Спектакльти сыпӑк

Чӑваш патшалӑх пукане театрӗн артисчӗсем Хусанта иртекен Тӗрӗк халӑхӗсен XI Пӗтӗм тӗнчери фестивальне тухса кайнӑ. Унта вӗсем Эрик-Эмануэль Шмитт пьесипе лартнӑ «Турӑ патне ҫырнӑ 14 ҫыру» спектакле кӑтартӗҫ.

Унти харкамҫӑ — вилесле чирлӗ 10 ҫулхи арҫын ача. Ӑна пӑхакан сӗннипе вӑл куҫне ӗмӗрлӗхе хупас умӗн Турӑ патне ҫыру ҫырать. Спектакле лартакансем (режиссерӗ — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Юрий Филиппов), пурнӑҫ кирек епле пулсан та хаклине кӑтартасшӑн иккен.

Фестивале Раҫҫейри, Турцинчи, Азербайджанри, Казахстанри, Кӑркӑсстанри, Туркменистанри коллективсем хутшӑнмалла. Театр форумӗ ӗнер пуҫланнӑ, ҫӗртмен 7-мӗшӗнче вӗҫленмелле. Чӑваш «пуканисем» хӑйсен пултарулӑхне паян кӑтартнӑ.

Виктор Петров

Шупашкарти машин тӑвакан техникумра вӗренекен Виктор Петров ҫак кунсенче Пӗтӗм Раҫҫейри олимпиадӑран ҫӗнтерӳпе таврӑннӑ. Вӑл професси, теори тата практика пӗлӗвне кӑтартса иккӗмӗш вырӑна тухнӑ. Ку ҫӗнтерӳпе техникум тивӗҫлипех мӑнаҫланма пултарать. Ҫук, тахҫан та пӗрре ҫӗнтернипе мар. Асӑннӑ вӗренӳ заведенийӗнче пӗлӳ илекенсем Раҫҫейри олимпиадӑсенче ҫӗнтересси ырӑ йӑлана ҫаврӑннипе. 2011 ҫулта, акӑ, Дмитрий Иванов, 2009-мӗшӗнче Павел Вторкин пӗрремӗш мала тухнӑ. 2007-мӗш ҫулта Иван Сергеев, пӗлтӗр Прохор Чугунов иккӗмӗш вырӑн ҫӗнсе илнӗ, 2010-мӗшӗнче Екатерина Федорова виҫҫӗмӗш вырӑнпа таврӑннӑ.

Елчӗк

«Елчӗкре паян ниҫта та шыв тупма ҫук. Урамра шӑрӑх. Колонкӑсем ӗҫлемеҫҫӗ, хваттерсене шыв кӗмест. Пуҫлӑхсем вырӑнти хаҫатра ҫапла ҫырчӗҫ: «Ҫынсем колонкӑри шывпа ҫӗрулми анине шӑвараҫҫӗ. Ҫавӑнпа шыва ирхине 4 сехетре пуҫласа каҫхи 9 сехетчен паратпӑр». Тӗрӗссипе вара ирхи 4 сехетрен пуҫласа 7 сехетчен ҫеҫ параҫҫӗ. Талӑкне — 3 сехет.

Ҫынсем шыв илме ҫухрӑмран ҫырмари ҫӑла ҫӳреҫҫӗ... Мунча та ӗҫлемест... Пушар тухас пулсан мӗн тумалла?»

Пирӗн сайта ҫапларах ҫыру килчӗ. Шывпа тивӗҫтернӗ чухне кӑлтӑксем пулкалаҫҫех ӗнтӗ, уйрӑмах ҫак типӗрех тӑракан ҫанталӑк хушшинче. Елчӗксемшӗн ыйтӑвӗ чӑнах та ҫавӑн пекех ҫивӗч-ши?

Етӗрне районӗнчи Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗнче кашни ҫулах черетпе ял кунне уявлаҫҫӗ. Кӑҫал Кӑкшӑм ялӗн кунне уявлама шутланӑ —кӑҫал вӑл шӑпах 545 ҫул тултарать. Уява ял пуҫӗнче вырнаҫнӑ Ҫамрӑксен урамӗнчи уҫланкӑра ирттерес тенӗ. Кунта ятарлӑ сцена, хӑнасене лармалли саксемпе сӗтелсем ӑсталаса лартнӑ.

