 Анна Дмитриева Ҫак кунсенче Хорватири Порече хулинче Европа шайӗнчи дзюдо ӑмӑртӑвӗ иртет. 48 килограмм йывӑрӑшшисем хушшинче пирӗн ентеш Анна Дмитриева пӑхӑр медаль ҫӗнсе илме пултарчӗ. Чи малтанах Шупашкар хӗрӗ Кипртан килнӗ Хаджиадамӑна ҫӗнтернӗ, ун хыҫҫӑн — белорус хӗрне Вальновӑна. Ҫурмафиналта Анна Израильтен килнӗ Минскерпе тӗл пулнӑ, шел те, ҫӗнтерӳ пирӗн ентеше лекмен. Тепӗр тытӑҫусем нимӗҫ хӗрӗпе Куницпа тата пӑлхар хӗрӗпе Варбановӑпа иртнӗ — вӗсене Анна ҫӗнтерме пултарнӑ. Каласа хӑварас пулать — Аннӑсӑр пуҫне ку ӑмӑртӑва Чӑваш Енрен урӑх никам та кайман, ҫавӑнпа та унӑн ҫитӗнӗвӗшӗн пӗтӗм республика хӗпертеме пултарать! Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Кӗтӳ. Юрий Ефимов сӑнӳкерчӗкӗ Комсомольски районӗнчи ял хуҫалӑх пайӗ тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн халӑхран сет туянакансем килӗшсе татӑлнӑ пек ӗҫлеменнине палӑртнӑ. Авӑнӑн 20-мӗшӗнчен пуҫласа чӗрӗ таварпа ӗҫлекен предприятисем пӗр литршӑн 13 тенкӗ параҫҫӗ пулсан халӑхран 2 тенкӗ йӳнерехпе ҫеҫ туянма юрать. Шел те, ку апла мар. Чи сахал тӳлекенсем — Урмай ял тӑрӑхӗнче, кунта литршӑн 7 тенкӗ ҫеҫ параҫҫӗ. Ытларах чухне 9.00-9.50 тенкӗпе туянаҫҫӗ, Асанкасси тӑрӑхӗнче ҫеҫ 11 тенкӗ тӳлеҫҫӗ. Каласа хӑварас пулать, районти ялсенче халӑхӑн пурӗ 3412 ӗне пур. Ку вӑл ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермерсен хуҫалӑхрисенчен 1,6 хут ытларах. Ылташши сӗте, паллах, халӑхӑн сутма тивет — урӑхла ял халӑхӗ укҫа епле ӗҫлесе илтӗр-ха? Ҫавӑнпа та район администрацийӗ сӗте йӳн хакпа туянакансемпе калаҫу ирттерме палӑртнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Данилова З.Ф. Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Урхас Кушкӑ ял вулавӑшӗ хӑтлӑ ҫуртра вырнаҫнӑ, ҫулталӑк хушшинчекенеке вулама кунта 630 ҫын ытла ҫӳрет — Урхас Кушкӑран, Йӗрӗх Ҫырминчен, Тури Упакассинчен. 1975 ҫулта йӗркеленнӗ вулавӑшра темиҫе клуб ӗҫлет: «Асӑм», «Солнышко», «Колосок», «Подворье». Нумай пулмасть «Колосок» клубӑн пайташӗсем Мӗшӗлте хӑнара пулчӗҫ — ку ялта Данилова З.Ф. пурӑнать, упӑшкипе пӗрле хӑйӗн килӗнче тӗрлӗ чӑх-чӗп ерчетет. Каласа хӑварас пулать, Зинаида Фоминична Урхас Кушкӑ ял вулавӑшне час-часах ҫӳрекен вулавҫӑ, ҫавӑнпа та клуб пайташӗсем ӑна лайӑх пӗлеҫҫӗ. Даниловсен картинче мӗнле кӑна кайӑк ҫук пулӗ? Тӗрлӗ тӗслӗ чӑхсем, кӑркка, кӑвакал, цесарка... — пурне те каласа тухас та ҫук. Чи юратнисем вара — ылтӑн тата кӗмӗл тӗслӗ хир чӑххисем. Кил хуҫисем каласа панӑ тӑрӑх вӗсем тахҫанах турткӑш туянасшӑн пулнӑ — нумай пулмасть ҫак кайӑк вӗсен картинче вырӑн тупнӑ та иккен. Хальлӗхе аҫи кӑна, кӑштахран амине те илсе килесшӗн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Пирӗн республикӑра 20 ҫул иртнӗренпе пӗрремеш хут халӑх йышӗ ӳснӗ — ҫуралнисен шучӗ вилекенсенчен ытларах (нумаях мар пулин те) пулнине палӑртнӑ. Чӑваш Енӗн Сывлӑхсоцаталану министрӗ Алла Самойлова пӗлтернӗ тӑрӑх ку ытларах пайпа нумай ачаллӑ ҫемьесен шучӗ ӳснипе ҫыхӑннӑ. Паянхи кун вӗсен йышӗ республикӑра 8,5 пинпе танлашать. Кӑҫалхи ҫула илес пулсан республикӑри ҫемьесенче виҫҫӗмӗш е малалли шутри ачасем 1619 ҫуралнӑ. Амӑш капиталне пама пуҫлани ултӑ ҫул та ҫитрӗ ентӗ. Ҫак вӑхӑт хушшинче республикӑра унпа 39 пин ҫемье усӑ курнӑ. Ҫапла май патшалӑх пурӗ 6 миллиард тенкӗ пулӑшу кӳнӗ. Халӑх йышӗн ыйтӑвне татса парас тӗлешпе укҫа-тенкӗ уйӑрни чӑн та пулӑшатех пулас. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Бильярд вӑййи — шахмӑт пекех авалхи вӑйӑ. Вӑл Ӗнчӗ (Инди) е Китай ҫӗрӗнчен тухнӑ тесе шутлаҫҫӗ. XV-XVI ӗмӗрсенче вара вӑл Европӑна ҫитнӗ. Апла пулин те ку вӑйӑ хальхи вӑхӑтра пӗтӗм тӗнчипе сарӑлнӑ. Ҫав шутра республикӑри ялсенче те. Ак нумай пулмасть Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Вӑрманкас культура ҫуртӗнче ӑмӑрту та ирттерчӗҫ — ӑна О.П. Кузнецова йӗркелерӗ. Ҫамрӑксем вӑййа хаваслансах хутшӑнчӗҫ — пурӗ 10 ҫын. Ӑмӑртӑва курма пынисем те вӑйӑҫсене хавхалантарса тӑчӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене О.П. Кузнецова пӗчӗк парнесемпе чысларӗ, ӑмартӑва хутшӑннӑшӑн тав сӑмахӗ каларӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 И.А. Гончаров ячӗллӗ Чӗмпӗр облаҫӗн драма театрӗ И.А. Гончаров ячӗллӗ Чӗмпӗр облаҫӗн драма театрӗнче юпан 16-мӗшӗнче (19:00) «Айтар» спектакль курма пулӗ, ӑна Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ лартӗ. Билетсене 41-79-61, 70-76-39 телефонсемпе туянма май пур, хакӗ: 150–300 тенкӗ. Театр адресӗ: Чӗмпӗр хули, Совет урамӗ, 12а ҫурт. «Айтар» — Пётр Осипов ҫырнӑ 4 пайлӑ драма. Пӗрремӗш хут ӑна Хусанта 1924 ҫулта лартнӑ. 1927 ҫулхи раштавӑн 7-мӗшӗнче драмӑна Чӑваш патшалах драма театрӗнче вылянӑ: Пётр Осипов режиссёр пулнӑ, Айтар сӑнарне И.И. Илларионов, Пинерпине Ф.Д. Дмитриева, Сентиере Г.В. Парне вылянӑ. 1934 ҫулта Пётр Николаевич драмӑн ҫӗнӗ вариантне — хальхи вӑхӑтра лартакан варианта — калӑпланӑ. «Айтара» вырӑсла, тутарла тата удмуртла куҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Ача пахчине уҫнӑ самант Виҫӗмкун, авӑнӑн 20-мӗшӗнче, Ҫӗрпӳ районӗнче ҫӗнӗ ача пахчи уҫӑлнӑ. Хаваслӑ лару-тӑрура уҫма унта республика Элтепӗрӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ. 6№ «Юмах» ача пахчине 2011-2020 ҫулсенче Чӑваш Республикинче шкулчченхи вӗрентӗве аталантармалли программӑпа килӗшӳллӗн ҫӗкленӗ. Ҫурта хута яма пӗтӗмӗшле 117,1 миллион тенкӗ тӑкакланнӑ. Вӗсенчен 111,3 миллион тенкӗ — республика хыснинчен, 5,8 миллион тенкӗ — вырӑнти бюджетран уйӑрнӑ пулнӑ. «Ачасемпе ашшӗ-амӑшӗн кӗтнӗ ӗмӗчӗ тинех пурнӑҫланчӗ. Чӑннипех те юмахри пек кермен кӗтсе илчӗ», — тесе палӑртнӑ Михаил Игнатьев. «Ҫак ҫурта хута янине кура Ҫӗрпӳ районӗнче ача пахчи черетӗнче тӑракансен шучӗ пӗтрӗ. Шансах тӑратӑп, ҫакӑнта ҫӳрекенсенчен пулас космонавтсем, министрсем, адмиралсем пулӗҫ», — тесе хавхалантарнӑ ачасене Михаил Игнатьев. Ача пахчи харӑсах 240 ача йышӑнма пултарать. Республика Элтепӗрӗ ача пахчинче тата та 50 хушма вырӑн йӗркелесе яма 675 пин тенкӗ туянмалӑх свидетельство парса чысланӑ. Пухӑннӑ ашшӗ-амӑшӗсен ячӗпе Ҫӗрпӳре пурӑнакан Татьяна Ипатова чӗререн тав сӑмахӑсем каланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 «Улӑп» спорт керменӗ Елчӗк районӗнчи «Улӑп» сывлӑхпа вӑй-хал культурин комплексӗнче «Ташлакан шкул» проекта пурнӑҫа кӗртес енӗпе фитнес-аэробика семинарӗ иртнӗ. Ӑна педагогика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, республикӑри спорт аэробикипе фитнес федерацийӗн президенчӗ О.Вербина ирттернӗ. Семинара Чӑваш Тӑрӑмӗнчи, Тӗмерти, Шӑмалакри, Хӑвӑлҫырмари, Кӗҫӗн Таяпари, Кивӗ Эйпеҫри, Патреккелӗнчи, Ҫуткӳлӗнчи, Елчӗкри, Аслӑ Елчӗкри, Ҫирӗклӗ Шӑхалӗнчи, Курнавӑшри, Кушкӑри, Ҫӗнӗ Пӑвари вӑтам шкулсенчи, Елчӗкри ачасен ӳнер шкулӗнчи, «Илемпи», «Хӗвел» ача пахчисенчи специалистсем хутшӑннӑ. Семинарӑн тӗп тӗллевӗ — фитнес-аэробика вӗренӳ заведенийӗсенче ирттерекен вӑй-хал культурин урокӗсене явӑҫтармалли майсенчен пӗри. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Ӗнер, авӑнӑн 19-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтепӗрӗ Михаил Игнатьев Элӗк районӗнче пулнӑ. Кун пирки республикӑн официаллӑ сайчӗ пӗлтерет. Хӑнасем районта «Меркурий» бизнес-инкубатора уҫнӑ ҫӗре хутшӑннӑ. «Ҫавра сӗтел» мелӗпе пӗчӗк тата вӑтам усламлӑха аталантарассипе ҫыхӑннӑ ыйтусене пӑхса тухнӑ. Бизнес-инкубатора уҫнӑ май Михаил Игнатьев тин кӑна ӗҫе пуҫӑнакан усламҫӑсем валли кунта мӗн кирли пурте пурри пурки палӑртнӑ. «Ҫак ҫурта ҫӗклесе лартма патшалӑх 38 миллион тенкӗ укҫа хывнӑ. Пӗтӗмӗшле илсен Чӑваш Енри 2012 ҫулта пӗчӗк тата вӑтам усламлӑха аталантарма 523 миллион тенкӗлӗх пулӑшу парса тивӗҫтернӗ. Кашни ҫулах ҫак пулӑшу ӳссе пырӗ. Ҫаксене пурне те пӗр тӗллеве тӗпе хурса йӗркелесе пыраҫҫӗ — районсенче пысӑк технологиллӗ ӗҫ вырӑнӗсем, республикӑра кирлӗ пек ӗҫ укҫисем ӳссе пыччӑр тесе. Ҫавна май Раҫҫей Президенчӗ Владимир Владимирович Путин лартнӑ тӗллев — Чӑваш Енре пӗчӗк тата вӑтам усламлӑха пӗр тан аталанса пыма условисем туса парасси активлӑ пурнӑҫланса пырать», — пӗлтернӗ Михаил Васильевич. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Кӑҫал пуш уйӑхӗнче Шупашкарта иртнӗ оппозици утни Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗнче пухусем ирттерес йӗркене ҫирӗплетекен саккуна пӑхса тухма кӗртнӗ тет. Ун тӑрӑх халӑха йышлӑ пуҫтарса митинг-пуху таврашне ирттерес тесен пурӑнмалли ҫуртсенчен, патшалӑх учрежденийӗсенчен, ҫулсемпе тротуарсенчен, вокзалсенчен, суту-илӳ ҫурчӗсенчен, пасарсенчен тата ытти тӗрлӗ енлӗ пӗлтерӗшлӗ вырӑнсенчен 50 метр аяккарах лаптӑк шырамалла иккен. Паллах, кунашкал вырӑна тупас тесен республикӑн тӗп хулинче ҫутӑ ҫутса та тупаяс ҫук. Ирӗксӗрех вӑрмана кайма тивет-ши? Ҫӗнӗ патшалӑх хутне 54-ФЗ номерлӗ федераллӑ саккунпа килӗшӳллӗн хатӗрленӗ пулас. Патшалӑх Канашӗн профиллӗ комитечӗ ку ҫӗнӗлӗхе ыран, аванӑн 18-мӗшӗнче пӑхса тухмалла тет. Официаллӑ сайтсенче вара саккун тексчӗ халӗ те ҫук имӗш. Кӑсӑкланакансем ӑна «Щит и меч» право йӗркине сыхлакан организаци ертӳҫин блогӗнче тупайраҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+12.3 °C