кӑвакарчӑнсене вӗҫтернӗ.

Шупашкарта пурӑнакан тӑлӑх икӗ ҫул хваттер илеймест-мӗн. Тӳре-шара Надежда Скудеевӑна хваттер уйӑрма пӗрре мар шантарнӑ. Анчах тӑлӑх хӗр халӗ те хваттер тара тытса пурӑнать. Хула администрацийӗ ӑна ҫитес вӑхӑтра уҫӑ пама шантарнӑ-ха та…

Надежда Скудеевӑн ҫывӑх ҫыннисене ашшӗ-амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ. Вӑл хваттер илме 2012 ҫултах черете тӑнӑ. Ун чухне вӑл списокра 235-мӗш пулнӑ. Хӗр мэрие ҫыру пӗрре мар ҫырнӑ. 2013 ҫулта ӑна списокри черет унтанпа улшӑнманнипе ҫырса хуравланӑ. Ун валли хваттер уйӑракан ҫурта 2014 ҫулта туса пӗтерессине пӗлтернӗ. Ҫырура Надежда 23 ҫул тултарсан та ӑна черетрен илмессине ҫырнӑ-ха ӗнтӗ.

Надежда каланӑ тӑрӑх, хваттер уҫҫине ӑна кӑҫал ака уйӑхӗнче пама шантарнӑ. Халӗ те кӗтет вӑл ӑна.

Мускав районӗнчи ачалӑха сыхлакан пай пӗлтернӗ тӑрӑх, тӑлӑхсем валли хута янӑ ҫурта туса пӗтернӗ. Ака уйӑхӗнчен пуҫласа хваттерсене пайлассине кӗтеҫҫӗ-мӗн. Халӗ ҫурт умӗнчи картише хӑтлӑх кӗртеҫҫӗ иккен. Ӗҫсене утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗччен вӗҫлемелле. Ҫапла Надежда Скудеевӑна хваттер уҫҫине тепӗр эрнере пама шантарнӑ-ха та…

Шел те, юлашки ҫулсенче Шупашкарта ҫӳллӗ ҫуртсен чӳречисенчен ачасем тухса ӳкни пирки тӑтӑшах илтме пулать. Шалти ӗҫсен министерстви ашшӗ-амӑшне тимлӗрех пулма ыйтать те.. Анчах ҫак сӑмахсем пурин хӑлхине те кӗмеҫҫӗ пулмалла. Акӑ нумаях пулмасть Шупашкарта каллех чутах инкек пулман.

ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, 45 ҫулти амӑшне административлӑ явап тыттарӗҫ. Вӑл 6 ҫулти ывӑлне асӑрхаса ӗлкӗреймен. Амӑшӗ ывӑлне пӑхмасӑр хӑварнӑ. Ача вара чӳрече янахӗ ҫинче ларнӑ.

Полицие ҫынсем шӑнкӑравланӑ. Вӗсем 4-мӗш хутри чӳрече ҫинче арҫын ача ларнине курсан сисчӗвленнӗ. Тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн ҫакӑ палӑрнӑ: ҫав хваттерте 6 ҫулти ачине воспитани паракан ҫемье пурӑнать.

Амӑшӗ каланӑ тӑрӑх, вӑл хӑй ҫав вӑхӑтра телефонпа калаҫнӑ. Ача ун чухне пӳлӗмре пулнӑ. Анчах кайран вӑл тепӗр пӳлӗме выляма кайнӑ. Ывӑлне чӳрече янахӗ ҫинче ларнине каярахпа ҫеҫ курнӑ. Ача урине урамалла усса ларнӑ. Телее, инкек пулман.

ШӖМ аслисене ачасен тӗлӗшпе тимлӗрех пулмаллине тепӗр хут аса илтерет.

Тӑлӑх ача хӑрӑк турат пекех. Унӑн та ҫемье ӑшшине туйса курас килет. Ача ҫурчӗсен ӗҫченӗсем, опекӑпа попечительлӗх органӗсем кун тӗлӗшпе ҫанӑ тавӑрсах ӗҫлеҫҫӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫулталӑк пуҫланнӑранпа, ултӑ уйӑхра, 13 тӑлӑх ачана шута илнӗ. Халӗ, телее, вӗсем пурте ҫемьесенче воспитани илеҫҫӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкар администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 13 ачаран виҫҫӗшӗ — тӑлӑх. Тепӗр 10-шӗ социаллӑ тӑлӑхсем. 5 ачан ҫывӑх ҫыннисенчен пӗрне ашшӗ-амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ. 2 шӑпӑрланӑн амӑшӗ тӗрмере ларать, 2-шне амӑшӗ хӑварнӑ. Пӗр ачан амӑшне шыраҫҫӗ.

Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Ҫӗнӗ Шупашкарти медицина центрне ашшӗ-амӑшӗ ҫуралнӑ ачине хӑварасси пирки пӗлтерсе 5 хыпар ҫитнӗ. Кун хыҫҫӑн ҫав амӑшӗсемпе, ҫывӑх тӑванӗсемпе калаҫнӑ. Ҫакӑ пулӑшнипе тӑватӑ ачана ҫемьерех хӑварма май килнӗ. Пӗрне вара опекӑна панӑ.

Сӑмах май, Ҫӗнӗ Шупашкарта 2013 ҫулта 24 тӑлӑха тупса палӑртнӑ. 2014 ҫулта вара кунашкал 32 ачана шута илнӗ.