Вӑрмар районӗнче пурӑнакан арҫын ентешӗ ҫине шлифовка тумалли машинкӑпа сиксе ӳкнӗ. Ҫавӑнпа ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

ЧР ШӖМӗн официаллӑ сайчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак арҫыннӑн ҫын сывлӑхне сиен кӳнӗшӗн явап тытма тивӗ. Мӗнле киревсӗр ӗҫ тунӑ-ха вӑл? Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнчи пӗр кун каҫхине ӳсӗрскер пӗлӗшӗпе харкашма тытӑннӑ. Унччен те пулмасть — урнӑскер шлифовка тумалли машинкӑпа тапӑнма тытӑннӑ. Ентешне вӗлерессипе хӑратнӑ, сулахай хӑлхин пӗр пайне касса илнӗ. Арҫынна ҫын сывлӑхне сиен кӳнӗшӗн тата вӗлерессипе хӑратнӑшӑн айӑпланӑ. Халӗ пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ. Путсӗр арҫын шӑпине вӑл татса парӗ.

Кашни ача пултаруллӑ. Анчах ӑна аслисен вӑхӑтра тупса палӑртмалла, малалла аталантарма пулӑшмалла. Ҫак кунсенче «Хӗллехи юмах» тата «Хавхалану» Пӗтӗм Раҫҫей пултарулӑх куонкурсӗсене пӗтӗмлетнӗ.

Конкурса шкулсенче, лицейсенче, гимназисемпе колледжсенче 1–11-мӗш классенче вӗренекен ачасем валли йӗркеленӗ.

Конкурсра Тӑвай районӗн ачисем те хастар хутшӑннӑ, хӑш-пӗр номинацире палӑрнӑ. Акӑ Тӑвайри ачасен ӳнер шкулӗн вӗрентекенӗн Светлана Глуховӑн воспитанникӗсем «Юрӑ-кӗвӗ пултарулахӗ» номинацие хутшӑннӑ. Фортепиано дуэчӗ — Варвара Лашманова тата Анастасия Григорьева («Фортепиано» уйрӑм), Анастасия Петрова («Пӗтӗмӗшле фортепиано» класс).

Конкурс пӗтӗмлетӗвӗ ҫапларах: «Хӗллехи юмах» конкурсра фортепиано дуэчӗ 1-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ. «Хавхаланура» Анастасия Петрова 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ.

Ӗнер, пушӑн 26-мӗшӗнче, Республикӑри онкологи диспансерӗнче онкологи чирӗсемпе нушаланакан хӗрарӑмсем валли психологи центрӗ уҫӑлнӑ.

Халӗ Чӑваш Енре усал шыҫӑ тупса палӑртнӑ 22 ытла пин ҫын шутра тӑрать. Вӗсенчен 60 проценчӗ — хӗрарӑмсем. Ҫавӑнпа центра малтанлӑха ятарласа вӗсем валли уҫнӑ. Ҫакна «Республикӑри хӗрарӑмсен канашӗ» пуҫарма сӗннӗ. Пӗлтӗр ҫак канаш «Пурнӑҫ валли» социаллӑ проект хатӗрлесе ЧР Экономика министерствин грантне ҫӗнсе илнӗ.

Кадрсене грант укҫипе Питӗрте хатӗрлӗҫ. Тӗрӗссипе, центртан хӗрарӑмсем кӑна мар, арҫынсем те пулӑшу ыйтма пултараҫҫӗ. Тухтӑрсем каланӑ тӑрӑх, паянхи кун рак — приговор мар-ха. Анчах чирлисенчен чылайӑшӗ тӳрех пӑшӑрханса ӳкет. Психологсем вара депрессие ҫӗнтерме пулӑшӗҫ. Кунтах арт-терапи сеансӗсем, занятисем ирттерӗҫ. Пацентсемпе рака ҫӗнтернӗ хӗрарӑм волонтерсем ӗҫлӗҫ.

Центри пӳлӗме ҫутӑ тӗссемпе илемлетме «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрӗ пулӑшнӑ. Ҫитес вӑхӑтра центр икӗ сменӑпа ӗҫлӗ. Кунта клиникӑра сипленекенсене те, пульницӑна пӗрремӗш хут килнисене те пулӑшӗҫ.

cap.ru сайтри ӳкерчӗк

Пушӑн 26–31-мӗшӗсенче Римра ачасемпе ҫамрӑксен пултарулӑхӗн «Viva, Roma!» II Пӗтӗм тӗнче конкурс-фестиваль иртет. Шупашкарти ачасен ӳнер шкулӗн вӗренекенӗсем унта хутшӑнӗҫ.

Ҫак фестиваль «Пултарулӑх салючӗ» пӗтӗм тӗнче проекчӗн пӗр пайӗ. Вӑл ачасен темиҫе фестивальне пӗрлештерет. Шупашкарти ачасен ӳнер шкулӗнче ӑс пухакан тӑватӑ ача конкурсра хӑйсен ӗҫӗсене катартӗҫ. Ентешӗмӗрсен ҫӗнтерес шанӑҫ пысӑк. Вӗсем пурте пултаруллӑ, унччен тӗрлӗ конкурса хутшӑннӑ.

Римран таврӑннӑ хыҫҫӑн ачасем мультфильм хатӗрлеме палӑртнӑ. Вӗсем хӑйсен проектне «Европӑри ҫулҫӳрев, е Шупашкар ачисен Италири тӗлӗнмелле ҫулҫӳревӗ» ят парасшӑн. Мультфильма Шупашкарӑн 545 ҫулхи юбилейне халаллӗҫ.

Кейӳ округри административлӑ суд Раҫҫейӗн хӑш-пӗр каналне кӑтарма чаракан йышӑну кӑларнӑ. Кун пек йышӑну телерадиовещани енӗпе ӗҫлекен наци канашӗн ретранслятор-канала хирӗҫле тавӑҫне пӑхса тухиччен пырӗ. Чару РТРа, «Раҫҫей–24»-на, Пӗрремӗш канала тата НТВна пырса тивӗ.

Украинӑн Наци хӑрушсӑрлӑхӗпе хӳтӗлев комитечӗ ҫӗршывӑн генпрокуратурине тата Украинӑн хӑрушсӑрлӑх канашне Раҫҫей каналӗсем Украина саккунӗсене килӗшсе тӑнипе-тӑманнине, наци тӗлӗшпе хирӗҫ-тӑру чӗртсе тӑратнипе тӑратманнине, вӑрҫӑ пуҫлама, сепаратизмла чӗнӳсем пуррипе ҫуккине пӑхса тухма ыйтнӑ.

Суд ҫак эрнере иртмелле. Унччен вара маларах асӑннӑ каналсене Украинӑра кӑтартма чарма йышӑннӑ.

Ҫӗрпӳ районӗнче вырнаҫнӑ 9-мӗш колонире ларакансем ҫак кунсенче алла диплом илнӗ. Вӑтам пӗлӳ илни ҫинчен калакан хута вӗсене Вӑрнарти ял хуҫалӑх техникумӗн преподавателӗсем тыттарнӑ.

Ҫапла, тӗрмере те вӗрентеҫҫӗ. Алла специальноҫ илни ирӗке тухсан ӗҫе вырнаҫма пулӑшасса шанаҫҫӗ. Тепӗр майлӑ каласан, айӑпланнӑ ҫынна пурнӑҫра хӑй вырӑнне тупма ҫӑмӑллатать ҫав хут. Ҫӗрпӳре ларакансем «зоотехник» специальноҫа алла илнӗ.

Алексей Талвир

«Пӑва ҫулӗ ҫинче» повеҫ пичетленсе тухсан унӑн авторӗн ӑсталӑхне Михаил Сироткин литература тӗпчевҫи пысӑк хак панӑ. 1964 ҫулта вара Алексей Талвир «Никӗс» роман кӑларнӑ. Кӗҫех ӑна вырӑсла куҫарса пичетленӗ. Ахаль ҫынсем те, литература тӗпчевҫисем те ӑна ырласа йышӑннӑ», — ҫакна аса илтерет «Чӑваш Ен» телерадиокомпани.

Талвирӑн ытти кӗнеки те вулакана ҫывӑх. Ҫакна палӑртнӑ ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа 105 ҫул ҫитнине халалласа Шупашкарти литература музейӗнче ирттернӗ асӑну каҫӗнче. Унӑн пултарулӑхӗпе паллаштаракан курав та йӗркеленӗ ҫав кун.

Алексей Талвир 1909 ҫулта Патӑрьелӗнче ҫуралнӑ. Сӑмах май, унти шкул паллӑ ентешӗн ячӗпе хисепленсе тӑрать. Аслӑ пӗлӗве вӑл Мускаври Ломоносов ячӗллӗ университетра пӗлӳ илнӗ. Ҫартан таврӑнсан Мускавра тухса тӑракан «Коммунар» хаҫатра ӗҫленӗ. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче Алексей Талвир «Комсомольская правда» хаҫатӑн ҫарти корреспонденчӗ пулнӑ.

Алексей Талвир 30 ытла кӗнеке кӑларнӑ. Чи паллӑ ӗҫӗсем — «Пӑва ҫулӗ ҫинче» повеҫ тата «Никӗс» роман. Алексей Талвир хайлавӗсене вырӑсла, тутарла, грузинла тата ытти чӗлхене куҫарнӑ.

Малалла...

Ҫур ҫитни кунсерен вӑйлӑрах та вӑйлӑрах сисӗнме пуҫларӗ. Россельхозцентр ӗҫченӗсем нарӑс уйӑхӗнче сывлӑш температури нормӑран 0,8–10,3 градус ӑшӑрах пулнине палӑртаҫҫӗ. Иртнӗ уйӑхӑн 22–23-мӗшӗсенче кӑна сывлӑш температури нормӑран пысӑкрах пулнӑ теҫҫӗ. Пуш уйӑхӗн пӗрремӗш ҫурринче кӑнтӑрла сывлӑш температури 6,9 градусран 8 градус таран ӑшӑ тӑчӗ. Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче кӑна сывлӑш температури ытти ҫулхи вӑтам ҫанталӑкран сивӗрех пулнӑ. Хӗвеллӗ ӑшӑӗ ҫанталӑка тата ҫумӑра пула юр хӑвӑрт ирӗлме тытӑнчӗ. Юр кӗске вӑхӑтрах 5–40 сантиметр хулӑнӑш ирӗлнӗ. Шӑши йышши кӑшлакан чӗрчунсем кун пек ҫанталӑка пула хӑвӑрт хастарланнӑ.

Ял хуҫалӑх культурисене нарӑс уйӑхӗнче тӗрӗсленӗ те, вӗсен 70,5 проценчӗн тӑрӑмне вӑтам тесе хакланӑ, 27,4 процентне — аван. Специалистсен шучӗпе, хӑш-пӗр районта ҫак уйӑх вӗҫӗнче–ҫитес уйӑх пуҫламӑшӗнче кӗрхисене апатлантарма тухмалла.

Ҫӗршывӑн тӗп хулинчи «Хӗрлӗ Октябрь» культура ҫуртӗнче Мускаври чӑвашсен наципе культура автономийӗ Ҫӑварни ирттернӗ. Ӑна йӗркелеме Чӑваш Республикин Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи полномочиллӗ элчилӗхӗ те самай пулӑшнӑ.

Ҫӑварние ҫитнӗ ентешсене хайхи элчӗ, Леонид Волков, тата Мускаври чӑвашсен автономийӗн ертӳҫи Анатолий Григорьев саламланӑ. Леонид Волков Мускав облаҫӗнчи Краснознаменск хула пухӑвӗн депутатне, Шупашкар районӗнче ҫуралнӑ Геннадий Викторова Раҫҫейӗн ҫар центрӗн «Раҫҫей патриочӗ» медалӗпе чысланӑ. Геннадий Викторов 20 ҫул ӗнтӗ Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗн хастар пайташӗ. Чӑваш халӑхӗ пирки 14 кӗнеке, ҫав шутран виҫҫӗшӗ Раҫҫей Геройӗсем ҫинчен, кӑларнӑ. Ӗҫӗсене вӑл хӑй шучӗпе пичетлет. Геннадий Волков этнопедагога халалласа Мускавра ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ ирттерме те вӑлах сӗннӗ.

Уява Куславкка районӗнчи «Эткер» фольклор ушкӑнӗ, Красноармейски районӗнчи «Хавал» халӑх кӗввин ансамблӗ, эстрада артисчӗсем савӑнтарнӑ.

Уява пынисем валли Ҫӑварни мыскарисем, конкурссем хатӗрленӗ.

Малалла...

Улатӑр районӗнче пурӑнакан арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ, приговор хатӗрленӗ.

ЧР Прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, 21 ҫултискер кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче килте ӳсӗр пулнӑ. Хайхискер пӗрле пурӑнакан хӗрарӑмпа харкашма тытӑннӑ. Урнӑскер унӑн икӗ уйӑхри ачине кӑмакана персе ҫунтарассипе хӑратнӑ. Арҫын пӗчӗкскере ярса илнӗ те вут ҫунакан кӑмака патне илсе пынӑ.

Арҫын, Терещенко хушаматлӑскер, хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Ӑна поселени колоние 8 уйӑхлӑха ямалла тунӑ.