Ҫутҫанталӑк
![]() sm-news.ru сайтри сӑн Кӑҫалхи хӗл сивӗ мар пек туйӑнать-и? Ҫанталӑк сивӗтессе халех ан кӗтӗр. «Чӑваш Енри ҫанталӑк» проект авторӗ малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, канмалли кунсенче те, ҫитес эрнере те термометр 5 градусран сивӗрех кӑтартмӗ. Ыран юр ҫукалӗ, 3 градус сивӗ пулӗ, ҫӗрле 5-7 градус сивӗтӗ. Вырсарникун 5 градус таран сивӗтӗ, юр ҫӑвӗ. Тунтикун ҫил-тӑма вӗҫтерӗ, юр 2 сантиметр ҫӳллӗш ҫеҫ ҫӑвӗ. Ытларикун термометр 0-5 градус кӑтартӗ. Кӗҫнерникун каллех циклон ҫитӗ, йӗпе юр ҫӑвӗ, ҫумӑр ҫӑвас хӑрушлӑх та пур. Хальлӗхе пӗлтернӗ тӑрӑх, Кӑшарнире те сивӗ пулмӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Вӗренӳ
![]() cap.ru сайтри сӑн Чӑваш Енри районсенче 15 шкул автобусӗ панӑ, вӗсемпе шкул сумкакне такӑрлатакан ачасене илсе ҫӳрӗҫ. ЧР премьер-министрӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ распоряженире палӑртнӑ тӑрӑх, Канаш, Куславкка, Вӑрмар районӗсенче икшер автобус лекнӗ. Патӑрьел, Йӗпреҫ, Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри, Елчӗк районӗсене, Улатӑр, Канаш тата Шупашкар хулисене пӗрер транспорт панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Чӑваш хастарӗсем Шупашкарта Сурхури уявне пуҫтарӑннӑ. Ӑна яланхиллех ирттерекенӗ — чӑваш культурине аталантарма пулӑшса пыракан «Сувар» фонд (ертӳҫи — Чӑваш наци конгресӗн вице-президенчӗ Тимӗр Тяпкин усламҫӑ). Чӑваш интеллигенцийӗн пайташӗсем тата паллӑ хастарӗсем ЧНК ҫуртӗнче вырнаҫнӑ «Ҫӑлкуҫ» чӑваш наци кухнин кафине пухӑннӑ. Уяв ака-сухаҫӑсен «Алран кайми аки-сухи» гимнӗпе пуҫланнӑ. Пухӑннисене Чӑваш Республикин халӑх художникӗ Праски Витти саламланӑ. Чӑвашсен шурсухалӗсем Евгений Райков вакката Чӑваш Енӗн экс-полпредне Леонид Волкова судра тухӑҫлӑ та ӑнӑҫлӑ хӳтӗленӗшӗн тав тунӑ. Райкова «Чуваши: этническая история и традиционная культура» кӗнеке парнелесе хавхалантарнӑ. Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗ тата Чӑваш офицерӗсен юлташлӑхӗ Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп редакторне Николай Плотникова ӑнӑҫлӑ та тухӑҫлӑ ӗҫленӗшӗн медаль парса чыс тунӑ. Чӑваш халӑх инструменчӗсен паллӑ ӑсти тата мусӑкҫи Николай Фомиряков халӑх кӗввисене янӑратнӑ. Вера Орлова ӗҫ ветеранӗ халӑх юррисене шӑрантарнӑ. Уява Шупашкар тата Муркаш районӗсенчен килнӗ хастарсем те хутшӑннӑ. |
Чӑвашлӑх
![]() Комсомольски районӗнчи Ҫӗнӗ Мӑратри шкул ачисем «Култаракан арча» шӳтлӗ кӑларӑмсем ӳкереҫҫӗ. Ҫӗнӗ Мӑратри шкул ачисен юхӑмӗ «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, маларах ачасем пилӗк кӑларӑм хатӗрленӗ. «Ачасене те, куракансене те ку ӗҫ кӑмӑла кайнӑран малалла та аталанас, тата шӳтлӗ сценкӑсем хатӗрлес шухӑш ҫухалмарӗ», — теҫҫӗ ӳркенмен хастарсем. Хӗллехи каникулта шкул ачисем тата виҫӗ кӑларӑм ӳкернӗ. Шкулта пӗлтернӗ тӑрӑх, хальлӗхе монтаж ӗҫӗсем пыраҫҫӗ. Хӑйсен пултарулӑхӗпе кӑсӑкланакансене хастарсем ҫывӑх вӑхӑтра тепре хырӑм тытса култарма шантараҫҫӗ. Ҫӗнӗ кӑларӑмсем «Патак ачи», «Чи телейлӗ ача», «Ӗмӗтленни сиенлӗ мар», «Дежурный пултӑм» ятпа кун ҫути курӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫурт-йӗр
![]() moy-novostroy.ru сӑнӳкерчӗкӗ Ҫурт-йӗр йӳнелсе пымасть. «Мир квартир» (чӑв. Хваттерсен тӗнчи) портал эксперчӗсем юлашки ултӑ ҫулта ҫурт-йӗр рынокӗнче пулса иртнӗ улшӑнусене тишкернӗ. Вӗсем пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, Раҫҫейӗн чылай хулинче кивӗ (сӑмах иккӗмӗш рынок текенни пирки пырать) ҫуртсенчи хваттерсем палӑрмаллах хакланнӑ. Пуринчен ытла Сочи хулинче хваттер хакланнӑ. Хура тинӗсӗн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енче вырнаҫнӑ ҫав хулара хак 120 процент ӳснӗ. Ҫакӑнта хула аталанӑвне Олимпиада умӗн укҫа чылай хывни витӗм кӳнӗ. Мусквара юлашки 6 ҫулта хаксен ӳсӗмӗ — 54%, Питӗрте — 49%, Хусанта — 45%, Краснодарта — 36%, Калининградра — 24%, Мускав облаҫӗнче — 28%, Тула тата Ставрополь хулисенче — 24%, Пермьпе Томскра, Сартупа Курскра — 22%. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
![]() Паян, кӑрлачӑн 9-мӗшӗнче, Шупашкартан Ҫӗнӗ Шупашкара троллейбус ҫӳреттерме тытӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтерчӗ-ха. Аса илтерер: Шупашкарти Хӗрлӗ лапамран Ҫӗнӗ Шупашкарти «Библиотека» («Каблучок» патӗнчи ҫул ҫаврӑмӗ) чарӑнӑва троллейбус 48 минутра ҫитӗ. Шупашкарта 16 ҫӗрте чарӑнӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарта — 7 ҫӗрте. Ҫӗнӗ маршрута уҫнӑ ҫӗре тӗрлӗ тӳре-шара хутшӑннӑ. Вӗсемпе пӗрле жуналистсем те пулнӑ. «Хыпар» корреспонденчӗ Николай Коновалов Чӑваш Енӗн транспорт министрӗн ҫумӗнчен Сергей Яхатинран унашкал троллейбуссене Кӳкеҫе те мӗншӗн ҫӳреттерес мар — унта та пассажир нумай тесе ыйтнӑ. «Малашне Кӳкеҫ еннелле те троллейбус линийӗ йӗркелессине тишкеретпӗр», — пытарман министр ҫумӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял хуҫалӑхӗ
![]() Китай пуянӗсем Пӑрачкав районӗнче сӗт-ҫу ферми тумӗҫ. Сӗт-ҫу савучӗ валли кунсӑр пуҫне вӗсем Муркаш районӗнчи Эхветкасси ялӗ ҫывӑхӗнче те, Ҫӗрпу районӗнче те ҫӗр шырарӗҫ. Халӗ Китай инвесторӗсенчен Шупашкар район ҫыннисем шикленсе ӳкнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, вырӑнтисем Илпеш ҫывӑхӗнче логистика центрӗ тӑвассине хирӗҫ. Унта Китай пуянӗсем пырса кӗресрен шикленеҫҫӗ. «Сычуань-Чувашия» компани хӑй те шухӑшне улӑштарнӑ иккен. Халӗ вӑл Пӑрачкав районӗнче ферма тӑвас темест. Унти уй-хирте апат-ҫимӗҫ культурисене ҫеҫ туса илӗ. Сӗт-ҫу фермине Ҫӗмӗрле районӗнче хӑпартса лартасшӑн. Унта маларах пӗрисем выльӑх апачӗ валли хушма апат хатӗрленӗ, халӗ ҫав производство пушӑ ларать иккен. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш чӗлхи
