Чӑваш Енре 2018 ҫулӑн пӗрремӗш ҫурринче 8 пин те 600 ҫын ҫурт-йӗр, хваттер туянма ипотека кредичӗ илнӗ. Халӑха банксем пӗтӗмпе 13 миллиард тенкӗ кивҫен панӑ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал хыпарлать.

Ҫынсене ипотека кредичӗ парасси кӑҫалхи ултӑ уйӑхра, пӗлтӗрхи ҫак тапхӑртипе танлаштарсан, 63,5% ӳснӗ. Вӑтамран вӗсем кивҫене 16 ҫултан парса татмалла илнӗ. Ытларахӑшӗ мӗн чухлӗ илни те паллӑ: 1 миллион та 500 пин тенкӗ.

Раҫҫей банкӗн Атӑл-Вяткӑри тӗп управленийӗн Чӑваш Енри наци банкӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, пирӗн республикӑра пурӑнмалли кӗтес туянмашкӑн кредит илекенсен шучӗ пысӑкланни процент ставки пӗчӗкленнипе ҫыхӑннӑ. Пӗлтӗрхи кӑрлач-ҫӗртме уйӑхӗсенче кредита 11%-па панӑ пулсан, кӑҫалхи асӑннӑ тапхӑрта — 9,6%-па.

Лана Прусакова

Ҫамрӑк спортсменсем хӑш аслӑ шкула вӗренме кӗнине пӗлес килет-и? Лана Прусакова фристайлистка тата Кристина Кускова йӗлтӗрҫӗ И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУна вӗренме кӗнӗ.

Икӗ спортменка та Олимп резервӗсен 2-мӗш спорт шкулӗнче ӑсталӑхне туптаҫҫӗ. Лана журналистка пуласшӑн ахӑртнех – вырӑс тата чӑваш филологийӗпе журналистика факультетне «Журналистика» енӗпе вӗренме кӗнӗ. Кристина вара ют чӗлхесен факультетӗнче «Лингвистика» енӗпе ӑс пухӗ. Вӗсем иккӗшӗ те аслӑ шкула тӳлевсӗр вӗренме кӗнӗ.

Лана та, Кристина та – Раҫҫей спорт мастерӗсем, ҫӗршывӑн пӗрлештернӗ командине кӗнӗ.

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗн ывӑлӗ Тӑвай районӗн прокуратуринчен пулӑшу ыйтнӑ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 73 ҫул ҫитнӗ май кӑҫал ветерансене пӗр хутчен тӳлев панӑ. Анчах 90 ҫулти ветерана ку укҫа тивӗҫмен.

Ӑна списока та кӗртмен-мӗн. Пенси фончӗ ветеранӑн пӑснӑ прависене хӳтӗлеме хирӗҫленӗ. Прокуратура вара укҫана шыраса илме пулӑшнӑ. Ҫапла майпа кӑна ватӑскере 10 пин тенкӗ панӑ. Пенси фончӗн Тӑвай районӗнчи уйрӑмӗн пуҫлӑхне вара куншӑн явап тыттарнӑ.

Палӑртса хӑвармалла: ветеран вӑрҫӑра 1945 ҫулхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче ҫапӑҫнӑ. Эппин, вӑл ветерансен списокне кӗме тивӗҫ.

Шупашкарти предприятисенчен пӗринче Эйфель башни туса лартнӑ. Анчах ку священниксене питех те килӗшмен. Кун пирки Владислав Смирнов «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ.

Эйфель башни чиркӳ ҫыннисене мӗншӗн килӗшмен-ха? Лешӗ часавайпа юнашар вырнаҫнӑ иккен.

«Ку часавайра Андрей атте служба ирттерет. Вӑл Эйфель башнине хӑпартма пуҫласанах ҫакна хирӗҫчӗ. Хулара яланах чи ҫӳллӗ ҫуртсем чиркӳсемпе храмсем пулнӑ. Тӗн ҫурчӗсем ҫывӑхӗнче вӗсенчен ҫӳллӗрех объектсем пулмалла мар имӗш, — пӗлтернӗ Владислав.

— Эпӗ хам башньӑна хирӗҫ мар-ха, анчах башньӑн урӑх вырӑнта лармалла пуль, — хӑйӗн шухӑшне палӑртнӑ Андрей атте. Ун шухӑшӗпе предприяти лаптӑкӗ пӗчӗк мар, Эйфель башнине тума урӑх вырӑнта та май пур.

