11-мӗш тата 9-мӗш класс пӗтерекенсемшӗн ҫак кунсем питех те яваплӑ, мӗншӗн тесе вӗсем пӗрлӗхлӗ патшалӑх экзаменне тытаҫҫӗ-ҫке.

Пурин те тытмалли предметсемпе — вырӑс чӗлхипе тата математикӑпа — ачасем хӑйсен пӗлӗвне тӗрӗслерӗҫ-ха. Информатика, биологи тата истори суйласа илнисем вара ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче парта хушшине ларчӗҫ. Ыттисемпе каярах пулӗҫ.

Экзамена епле тытнине пӗличчен вӑхӑт самай иртет. Республикӑн вӗренӳ министрӗн ҫумӗ Светлана Петрова ӗнерхи пресс-конфренцире пӗлтернӗ тӑрӑх, вырӑс чӗлхи тата математика предмечӗсемпе епле тытнине малтан 6 кун хушши республика шайӗнче хаклӗҫ. Кайран, тепӗр ҫавӑн чухлӗ вӑхӑт, мускавсем тӗрӗслӗҫ. Ачасем хӑйсен кӑмӑлӗпе тытакан экзаменсене пурӗ 8 кун хушшинче пахаламалла.

Ҫак шӑматкун Мускаври «Измайловӑри Кремль» культурӑпа кану комплексӗнче Акатуй иртет. Вӑл 11 сехетре пуҫланӗ те 17 сехетччен пырӗ. Унта чӑваш эстрада юрӑҫисем Алексейпа Андрей Шадриковсем, Петр Ермолаев, Валентина Кузнецова, Сергей Павлов, Сергей Кувшинов, Полина Борисова, Кирилл Павлов, Олег Залогин, «Хурӑнташ» ушкӑн, Мускаври чӑвашсен «Атӑл» хорӗ тата ыттисем хутшӑнмалла иккен.

Ытти ҫулхи пекех спорт ӑмӑртӑвӗсене йӗркелӗҫ, кӑсӑклӑ ытти мероприяти пулӗ. Чӑвашсен хӑш-пӗр предприятийӗ те унта кайма палӑртать иккен — вӗсем хӑйсем туса кӑларакан апат-ҫимӗҫ куравне те йӗркелӗҫ, сутлӑха та кӑларӗҫ.

Ҫӗнӗ Шупашкарти сӑра савучӗн филиалӗ

Ӗнер, ҫӗртмен 4-мӗшӗнче, «САН ИнБев» сӑра вӗретекен компанин пресс-службин пуҫлӑхӗ Анна Грибкова пӗлтернӗ тӑрӑх Ҫӗнӗ Шупашкарти савут — вӑл компанин филиалӗ шутланать — хӑйӗн ӗҫне пӑрахӑҫлать. Тепӗр майлӑ каласан — хупӑнать.

Асӑннӑ предприяти Шупашкар бюджетне ҫулсерен 500 миллион тенкӗ (акциз) яхӑн тупӑш парса тӑнӑ. Юлашки 5 ҫулта компани алкоголь продукцине кӑларакан икӗ савута хупнӑ пулнӑ, пӗри Пушкин, тепри Курск хулисенче. Кӑҫал вара Ҫӗнӗ Шупашкарти филиала хупма палӑртнӑ.

Анна Грибкова палӑртнӑ тӑрӑх савута хупнин сӑлтавӗ — юлашки вӑхӑтра Раҫҫейре налуксене ӳстерни тата сӑра таврашне саккунпа «хӗссе» пыни. Тупӑшлӑ мар имӗш сӑра вӗретесси, тӑкакӗ нумайланать.

Ҫӗнӗ Шупашкарта сӑра савутне хупнӑ хыҫҫӑн 100 ытла ҫын ӗҫсӗр юлнӑ. Хӑш-пӗрисене ытти филиалсене ӗҫлеме чӗнӗ пулин те ҫӗнӗ ӗҫ вырӑнӗпе пурне те тивӗҫтерме май ҫук ҫав. Ҫапла май ыттисен шӑпине компани саккунпа килешӳллӗн ҫитес кунсенче татса пама шантарнӑ.