![]() Комсомольски районӗнчи Ҫӗнӗ Мӑрат шкулӗнчи «Ҫӗнӗ хум» пресс-центр «Морошка» юмаха чӑвашлатнӑ. Ҫӗнӗ Мӑратри шкул ачисен юхӑмӗ «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Ҫӗнӗ хум» прессцентр пушӑ вӑхӑта усӑллӑ ирттерме тӑрӑшать. Уйӑхсерен вӑл шкул хаҫатне кӑларать, фоторепортажсем хатӗрлет, маларах эпир асӑннӑ ушкӑна ертсе пырать, тӗрлӗ видеоролик хайлать, «Култаракан арча» видеожурнала ертсе пырать, район хаҫатӗнче те пичетленсех тӑрать. Ҫамрӑк журналистсем тепӗр енлӗ ӗҫпе те аппаланса пӑхас шухӑш тытнӑ иккен. Иртнӗ уйӑхра вӗсем кружокра мультфильмсене чӑвашлатас ӗҫпе ҫине тӑнӑ. «Ку шухӑш унчченех пулнӑ, анчах ал ҫитмен», — пӗлтернӗ Ҫӗнӗ Мӑратри шкул ачисен юхӑмӗ. Ачасем чӑвашлатнӑ «Морошка» юмахра Денис Павлов репертуарӗнчи «Туссем» юрӑ янӑрать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
![]() Чӑваш Енри хӗрарӑмсен сывлӑхне тӗрӗслеме кӑҫал та ятарлӑ маммографсем ҫула тухӗҫ. Республикӑн онкологи диспансерӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, куҫса ҫӳрекен рентген комплексӗсем кӑҫал пирӗн республикӑра виҫҫӗн тан ҫула тухӗҫ. 2019 ҫулта куҫса ҫӳрекен икӗ комплекс республикӑри районсене 150 хут ытла ҫитсе килнӗ. Машинӑра вырнаҫтарнӑ цифра маммографӗсем ҫав вӑхӑтра 6,5 пин ытла хӗрарӑм сывлӑхне тӗрӗсленӗ. Маммографсем кӑкӑр шыҫҫине вӑхӑтра тупса палӑртма пулӑшаҫҫӗ. Чире мӗн чухлӗ иртерех асӑрхатӑн, ӑна сиплеме ҫавӑн чухлӗ ҫӑмӑлрах теҫҫӗ. «Маммологи онкопатрульне» онкологи диспансерӗ профилактика тӗллевӗпе 2015 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнченпе усӑ курать. Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче 39 ҫултан аслӑрах хӗрарӑмсене йышӑнаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫутҫанталӑк
![]() expohobbysiberia.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енре пурӑнакансен хӑйсем валли вӑрман касма юрать. Анчах ӑҫта кирлӗ, унта мар. Ятарлӑ вырӑнсенче тата ирӗк илнипе. Паян, кӑрлач уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, ведомство ятарлӑ хушу кӑларнӑ. Чӑваш Енӗн Ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, 2020 ҫулта хӑш районти хӑш вӑрман хуҫалӑхӗнче мӗн чухлӗ йывӑҫ касма юранине палӑртнӑ. Йывӑҫсене лӑсӑллине, хытӑ ҫулҫӑллине тата ҫемҫе ҫулҫӑллине кура палӑртнӑ. Калӑпӑша кубла метрпа виҫнӗ. Уйрӑм ҫынсен хӑйсем валли йывӑҫ касса хатӗрлес тесен министерствӑна ыйтса ҫырмалла. Ятарлӑ ирӗк илсе суту-илӳ килӗшӗвне алӑ пусса ҫирӗплетсен вӑрман хуҫалӑхне каймалла. Вӑрмана вутӑ хутма, строительство материалӗ хатӗрлеме касма ирӗк параҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (22.04.2025 03:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 13 - 15 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Ленин Владимир Ильич, ХХ ӗмӗрти паллӑ политиксенчен пӗри ҫуралнӑ. | ||
| Сергеев Илья Тимофеевич, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, доцент вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |