Сывлӑх
![]() cap.ru сайтри сӑн Кӑшӑлвирус сарӑлассипе кӗрешекен оперштаб ларӑвӗнче вакцинаци ыйтӑвне сӳтсе явнӑ. ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Степанов пӗлтернӗ тӑрӑх, вакцинӑсем вӑхӑтра килеҫҫӗ, пунктсем ӗҫлеҫҫӗ. Авӑн уйӑхӗн вӗҫӗ тӗлне республикӑри аслӑ ӳсӗмри ҫынсен 60 процентне прививка тума палӑртнӑ. Ку коллективлӑ иммунитет тума пулӑшать. Министр каланӑ тӑрӑх, хальлӗхе вакцинацин пӗрремӗш тапхӑрне 40657 ҫын туса ирттернӗ. 28 пине яхӑн ҫын иккӗмӗш тапхӑра та вӗҫленӗ. Хальлӗхе планра палӑртнӑ ҫынсен 7 процентне ҫеҫ прививка тунӑ. Сӑмах май, республикӑна кӑшӑлвирусран хӳтӗленмелли 49894 вакцина илсе килнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() cap.ru сайтри сӑн Ака уйӑхӗн 10-25-мӗшӗсенче Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери балет фестивалӗ иртет. Ӑна кӑҫал классика тата хальхи хореографи ӳнерне халаллӗҫ. Фестивале Францирен, Японирен хӑнасем килсе ҫитмелле. Ҫавӑн пекех Раҫҫейри Пысӑк театр, К.Станиславский тата В.И.Немирович-Данченко ячӗллӗ музыка театрӗсен, Питӗрти Л.Якобсон ячӗллӗ балет театрӗн артисчӗсем хутшӑнӗҫ. Фестиваль тӳрех икӗ премьерӑпа – «Не дай мне уйти» тата «Барокко» пӗр актлӑ балетсемпе – уҫӑлӗ. Пӗрремӗшне Пысӑк театр артисчӗ Андрей Меркурьев лартнӑ, теприне – Данил Салимбаев. Кӑҫал балетсен хакӗ пӗчӗкреххине пӗлтереҫҫӗ. Фестивальте хӑнасемпе ӑсталӑх класӗсем те иртӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫурт-йӗр
![]() Шупашкарти Юханшыв порчӗ ҫывӑхӗнчи территорире нумай хутлӑ виҫӗ ҫур тума ӗмӗтленеҫҫӗ. Анчах ку сӗнӗве хула строительствин канашӗн ларӑвӗнче тӗрлӗрен йышӑннӑ. Хӑш-пӗр архитектор сӗнӗве архитектурӑри ҫӗнӗлӗх тесе ырласа мухтанӑ, теписем 100 метра яхӑн ҫӳллӗш ҫуртсене Атӑл хӗрринче туса лартни вырӑнсӑр та килӗшӳсӗр тесе хурланӑ. Проект авторӗ, Мускаври «Атриум» архитектура мастерскойӗн гендиректорӗ Антон Надточий хӑйсен сӗнӗвне мухтанӑ май республика Элтеперӗ Олег Николаев архитектурӑра наци компоненчӗпе усӑ курма сӗннине палӑртса хӑварнӑ, пирӗн ҫуртсенче те тухьяри тимӗр укҫа евӗр япаласем пулӗҫ тесе ӗнентернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Инкеклӗ лару-тӑру министерстви тунӑ сӑн Юлашки талӑкра Чӑваш Енре виҫӗ пушар пулнӑ. Шел те, вилекен те пулнӑ. Кун пирки Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтерет. Ӗнер кӑнтӑрла Тӑвай районӗнчи Амалӑх ялӗнче йывӑҫ ҫурт ҫуннӑ. Унта 52 ҫулти кил хуҫи вилнӗ. Пушар мӗнрен тухнине уҫӑмлатаҫҫӗ. Етӗрнере, Ҫӗмӗрлере те пушарсем алхаснӑ. Етӗрнере 36 тӑваткал метрлӑ харпӑр сурт ҫуннӑ. Ҫулӑм кирпӗч пӳртӗн шалти отделкине сиенлетнӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, электрохатӗрпе тӗрӗс усӑ курманни инкек патне илсе ҫитернӗ. Паян ирхине Ҫӗмӗрлере Белински урамӗнче пушар тухнӑ. Унта кӑвакарчӑн усрамалли вырӑн ҫуннӑ. Сӑлтавӗ каллех электрохатӗрпе тӗрӗс мар усӑ курманнипе ҫыхӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() drama21.ru сӑнӳкерчӗкӗ Паян Чӑваш Енри тепӗр артист хисеплӗ ята тивӗҫнӗ. Театр ӳнерне аталантарассине тӳпе хывнӑшӑн, профессири пысӑк ӑсталӑхшӑн, нумай ҫул тӑрӑшса ӗҫленӗшӗн Петр Садовникова «Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ» хисеплӗ ят пама йышӑннӑ. Петр Садовников К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлет. Вӑл 1972 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Лапракасси ялӗнче ҫуралнӑ. 1993 ҫулта Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинчен (институтӗнчен), актер факультетӗнчен, вӗренсе тухнӑ. Маларах Чӑваш академи симфони капеллин оркестр артистне Екатерина Маркитановӑна тата Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артистне Леонид Яргейкина «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ят пама _/news/28125.html_|йышӑннӑччӗ__. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хӗсмет
![]() 2planeta.ru сайтри сӑн Шупашкарта пурӑнакан 23 ҫулти каччӑ салтака каяс мар тесе сӗтев панӑ. Анчах куншан суд сакки ҫине ларма тивӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следстви версийӗ тӑрӑх, 2019 ҫулхи чӳкрен пуҫласа пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗччен вӑл салтака каясран пӑрӑнса ҫӳренӗ. Хайхискер Сывлӑх сыхлавӗн министерствине пӑхӑнакан ведомствӑн должноҫри ҫыннине 130 пин тенкӗ панӑ. Куншӑн ҫук чире тупса ҫырма, пульницӑна вырттарма шантарнӑ. Ҫапла унӑн салтака каясран хӑтӑлса юлмалла пулнӑ. Палӑртмалла: каччӑ унччен те ҫара каяс мар тесе тарса ҫӳренӗ, куншӑн ӑна штрафланӑ. Сӗтев илнӗ ҫын тӗлӗшпе те следстви умӗнхи тӗрӗслев иртет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Паян Чӑваш Ен Граждан оборонипе чрезвычайлӑ лару-тӑру ӗҫӗсен комитечӗн председательне ҫирӗплетнӗ. Ку должноҫе Олег Яковлев йышӑннӑ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев паян, ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Олег Яковлева 2016 ҫулхи ака уйӑхӗнче РФ Шалти ӗҫсен министерствин Ямал-Ненецк автономи округӗнчи управленийӗн пуҫлӑхӗ пулма шаннӑ. Унччен вӑл Чӑваш Ен ШӖМӗнче министр ҫумӗ пулнӑ. Олег Николаевич — чӑваш, Канаш районӗнчи Шаккӑл ялӗнче 1969 ҫулта ҫуралнӑ. Аса илтерер: Чӑваш Республикин Граждан оборонипе чрезвычайлӑ лару-тӑру ӗҫӗсен комитечӗн ертӳҫине Вениамин Петрова кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче ӗҫрен кӑларнӑччӗ. Вениамин Иванович нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче ӗҫлеме пӑрахнӑ. Ӑна ӗҫрен кӑларнине патшалӑх граждан службинче пулмалли ӳсӗмӗ иртнипе сӑлтавланӑччӗ. Вениамин Петров нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче 65 ҫул тултарнӑ. ГКЧС ертӳҫинче вӑл 2012 ҫулхи юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнченпе вӑй хунӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Канашра Разин урамӗнчи 10-мӗш ҫурт тӑрри ҫунни пирки пӗлтернӗччӗ. Чӑваш Ен прокурорӗ Андрей Фомин ҫулӑм мӗнрен тухма пултарни пирки каланӑ. Тӗп верси ҫакӑн пек: ҫулӑм виҫӗмӗш подъездри тӑваттӑмӗш тата пиллӗкмӗш хутсен хушшинче оборудовани шахтинчен тухма пултарнӑ. Ахӑртнех, провайдер темӗнле оборудовани лартнӑ, унтан ҫулӑм тухнӑ. Кайран вӑл вентиляци шахтипе ҫурт тӑррине хӑпарнӑ. Ҫанталӑк ҫиллӗ пулнӑран ҫулӑм хӑвартах сарӑлнӑ. Халӗ пушар вырӑнӗнче следстви ушкӑнӗ ӗҫлет. Паллах, урӑх версисене те пӑхса тухаҫҫӗ. Аса илтерер: ҫур ҫӗр иртни 3 сехетре ҫурт тӑрринче ҫулӑм алхаснине Росгварди ӗҫченӗсем асӑрханӑ. Пушара ирхи 5 сехет тӗлне сӳнтернӗ. Ҫынсене Канашри 3-мӗш шкула вӑхӑтлӑха вырнаҫтарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш чӗлхи