Эрехпе пуҫа минретнӗ ҫынсем пур-пӗрех юлашкинчен нӗрсер ӗҫсем туса хура ҫул ҫине тӑрӗҫ. Виҫене пӗлмесӗр ӗҫни ҫынна мӗнле кӑна тискер ӗҫсем патне илсе ҫитермест-ши? Ҫӗнӗ Шупашкарта кӑҫал пулса иртнӗ тискер ӗҫ-пуҫ ҫакна чӑнласах та сӑнласа парать.

Ҫӗнӗ Шупашкарта 34 ҫулхи арҫын хӑйӗн амӑшӗпе вӑрҫса кайнӑ пулнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн, нарӑсӑн 15-мӗшӗнче, самаях хӗренкеленӗ арҫын иртнӗ кунхи харкашушӑн хӑйӗн ҫывӑракан амӑшне хырӑмран пӗр хутчен ҫӗҫӗпе чикнӗ. Ҫакна пула 57 ҫулхи хӗрарӑм выртнӑ ҫӗртех вилсе кайнӑ.

Асӑннӑ ӗҫ-пуҫпа паян Ҫӗнӗ Шупаркар сучӗ арҫынна айӑп тунӑ — амӑшне вӗлернӑшӗн 9 ҫуллӑх ҫирӗп режимлӑ колонийӗ ӑсатма йышӑннӑ.

Ҫӗртмен 3-мӗшӗнче Шупашкарта 19:20 сехетре Трактор тӑвакансен проспектӗнче ҫул ҫинче инкек сиксе тухнӑ. Чӑваш Енӗн ГИБДД ӗҫченӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх Ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче Форд урапапа (машинпа) пыракан водитель скутера ҫапса кайнӑ иккен. Скутер водителӗпе пӗрле ларса пыракан 6 ҫулхи хӗрачана тӳрех пульницӑна леҫнӗ.

«Форд Мондео» машинпа пыракан 32 ҫулхи водитель ҫул кукринче ҫаврӑннӑ чухне «Suzuki sepia» мопеда сисеймен пулнӑ, ҫапла вара скутера пырса ҫапнӑ.

Ӗнерхи кун республикӑра ҫул ҫинче пурӗ 4 пӑтӑрмах пулнӑ, вӗсенче 7 ҫын аманнӑ. Унсӑр пуҫне тата 20 ӳсер водителе тытнӑ.

Мечӗксем, улма-ҫимӗҫсем — полици ӗҫченӗсенчен, оргтехника — Раҫҫейри управленийӗн Шупашкар ШӖМ обществӑлла канашӗнчен. Ҫакӑн йышши парнесемпе тивӗҫтерне Кӑнтӑр посёлокри япӑх куракансен шкул-интернатри вӗренекенсене. Аслисем интернатра пӗлӳ пухакансене Ачасене хӳтелемелли кун ячӗпе тата ҫуллахи кану кунӗсем ҫывхарнипе саламларӗҫ.

«Ачалӑха аса илсе» ыркӑмӑллах акци те хӑйӗн ӗҫне вӗҫленӗ. Йӗрке хуралҫисем уйӑх хушши теттесем, кӗнекесем тата канцеляри таварӗсем пухнӑ. Пуҫтарнӑ япаласене ача ҫуртне ярса панӑ тата профучетра тӑракан ҫемьесене парнеленӗ.

Кашни эрнере иртекен хула планёркинче Шупашкар хулин администрацийӗн ЖКХ ыйтӑвӗсене татса паракан пуҫлӑхӗн ҫумӗ Герман Александров ҫул-йӗрсене юсамалли плансем ҫинчен пӗлтернӗ. Герман Александров пӗлтернӗ тӑрӑх паянхи куна Шупашкарта 13,3 пин тӑваткал метр асфальт ҫулне юсанӑ. Ҫак ӗҫ-пуҫ валли 13,2 миллион тенкӗ тӑкакланӑ.

Ҫитес кунсенче вара Шупашкар хулин 127 урамри ҫулӗсене юсама палӑртнӑ.

Унсӑр пуҫне тата Калинин, Пирогов, Королев академик, Гладков урамӗсенче, Эгер бульварӗнче, Машин тӑвакансен тӑкӑрлӑкӗнче тата ытти тӗп ҫулсене те юсанӑ — унта пахалӑха шантарнӑ тапхӑр вӗҫленмен пулин те кӑлтӑклӑ вырӑнсене тӳрлеткеленӗ.

Никита Беловощев

Ҫӑвӗн 26-мӗшӗнче тӗнче шайӗнче иртекен каратэ-до Сётокан ӑмӑртура ҫамрӑк спортсмен Никита Беловощев республика чысне хӳтеленӗ пулнӑ. Асӑннӑ пысӑк ӑмӑрту Сербири Крушавец хулинче иртнӗ. Унта 20 тӗрлӗ ҫыршывран 600 спортсмен хутшӑннӑ.

Пирӗн республика чысне Никита Беловощев тивӗҫлипех хӳтӗлеме пултарнӑ — ҫӗнтерӳҫӗсен картлашки ҫине виҫӗ хутчен хӑпарнӑ. Шупашкарти «Будокан» спортклубне ҫӳрекен Никита икӗ бронза тата ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ. Чӑваш Енӗн спорт министервинче пӗлтернӗ тӑрӑх ҫамрӑк спортсмен ӑста тренерсем патӗнче — Вениамин Астраханцевпа Дмитрий Фомиряков патӗнче — каратэ ӑсталӑхне тӗпчет.

Ҫӑвӗн 30-мӗшӗнче 11 класс пӗтерекенсем хӑйсем суйласа илнӗ вӗренӳ предмечӗсемпе — истори, биологи тата информатика — пӗрлӗхи патшалӑх экзаменне тытнӑ пулнӑ. Экзамена ППЭ тытмалли 24 пунктсенче ирттернӗ. Унта 3 400 ҫамрӑк экзамен тытнӑ. Вӗсен шутӗнче истори предметне 1 200 ача суйланӑ, биологи предметне — 1 700, 500 ҫын — информатикӑна.

Чӑваш Енӗн вӗренӳ министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх ҫӑвӑн 30-мӗшӗнче экзамен вӑхӑтӗнче пӗтӗмпе йӗркене пӑсни 3 пулӑм асӑрханӑ пулнӑ. Виҫӗ ҫамрӑк карас телефонӗпе тата шпаргалкӑсемпе усӑ курма хӑтланнӑ. Икӗ пулӑмӗ информатикӑпа экзамен тытнӑ чухне, тепри биологи предмечӗн вӑхӑтӗнче асӑрханӑ пулнӑ. Министерствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх 3 пулӑмне те аудиторисенче вырнаҫтарнӑ видеокамерӑсем асӑрхама пулӑшнӑ.

Йӗркене пӑсакан виҫ ачан малалли шӑпине экзаменӑн патшалӑх комиссийӗнче татса парӗҫ.

Ҫӗртмен 3-мӗшӗнче Математика предмечӗпе иртнӗ пӗрлӗхи патшалӑх экзамен вӑхӑтӗнче йӗркене пӑснине республикӑра асӑрхаман.

Ҫу уйӑхӗнче нефть продукчӗсен хакӗсем йӳнелнӗ. Чӑвашстатра пӗлтернӗ тӑрӑх А-76 (АИ-80) маркӑллӑ бензинсӑр пуҫне (ун вӑтам кӑтартӑвӗ ҫу уйӑхӗнче 25,95 пус) чи паха продукчӗсен тӗсесем пур те хакӗпе чакнӑ.

АИ-92 (АИ-93 тата ыт.те) маркӑллӑ бензин ҫу уйӑхӗнче 0,79% йӳнелнӗ, ҫапла вара ун хакӗ 27,68 тенке ҫитнӗ. АИ-95 0,85%, йӳнелнӗ, ӑна вара 30,32 текӗпе туянма пулать.

Дизель топливӑн хакӗ асӑннӑ уйӑхра 0,88% йӳнелнӗ, хакӗ 30,4 тенке ҫитнӗ.