Ял пуҫлӑхӗ К.Н.Михайлов уява уҫнӑ май паянхи уява ирттерме пулӑшнӑ спонсорсене, ял халӑхне тав сӑмахӗ каларӗ.

Уяв хӑнисем Н.Ю. Миронова, «Заветы Ильича» колхоз передседателӗ В.И. Иванов, Палтай чиркӗвӗн священникӗ Владимир атте, Пӗрҫырлан ял пуҫлӑхӗ Н.Ю. Степанова пухӑннисене уяв ячӗпе саламларӗҫ.

Кӑкшӑмри 9 ҫул вӗренмелли шкулта чӑваш чӗлхине вӗрентекен Людмила Иосифовна Александрова «Кӑкшӑм ял историйӗ» доклад каласа пачӗ. Вӑл шкулти Ӗҫпе ҫар мухтавӗн музейне ертсе пырать, тавралӑх кун-ҫулӗпе интересленет, архиври документсемпе паллашнӑ май Людмила Иосифовна Кӑкшӑм ялӗ революциччен Байбахтино ятлӑ пулнине шыраса тупнӑ.

Малалла...

Вырӑс чӗлхипе пӗрлӗхи патшалӑх экзаменне тытнӑ чухне Вӑрмар хӗрӗ экзамен ӗҫне Тӗнче тетелне кӗртни ҫинчен эпир иртнӗ кунсенче пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ. Паян вара Чӑваш Енӗн вӗренӳ министрерствинче хӗрӗн шӑпине татса панӑ пулнӑ. Экзамен йӗркине пӑснӑшӑн унӑн вырӑс чӗлхипе пурнӑҫланӑ экзамен пӗтӗмлетӗвесене шута илмӗҫ. Ҫапла вара шкул вӗренсе тухнине ҫирӗплетекен аттестата кӑҫал хӗр алла илеймӗ. Вырӑс чӗлхипе экзамена вӑл тепӗр ҫул ҫеҫ тытма пултарӗ.

Министерствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх асӑннӑ хӗр шкулта япӑх мар вӗреннӗ, экзамен ӗҫне те хӑйӗх пурнӑҫлама пултарнӑ. Анчах та экзаменӑн ҫирӗп йӗркине пӑснӑшӑн вӗренӳ министерстви хӗре шанӑҫ пама шутламан.

Театрӑн ӳнер ертӳҫи Станислав Васильев пӗчӗк ҫӗнтерӳҫе саламлать

Лаша пуласси тихаран паллӑ, ҫын пуласси — ачаран теҫҫӗ халӑхра. Тепӗр тесен вӗсем епле ӳсесси пирӗнтен, аслисенчен, килмест-шим вара?

Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ ачасене мӗн пӗчӗкрен театра хӑнӑхтарма тӑрӑшать. Ҫавна май вӑл «Театрӑн асамлӑ тӗнчи» конкурс ирттернӗ. Унта хутшӑнакансем хӑйсен ӑсталӑхне тӗрлӗ енпе — сӑмахран, сӑнӳкерчӗк, тӗрӗ, шӑрҫаран илемлӗ япаласем ӑсталаса — кӑтартнӑ. Сӑвӑпа сочинени ҫыракансем те тупӑннӑ. Кирек мӗн пулсан та ачасен театр тӗнчине кӑтартма тивнӗ.

Конкурсра Шупашкарти 1-мӗш пуҫламӑш шкулта вӗренекен Аркадий Ефимов, Шупашкарти 55-мӗш шкулти Ирина Андреева, Шупашкарти 4-мӗш ача-пӑча ӳнер шкулӗнчи Дмитрий Мальгин ҫӗнтернӗ. Кунсӑр пуҫне маттуррисене уйрӑм номинацисемпе те чысланӑ.

Конкурса хутшӑннисен чыславӗ «Амакайӑк ҫулӗпе» спектакльпе вӗҫленнӗ.

Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнчи «Родные просторы» фольклор ансамблӗ Чулхула облаҫӗнчи Пысӑк Болдино ялӗнче иртнӗ фольклорпа этнографи коллективӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри X фестивальне хутшӑннӑ.

Унта Чулухла облаҫӗнчи, Мари Элти, Мӑкшӑ Республикинчи, Чӑваш Енри 24 ушкӑн хутшӑннӑ. Фестиваль вӑхӑтӗнче пусмаран пукане, ҫӑпата, тӑмран тетте ӑсталас, пир тӗртес енӗпе ӗҫ вӑрттӑнлӑхӗсемпе те паллашма май килнӗ.

Кӑрлач уйӑхӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта 16-ҫулхи каччӑ хӑйӗн юлташӗ патӗнче компьтер вӑйипе вылянӑ хыҫҫӑн киле таврӑннӑ пулнӑ. Совет урамӗнче вӑл 40 ҫулхи ӳсӗр арҫынна тӗл пулнӑ, вара ӑна вӑл хытах хӗнесе карас телефонне вӑрланӑ пулнӑ. Хытах сусӑрланнине пула арҫын выртнӑ ҫӗртех вилсе кайнӑ.

Каярах ШӖМ ӗҫченӗсем, хураха тытнӑ хыҫҫӑн, арҫынна ҫав тери мӗншӗн ватнине ыйтсан ҫамрӑк ҫапларах хуравланӑ иккен: «Килелле утнӑ май ман хыҫҫӑн темле арҫын ҫакланчӗ. Укҫа-тенкӗпе пулӑшма ыйтрӗ. Укҫапа тивӗҫтернӗ хыҫҫӑн ӳсерскер сасартӑк ман пирки тата ман анне ҫинчен усал сӑмахсем калама пуҫларӗ. Хытах урнипе чӑтаймасӑр эпӗ ӑна хӗнеме тытӑнтӑм».

Карас телефонне вӑрланӑ сӑлтава арҫын ача калама пултарайман. Хӑйне полици ӗҫченӗсем шыранӑ ҫинчен илтсенех вӑл тӳрех вӑрланӑ япаларан хӑтӑлма васканӑ.

Паянхи кун асӑннӑ ӗҫ-пуҫпа ШӖМ ӗҫченӗсем тӗпчев вӗҫленӗ ӗнтӗ. Вара 16 ҫулхи каччӑн шӑпине ҫитес кунсенче суд татса парӗ.

Джанита Павлова

Иртнӗ уйӑхра Ирландин тӗп хулинче — Дублинта — кире пуканӗ йӑтассипе Европа чемпионачӗ тата ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. Унта аслисемпе пӗрлех ҫамрӑксем те хутшӑннӑ. Раҫҫей ушкӑнне 8 хӗр кӗнӗ, ҫавсен шутӗнче иккӗшӗ Чӑваш Енрен пулнӑ. Вӗсем иккӗшӗ те Йӗпреҫ районӗнче ҫуралнӑ пикесем. Питӗрти аграри университетӗнче 5-мӗш курсра вӗренекен Джанита Павлова хӑйӗн виҫе категорийӗнче пӗрремӗш вырӑна тухса Европа чемпионӗ пулса тӑнӑ. Ҫакӑн пек титула асӑннӑ хулари вӑй-хал культурипе ҫар институтӗнче 2-мӗш курсра ӑс пухакан Марина Федорова та тивӗҫнӗ. Маринӑна ӑмӑртӑва Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ тренерӗ Михаил Петров хатӗрленӗ.

Иртнӗ уйӑхӑн юлашки кунӗнче Шупашкарта ятарлӑ ирӗк илмесӗрех ҫул ҫине тухакан автомашинӑсене палӑртассипе тӗрӗслев йӗркеленӗ. Комиссие республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр министерствин, Транспорт инспекцийӗн, ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑх инспекцийӗн тата хула администрацийӗн ӗҫченӗсем хутшӑннӑ.

Шупашкар хула администрацийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, транспорта ҫула кӑларма ирӗк париччен автобуссене техосмотр, водительсене медосмотр кӑлармалли условсием пуррине, автобуссенче лармалли вырӑн 18-тан кая мар пулнине тата ыттине тӗпе хураҫҫӗ имӗш.

Рейд вӑхӑтӗнче 57-мӗш тата 3«Р» маршрутсемпе ҫӳрекен виҫӗ автобуса асӑрханӑ-мӗн. Хайхисем пирки административлӑ правӑна пӑсни пирки протокол шӑрҫаласа тивӗҫлӗ ҫӗре ӑсатнӑ иккен.