![]() Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ пуш уйӑхне 754 пин те 507 мӑшӑрпа вӗҫлерӗ. Ҫапла май иртнӗ уйӑхра «Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫи» 37 пин те 036 ҫӗнӗ мӑшӑрпа пуянланчӗ. Нарӑс уйӑхрипе танлаштарсан ытларах турӑмӑр ӗнтӗ, анчах та иртнӗ ҫулхине пӑхсан — сахалтарах. Пӗлтӗр эпир пуш уйӑхӗнче 45 пин те 595 ҫӗнӗ мӑшӑр хатӗрленӗччӗ. Ку вара чи хастар ӗҫленӗ вӑхӑт, ку рекорда халӗ те эпир ҫӗнетеймен. Ҫавах та иртнӗ уйӑхра эпир пысӑк ҫитӗнӳ турӑмӑр теме пулать — 1 миллион мӑшӑр пухас ӗҫӗн 3/4 пайне турӑмӑр, 750 пин урлӑ иртрӗмӗр. Иртнӗ уйӑх пуҫламӑшӗнче хамӑр умра лартнӑ тӗллевсене пурнӑҫларӑмӑр темелле. Валентин Катаевӑн повеҫне те, Ада Чумаченкон «Уйӑх ҫынни» хайлавне те, Михаил Водопьяновӑн «Валерий Чкалов» биографиллӗ повеҫне те мӑшӑрласа пӗтертӗмӗр. Хальхи вӑхӑтра Этель Войничӑн «Пӑван» романне мӑшӑрлатпӑр, Михаил Водопьяновӑн «Поляр летчикӗ» калавсен пуххипе ӗҫлетпӗр. Пирӗн корпусӑн иртнӗ уйӑхри ытти кӑтартусен ӳсӗмӗсем ҫакнашкал: - тектсен йышӗ 2 178 (+118 /эпир иртнӗ уйӑхра хыпарсем пит нумай кӗртрӗмӗр/); - пуплевӗшсен йышӗ 816 703 (+35 384); - сӑмахсен йышӗ 8 360 596 (+320 012). Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫурт-йӗр
![]() Канашра нумай хваттерлӗ пӗр ҫурт пушара пула шар курнине эпир ӗнер пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: вут-ҫулӑм Разин урамӗнчи тӑватӑ подъездлӑ пилӗк хутлӑ ҫуртра ӗнер ирхи 3 сехет те 30 минут тӗлӗнче алхасма тытӑннӑ. «Хӗрлӗ автан» 900 тӑваткал метр лаптӑк ҫивиттие сиенленӗ. «Ҫурт та хытах сиенленнӗ. Унта газ, шыв тата ҫутӑ сӳнтернӗ», — пӗлтернӗ Канаш хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Виталий Михайлов. Ҫынсене вырӑнти хыснаран 5-шер пин тенкӗ, анчах ҫемьесене 10 пинрен ытла мар парӗҫ. Ҫуртра пурӑннисене вӑхӑтлӑх вырӑн тупса панӑ, хӑшӗсем аванӗсем патӗнче тӗпленнӗ. Ҫурта юсама республика хыснин резерв фондӗнен укҫа уйӑрӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (22.03.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр енчен вӗрӗ.
| Охотников Никифор Михайлович, чӑваш педагокӗ, математикӗ, этнографӗ ҫуралнӑ. | ||
| Сокольский Николай Михайлович, график, живописец ҫуралнӑ. | ||
| Кондратьев Гаврил Григорьевич, медицина ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Никитин Ефим Никитич, чӑваш драматургӗ ҫуралнӑ. | ||
| Салтыков Яков Игнатьевич, парти ӗҫченӗ вилнӗ. | ||
| Христофоров Иван Иванович, паллӑ чӑваш юрӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Андреев Николай Маркелович, чӑваш юрӑҫи, композиторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Любимов Анатолий Сергеевич, Чӑваш АССРӗн халӑх артисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Манаров Муса Хираманович, СССР летчик-космонавчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ҫӗмӗрлери «Ёлочка» ача ҫуртне уҫнӑ. | ||
| Лукоянов Геральд Васильевич, чӗлхеҫӗ, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ вилнӗ. | ||
| Лукоянов Геральд Васильевич, чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |