Силпи улӑхӗсем тавра пуҫланнӑ калаҫусем ҫинчен «Урал сасси» хаҫатра сентябрӗн 12-мӗшӗнче тата октябрӗн 2-мӗшӗнче пичетленнӗ статьясене вуларӑм, «Регионы России» журналта, «Чӑваш халӑх сайтӗнче», «Правда Краснояра ВКонтакте», «Идель.Реалии» сайтра тата ытти хыпарлав хатӗрӗсенче тухнисемпе паллашрӑм.

Чӑваш халӑхӗшӗн сӑваплӑ вырӑнсем шутланакан ҫӗре ют ҫӗршыв компанине арендӑна панине, Силпи сӑрчӗпе улӑхӗсене сысна каяшӗ айне тума шутланине ниепле те йышӑнма май ҫук. Хальхи технологи хӑватлӑ теҫҫӗ пулсан та, йышлӑ сысна комплексӗн пылчӑкӗпе шӑршине икӗ хуранта пытарса усрама май пулмасть. Халлӗхе Раҫҫейре ун пек тап-таса комплекссем никам та туман, ҫавӑнпа сысна витине Пелепей хули ҫумне е Шарлӑк (Шаровка) варрине лартмаҫҫӗ.

Халӑх сӑлтавсӑр шавламасть. Сысна комплексӗ Слакпуҫ ял хутлӑхӗнчи чӑваш ялӗсен малашлӑхне касса татать, ҫӑлкуҫсене варалать, сывлӑхшӑн пӑрӑнми хӑрушлӑх тӑвать. Кунта нимле юптару-тыттарупа, ӗҫ вырӑнӗ, инвестици ырлӑхӗ тенипе тӳрре тухма пулмасть.

Вырӑнти халӑха пӑтратас шутпа халӗ Слакпуҫӗнчи шкула кам ятне парасси пирки тавлашу пуҫарнӑ.

Малалла...

Паян, юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗннче, Иван Яковлева сума суса Шупашкарта астӑвӑм кунӗ иртӗ.

Чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнӑ ҫынна хисеплекенсем Шупашкарта Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗ умӗнче вырнаҫнӑ палӑк умне пухӑнӗҫ. Мероприяти 13 сехетре пуҫланмалла.

Иван Яковлева асра тытнине палӑртса митинг ирттерекенсем хушшинче — Чӑваш Ен Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви, Шупашкарпа Чӑваш епархийӗ тата ыттисем.

Иван Яковлев XIX ӗмӗрӗн иккӗмӗш ҫурринче, XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнче ӗҫленӗ. Вӑл чӑваш шкулӗсем валли учительсем хатӗрлекен Чӗмпӗрти чӑваш шкулне уҫнӑ, чӑваш алфавитне йӗркеленӗ, православи литературине чӑвашла куҫарнӑ. Иван Яковлев 100 ытла кӗнекепе брошюра пичетленӗ, 400 ытла шкул уҫнӑ.

Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫсене вырӑнти ача пахчисенчен пӗри патӗнче тротуар ҫукки пӑшӑрхантарать. Унта сӑмах район центрӗнчи ҫӗнӗ районсенчен пӗрин, Совет урамӗн вӗҫӗнче, вырнаҫнӑ «Крепыш» ача пахчи пирки пырать.

Унтан куллен иртсе ҫӳрекенсен машина ҫулӗпе е симӗс курӑк тӑрӑх (вӑл хытса ҫирӗпленнӗ темелле) иртме тивет. Унтан ача-пӑча та, аслисем те ир-каҫ та, кӑнтӑрла та утаҫҫӗ. Шӑпӑрланӗсене ача пахчине илсе пынисен машинисем ирсерен тата каҫсерен ҫавӑнта шӑкӑрттин ларнине кура урапа айне ним мар лекме пулать.

Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче ҫырнӑ постпа нумайӑшӗ килӗшет. Тротуар тахҫанах кирлине вӗсем пӗр-пӗринпе ӑмӑртмалла тенӗ пек палӑртса ҫырнӑ. Ҫавӑнти машинӑсен парковки саккун ыйтнипе килӗшсе тӑмасть текен те тупӑннӑ.

tsn.ua/ru сайтри сӑн

Шупашкарта пурӑнакан 52 ҫулти хӗрарӑм паллашу сайчӗсенче савни шыранӑ. Хайхискер ют ҫӗршыв арҫыннисемпе паллашнӑ, анчах ку кашнинчех ултавпа вӗҫленнӗ.

Хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, вӑл ют ҫӗршыври виҫӗ арҫынпа ҫырӑнма пуҫланӑ, пурте укҫа ыйтнӑ. Анчах пурте нухрат куҫарса парсан ҫухалнӑ.

Пӗрремӗш арҫынни — АПШри «ҫар тухтӑрӗ», «хӗрӳ точкӑра» службӑра тӑрать-мӗн. Ӑна 350 доллар кирлӗ иккен: ӑна улӑштарма килӗшнӗ специалиста тӳлеме. Унтан самолета ларма билет туянма 3500 доллар ыйтнӑ. Паллӑ ӗнтӗ: арҫын вӗҫсе килмен.

Тепри те — «ҫар ҫынни», хӗрарӑма АПШран 5 миллион доллар илсе тухма сӗннӗ. Хайхискер виртуаллӑ савнине 7700 доллар куҫарса панӑ.

Шупашкар хӗрарӑмӗ тепӗр савнине 1500 доллар куҫарса панӑ. Унтан каллех укҫа куҫармалли пирки ҫыру килнӗ: 4500 доллар. Хальхинче тин хӗрарӑмӑн иккӗленӳ ҫуралнӑ, тек укҫа куҫарман.

Халӗ полицейскисем ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.

frank.jou.ufl.edu сӑнӳкерчӗкӗ

Шупашкарта ҫын вӑрлакансене суд тӑвӗҫ. Суд сакки ҫине Хусанта пурӑнакан икӗ ҫын, Шупашкрати виҫӗ ҫын тата Мускаври пӗр ҫын ларӗҫ. Юлашкинчен асӑнни РФ Шалти ӗҫсен министерствин Мускав хулинчи Кунцево районӗнчи пайӗнче ӗҫленӗ.

Ултӑ ҫын тата вӗсен тепӗр пӗлӗшӗ, 33-ри арҫын, саккунлӑ мар ӗҫпе аппаланнӑ. Вӗсем Тутарстанри тата Чӑваш Енри предприятисен укҫи-тенкипе саккунлӑ мар усӑ курнӑ. 33-ри арҫыннӑн ҫавӑн пек майпа 3,5 миллион тенке хӑйӗн тумалла, унтан пӗр пайне хӑйне хӑйне хӑварса ыттине тусӗсене памалла пулнӑ. Анчах вӑл пайлас темен, тусӗсенчен тарса ҫӳреме тытӑннӑ.

Ку вӑл пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче пулнӑ. Анчах кӗҫех таркӑна лешсем асӑрханӑ. Ӑна вӗсем вӑрласа кайнӑ. Киле ямасӑр усранӑ, укҫа тапӑннӑ. Аптӑранипе пӗринче вӑл хӑйӗн чаплӑ машинине тусӗсене куҫарса пама шантарнӑ. Киле машина хучӗсем патне тесе илсе кайнӑ. Унта вӑл майлӑ самантпа усӑ курса пытаннӑ та пӑтӑрмах пирки йӗрке хуралҫисене шӑнкӑравласа пӗлтернӗ.

«Чӑвашхмельпром» тулли мар яваплӑ общество «Чӑваш хӑмли» ятпа усӑ курма ирӗк илнӗ. «Чувашский хмель»(чӑв. Чӑваш хӑмли) ятпа малашне пӗртен-пӗр ҫав предприяти ҫеҫ сутайӗ.

Чӑваш Ен Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Чӑвашхмельпром» Роспатента ятарлӑ документсене ҫитерсе парсан «Чӑваш хӑмли» ята регистрацилӗҫ.

Роспатентра хӑйсен продукцине интеллект харпӑрлӑхӗ евӗрЧӑваш Енри предприятисем маларах та регистрациленӗ тӗслӗхсем пулнӑ-ха. Ҫавӑн пек майпа Етӗрнери аш-какай комбиначӗ тата Ҫӗрпӳри ял хуҫалӑх ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗ усӑ курнӑ. Етӗрнери аш-какай комбиначӗ — чӑваш шӑрттанне регистрацилеттернӗ, Ҫӗрпӳри ял хуҫалӑх ӑслӑлӑхпа тӗпчев ӑслӑлӑх институчӗ — икӗ йышши хӑмлана.

cap.ru сайтри сӑн

Шупашкарти 201-мӗш ача пахчи вӗренӳ орагнизацийӗсен хушшинче иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра призер йышне кӗнӗ. Конкурс ҫурла уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен пуҫласа авӑнӑн 30-мӗшӗччен иртнӗ.

Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурса Раҫҫейри 54 регионтан 454 ӗҫ ҫитнӗ. Вӗсенчен 18-шӗ ҫеҫ ҫӗнтерме пултарнӑ.

Шупашкарти 201-мӗш ача пахчи «Школа как центр родительского просвещения» номинацире виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсемпе призерсене юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче чыслӗҫ.

ШӖМ тунӑ сӑн

ЧР ШӖМӗ «Контактра» халӑх тетелӗнчи страницинче 300 пин тенке йӑтса кайнӑ ҫынна шырани пирки пӗлтернӗ. Шупашкарта палламан арҫын хутаҫа чикнӗ укҫа-тенке тупнӑ та хӑйӗнпе пӗрле илсе кайнӑ.

Ку акӑ мӗнле пулса иртнӗ. Паян, юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Граждан урамӗнчи пӗр урамри банкра пӗр ҫын хутаҫ манса хӑварнӑ. Унта вара 300 пин тенкӗ пулнӑ. Ӑна вара такам йӑтса кайнӑ.

Хутаҫа илсе кайнӑ ҫын видеокамерӑна лекнӗ. Вӑл ҫамрӑк курӑнать. Халӗ ӑна полицейскисем шыраҫҫӗ.

Чӑваш Енре пурӑнакансен 70,6 процентне укҫа-тенкӗ апат-ҫимӗҫ тата ҫипуҫ туянма ҫеҫ ҫитсе пырать. Ҫапла пӗтӗмлетнӗ Росстат. Ку хыпара РБК пӗлтернӗ.

Чӑваш Ен ҫак кӑтартупа Раҫҫейре иккӗмӗш йӗркере. Пирӗн тӑрӑхринчен начартарах пурӑнакансем — Ингушетинче. Унта халӑхӑн 78,8 процентне укҫа-тенкӗ апат-ҫимӗҫ тата ҫи-пуҫ туянма ҫеҫ ҫитсе пырать.

Чылай вӑхӑт усӑ курмалли тавар (компьютер, холодильник, кӗпе ҫумалли машина, сӗтел-пукан тата ытти) туянма укҫа ҫитмен ҫемьесен йышӗ кӑҫал пирӗн ҫӗршывра пӗлтӗрхинчен нумайланнӑ. Иккӗмӗш кварталта Раҫҫейри ҫемьесенчен 49,4 проценчӗ ҫав йыша кӗнӗ. Унчченхи ҫулхи ҫав тапхӑртинчен ҫак хисеп 0,6 процент нумайланнӑ. Канма каясси, пурнӑҫри ытти ырлӑхпа усӑ курасси пирки ҫав ҫемьесен ӗмӗтленесси ҫеҫ юлать.

Альберт Петров

Хӗрлӗ Чутай тата Комсомольски районӗсенче прокурорсен пуканне урӑх ҫынсем йышӑннӑ. Малашне Хӗрлӗ Чутай районӗн прокурорӗн тивӗҫӗсене юстици советникӗ Альберт Петров пурнӑҫлӗ. Комсомольски районӗнче ку должноҫе юстици советникӗ Олег Васильев йышӑннӑ.

Альберт Петров Шупашкарта 1980 ҫулта ҫуралнӑ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн юридици факультетне вӗренсе пӗтерсен прокуратура органӗсенче ӗҫлеме пуҫланӑ, Муркаш районӗн прокурорӗн пулӑшуҫи пулнӑ. Кайран вӑл тӗрлӗ ҫӗрте вӑй хунӑ. 2017 ҫултан пуҫласа ку таранччен Ҫӗнӗ Шупашкар хулин прокурорӗн ҫумӗ пулнӑ.

Олег Васильев 1977 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. 2003 ҫулта прокуратура органӗсенче ӗҫлеме пуҫланӑ, Шупашкарти Калинин районӗн прокурорӗн пулӑшуҫи пулнӑ. 2006 ҫултанпа Канашри районсен хушшинчи прокурорӗн ