Электронлă вулавăш

Ку сайтра эсир чăвашла çырнă хайлавсене тупма пултаратăр. Пур хайлава та авторĕ, çырнă çул тăрăх çăмăллăн тупма пулать. Ку архива ятарласа хатĕрленĕ — сире килĕшекен хайлавсене эсир ку сайтра та, уйрăммăн уçласа илсе те вулама пултаратăр.

Пӗлме: хайлавсем вырнаҫтармалли йӗрке.

Пирĕн колхоз садĕнче

Тĕрлĕ тĕслĕ йывăçсем:

Улмуççи, сирень, чие...

Куç тулли çиçет илем.

Йăвă çулçă хушшинче

Шăпчăк юрă кĕвĕлет,

Сар хĕвелĕн ăшшинче

Ешĕл çимĕç хĕрелет.

Улмасем пиçсе çитсен,

Тулăх, капăр кĕркунне

Усăнаççĕ туратсем

Нӳрлĕ, кăпăш çĕр çумне.

Камăн чунĕ чăтĕ-ши

Уçăлмасăр çак садра?

Ах, улма-çырла шăрши

Чунăма савăнтарать.

Манăн сад илемĕпе

Киленсе çурес килет.

Кунсеренех çак сад пек

Çамрăклăх ман ешерет.

Очень прошу Вас сделать распоряжение поместить в одном из ближайших номеров Вашей газеты прилагаемую при сем заметку. При чем прошу напечатать без изменений, без сокращений, в таком же виде как написано мною.

Извиняюсь за беспокойство. Заранее благодарю вас за Ваше любезное внимание к заметке.

С уважением к Вам И. Ефимов-Тăхти.

* * *

Кăçал татах тухнă пĕр пĕчик кĕнеке, Колчак ятлăскер.

Вăл кĕнеке пеккинче пурĕ 23 ен теме юрать пуль. Хакĕ 30 пус ун.

* * *

Кĕнеке çырас ĕçе çыраканни витĕр чухлайман пирки, тĕрлĕ çĕрте авторăн тăн çитмен майпа унта-кунта йăнăшсем пулнă вăл кĕнекере.

Куç кĕретех курăнса тăракан йăнăшсем: 8-мĕш енче — Дутов ятлă адмирал тенĕ, апла мар, Дутов ятлă атаман тесе çырмалаччĕ; 10-мĕш енче паллă туса çырни пур: — Качча кайнă хĕрĕн хăйматлăх ашшĕне ун упăшки вăртах тет, — тенĕ. Хăйматлăхпа вăртах пĕр сăмах-ши вара?! Харпăр хăй сăн-пуçне çухатса хăçан пĕр çĕре çăрăнса кайнă-ши вара вăл сăмаххисем?! Çăмахпа пашалу иккĕш те пĕр япалах-çке тенĕ пекле пулмас-ши апла вăл. Унашкал «чаплă сăмах-юмаха» ăнланма хамăн та тăн çитеймес-çке те.

Малалла

Çак куна санпа ялан

Кĕтрĕмĕр:

Ах, тĕл пулăпăр хăçан

Иксĕмĕр?

Паян пырăп каçхине, —

Ал тулли

Чечек татрăм хитрине

Сан валли.

Çумăр-и е юр çусан

Çитĕп эп —

Шăрăха та, эс ыйтсан,

Сивĕтĕп.

Вăхăт пулĕ калаçма

Нумайччен.

Тытса тăрăп шуçăма

Мĕн ирччен.

Малашлăха ĕмĕтсем

Пысăк ман.

Çунтараççĕ савнисем

Юратсан.

Çын каять те, çын килет

Çĕрĕпе.

Эс чĕнсессĕн сан киле

Кĕрĕпĕр.

Ăнтăлсассăн ĕмĕтсем

Тулаççех.

Юратсассăн савнисем

Кĕтеççех.

Эс хыпар кĕтетĕн пуль

Манăран.

Тен, пĕччен ларса куççуль

Кăларан?

Юрĕ ĕнтĕ, каçарсам,

Чунăмçăм!

Çăмăл мар-мĕн юратсан, —

Курнăçăр!

Сиккипе сиксе чупаттăм

Пĕчĕккĕ чухне,

Хула хĕстерсе хураттăм,

Çапаттăм утне.

Урана çеç кансĕрлетчĕ

Çĕтĕк йĕм пĕççи,

Хыçалта тусан кĕрлетчĕ —

Пăх та юл, Хреççи!

Чĕркуççи ванса пĕтетчĕ,

Хырăм — хуп-хура.

Çăвара тусан кĕрет те,

Кăтăклать пыра.

Хырăм выççине манатăн

Пуç ухса чупсан.

Аннене куçран пăхатăн

Çăкăр пăслансан.

Пире «Канаш» хаçат çуратрĕ,

Пĕрлешрĕмĕр халь «Шевлере».

Поэзи туйăмне вăратрĕ,

Пур проза пирĕн çемьере.

Васкар хастаррăн та хаваслăн,

Тус-йышлăхпа — çӳлте вĕçев.

Çынсемшĕн тăрăшса пурнасчĕ,

Çыраслăхра тупар телей.

Сывă-и, анне, халь йышăн эсĕ

Аякри ывăлунтан салам.

Çыру хыççăн çыру ятăм эпĕ,

Халь татах пăртак çырса ярам.

Ман калас килет, тăван аннеçĕм, —

Ман пирки пăрах куççуль тăкма.

Хурланма-йĕме те пăрахсамччĕ,

Ватăлса эс ан çунтар чунна.

Хам та эп туятăп, эп пĕлетĕп,

Урамра, яш-кĕрĕм хушшинче

Санăн ывăлна курас килет-тĕр,

Лăпкă, ăшă, уçă каçсенче.

Анлансам мана, тăван аннеçĕм,

Халь эп тăван çĕрĕн сыххинче.

Пысăк ĕç мана шанса параççĕ,

Çĕршыва сыхлап тăшмансенчен.

Кам пĕлет, хай, ваттисем каларĕш,

Лăпкă çилтен тăвăл пуçланать.

Вĕт пĕтмен, анне, тăшман таврашĕ, —

Тăван çĕр хушать сыхра тăма.

Халь сана эп тепĕр хут калатăп,

Ман пирки ан йĕр те ан хурлан.

Эпĕ сывă, лайăх пурăнатăп,

Хальлĕхе яратăп мăн салам.

Çулла, Корея, 1946.

Эпĕ Сире пысăк салам яратăп.

Василий Егоровича Мускавра куртăм. Он передал мне, что Вы переехали в Казань. Конечно, для чуваш это хорошо. Но я опасаюсь — будет ли Вам удобно в Казани, сумеют ли чуваши достаточно оценить, сумеют ли окружить Вас достаточным вниманием. Сумеют ли прислушиваться к Вашему голосу, что для них очень было бы важно.

Кроме того, окажутся ли они достаточно внимательными обеспечить Вас и в отношении материальном.

В 1923 или 22 году я написал небольшую статью в редакцию газеты «Канаш», в которой предлагал безотлагательно начать печатать Ваш словарь и другие труды. Статью так и не напечатали. Темле, чăваш работникĕсем ĕçе широко пăхмаççĕ.

Я учусь в Москве, в первом МГУ, на этнологическом факультете, на литературном отделении, на третьем курсе. Вĕренме йывăртарах; тата в редакции газеты «Чăваш хресченĕ» служу корректором и переписчиком. Начартарах пурăнатăп. Николай Иванович! Сывă пулăр!

Ваш Илья Ефимов.

28.01.1927

Хуть ĕнен,

Хуть ан ĕнен, —

Пире

Иртнĕ эрнере

Çеменпе иксĕмĕре

Çыхса пачĕ эрешмен

Сĕреке вĕт хĕлĕхрен.

Тăршшĕ унăн икĕ шит,

Урлăшĕ вара

Пĕр шит.

Унпа тытрăмăр паян

Чавса тăршшĕ виç çăрттан.

Эй, мĕн чухлĕ чечек çĕр çинче,

Эй, мĕн чухлĕ чечек!

Инçетри çăлтăрсен тĕнчинчен

Çимĕке аннă пек.

Уйăрса тăрам мар вĕсене —

Савăнса çех тăрам.

Уйăрса эп парам кашнине

Ăшă кăмăл-турам.

Тусăмсем, килĕр, иртĕр мала,

Юрлăр чун каниччен.

Тăвансен пурте тан пулмалла

Мĕн çĕре кĕриччен.

Улăхăм — тĕс кайман улача,

Тĕррисем — хантăсла.

...Ĕнтĕ çимĕк пĕрле те, анчах

Ăраскал ăрасна.

Хура вăрман çинче епле алхапăл

Сиксе, сиксе куккукĕ авăтать.

Те пурăннă кунăмсене шутлать вăл,

Те пурăнас кунăмсене шутлать.

Ах, кайăк тусĕ — ытла та çăмăл,

Ах, кайăк савнăçĕ — ытла таса...

Тӳре пек хĕрхенӳсĕр вăхăт-тăвăл

Мана та ĕнтĕ кайĕ таптаса.

Çул хĕрринчи çеçкен тăрса юласчĕ

Сиксе, сиксе иртен кунăмсенчен.

Кив сăввăмсем патне ман таврăнасчĕ,

Куккукăм, сан çунаттусем çинче.

Пӳрне хуçса пырас — пӳрне çитеймĕ,

Ытла нумай, тен, авăтан, куккук?

Пурнас кунра мĕн килĕ, мĕм килеймĕ —

Чикан та каласа параяс çук.

Ир еннелле тĕлленнĕ тĕлек пек-и

Е каç юрланă çаврăм юрă пĕк? —

Чăпар куккукăн авăк-авăк тĕкĕ

Вĕçсе анать уçланкă çумĕпе...