Аса илтеретпӗр, темиҫе ҫул каялла пупсем хирӗҫленине пула Ҫӗрпӳре парк йӗркелес ӗҫ чарӑнса ларнӑччӗ. Хула ҫыннисем валли ҫапла май вырӑнти тӳре-шара илемлӗ кӗтес туса параймарӗҫ.

Ыран, ҫурла уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Тутарстанри «Казан» ҫемье центрӗ умӗнче «Я выбираю небо!» (чӑв. Эпӗ тӳпене суйлатӑп) авиаци уявӗ пулӗ. «Ӑна хальхинче Раҫҫей Сывлӑш-ҫар флочӗн кунне, А.Н. Туполев авиаконструктор, ученӑй ҫуралнӑранпа – 130, тӗнчери пӗрремӗш хӗрарӑм-космонавт, чӑваш кинӗ В.В. Терешкова космоса вӗҫнӗренпе 55 ҫул ҫитнине халаллаҫҫӗ», — тесе пӗлтернӗ асӑннӑ тӑрӑхри «Сувар» чӑвашсен хаҫатӗнче Ирина Кузьмина пӗлтернӗ.

Унта ҫырнӑ тӑрӑх, авиашоу программинче — «Русь» плиотаж ушкӑнӗн, ТУ –95, ТУ –160, ТУ– 22М3 ҫар авиацийӗн, Honda Jet, Л-410 ӗҫ авиацийӗн, Stinson 108, Цесна-172, «Фермер» самолетсен тата «АНСАТ», «Ми-8» и «Ка-32» вертолетсен вӗҫевӗ. Раҫҫей парашютисчӗсем парашюта мӗнле тӗрӗс пуҫтармаллине те кӑтартӗҫ. Уява байк-шоупа концерт вӗҫлӗ.

Йӗпреҫ районӗнчи Кӗлӗмкасси ялӗнче урнӑ чире сарас мар тесе карантин йышӑннӑ. Ҫапла тума паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.

Чӑваш Енӗн Патшалӑх ветеринари служби урнӑ чире сарас мар тесе комплекслӑ план хатӗрленӗ.

Кӗлӗмкассинче карантин тесе палӑртма асӑннӑ ялти пӗр ҫыннӑн уйрӑм хушма хуҫалӑхӗнче вилнӗ тилле асӑрхани хистенӗ. Тата тӗрӗсрех каласан, чӗрчун урнӑ чирпе чирлени. Ҫакна выльӑх тухтӑрӗсем лаборатори анализӗ туса палӑртнӑ.

Вилнӗ тилле тупнӑ тӑрӑхра урнӑ чире сарас мар тесе специалистсем ятарлӑ мероприятисем ирттереҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствин пресс-служби паян хӑйӗн сайтӗнче пӗлтернӗ. Ҫавна республикӑн Патшалӑх ветеринари служби те хыпарланӑ.

25-мӗш Чапаев дивизийӗ Севастопольте ирттернӗ юлашки, 25-мӗш, ҫапӑҫу вырӑнӗнче Шупашкарти шкулсенче вӗренекенсем шырав ирттерӗҫ. Ушкӑна Чӑваш Енри Ҫарпа тинӗс флочӗн ветеранӗсен союзӗн председателӗ Владимир Крюковский ертсе пырӗ.

Ҫула ахаль тухаймӑн. Хастар ҫын пулӑшу шыраса Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, чӑваш парламенчӗн Социаллӑ политика тата наци ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен комитечӗн пайташӗ Кирилл Ермолаев патне кайнӑ. Парламентари ҫурла уйӑхӗн 8-мӗшӗнче «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин ертӳҫин Дмитрий Медведевӑн Шупашкарти йышӑну пӳлӗмӗнче ҫынсемпе калаҫнӑ.

Шыравҫӑсене депутат пулӑшма килӗшнӗ.

Владимир Крюковский ерсте пыракан ушкӑн инҫе ҫула ҫак уйӑхӑн ҫурринче тухса кайӗ. Севастопольте вӗсем ҫурла уйӑхӗн 15-30-мӗшӗсенче пулӗҫ.

Шупашкарта пурӑнакан пӗр арҫын кредитпа парӑма кӗрсе кайнӑ. Хайхин пурӗ 250 пин тенкӗ тӳлемелле пулнӑ. Унран укҫа шыраса илес тесе кредитор судах ҫитнӗ. Тӳре йышӑну кӑларнӑ хыҫҫӑн ӗҫе Куславкка районӗнчи суд приставӗсене ярса панӑ.

Суд приставӗсем арҫыннӑн пурлӑхне шырама пуҫланӑ. Унӑн «Renault Sandero» машини асӑннӑ районти Мӗниҫырминче пулни ҫиеле тухнӑ. Суд приставӗсем автомобиле ҫийӗнчех арестленӗ. Унсӑр пуҫне арҫыннӑн суд приставӗсене 18 пин те 755 тенкӗ тӳлемелле. Ку вӑл — исполнительнӑй ӗҫ пуҫарнӑшӑн. Парӑмлӑ этеме чикӗ леш енне кайма та чарнӑ.

Федерацин суд приставӗсен управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, парӑма вунӑ кунта татмалла. Унсӑрӑн машинӑна сутса ярӗҫ, ҫав укҫапа кредитшӑн татӑлӗҫ, суд приставӗсем те хӑйсен тӳпине илсе юлӗҫ.

Чӑваш Енре наци проекчӗсемшӗн яваплисене ҫирӗплетнӗ. Йышӑнӑва республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер алӑ пуснӑ. Документа Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталне вырнаҫтарнӑ.

Наци проекчӗсене, вӗсенче палӑртнӑ тӗллевсемпе кӑтартусене пӗтӗмӗшле пурнӑҫлассишӗн республикӑн Министрсен Кабинечӗн ертӳҫи Иван Моторин яваплӑха хӑй ҫине илӗ. Уйрӑм енсемпе вара тӗрлӗ министра ҫирӗплетнӗ. Правительство пуҫлӑхӗ Иван Моторин «Безопасные и качественные автомобильные дороги» (чӑв. Хӑрушсӑр тата паха автомобиль ҫулӗсем), «Жилье и городская среда» (чӑв. Ҫурт-йӗр тата хула таврашӗ) енсемшӗн те уйрӑммӑн яваплӑ. «Цифровая экономика» (чӑв. Цифра экономики) еншӗн —Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн ертӳҫи Юрий Васильев, «Производительность труда и поддержка занятости» (чӑв. Ӗҫ тухӑҫлӑхӗ тата ӗҫлӗхе пулӑшасси), «Малое и среднее предпринимательство и поддержка индивидуальной предпринимательской инициативы» (чӑв. Пӗчӗк тата вӑтам усламҫӑлӑх тата уйрӑм усламҫӑсен пуҫарӑвне пулӑшасси), «Международная кооперация и экспорт» (чӑв. Пӗтӗм тӗнчери коопераци тата экспорт) енсемшӗн — экономика министрӗ Владимир Аврелькин, «Экология» (чӑв.

Малалла...

Шупашкар хули ешӗл йывӑҫсемпе пуян тесен пӗрре те йӑнӑшмӑп пулӗ. Ытти хуласемпе танлаштарас пулсан пирӗн республикӑн тӗп хулине ним иккӗленмесӗр симӗс хула теме май пур. Чулхула, Хусан ку тӗлӗшпе тем тесен те кайра. Ытти хуласенче темле пулӗ те, калама пултараймастӑп — хӑшӗ-перинче пулса пулин те тӗплӗн сӑнамалӑх вӗсенче вӑхӑт ирттермен.

Ҫавах та ешӗл хула тесен те Шупашкар пур йывӑҫа та кӑмӑллӑн йышӑнмасть. Ҫӑкасем — урамсен тӑршшӗпех вырнаҫнӑ, хурӑнсем чылай. Ҫав вӑхӑтрах, темшӗн, Шупашкар хули йӑмрана — лешӗ чӑваш халӑхне сӑнлакан йывӑҫсенчен пӗри шутланать пулин те — кӑмӑлласах каймасть. Мӗн пуррине те питӗ хӑвӑрт касса ваклама васкаҫҫӗ.

Мӗншӗн йӑмрашӑн Шупашкар хупӑ?

Мӗншӗн? Пӗр енчен йӑмра илемсӗр йывӑҫ. Касмасан — паллах, ӳссе каять те ним илемсӗр пулса тӑрать. Анчах вӑхӑтра касса тӑрсан унпа лаптӑка питӗ илемлетме лайӑх вара. Хитрескер. Тирпейлемесен, пӑхса тӑмасан темле хитре йывӑҫ та илемсӗрленет. Сӑнаса пӑхсан Шупашкарта ҫаралса юлнӑ хурӑн питӗ нумай.

Малалла...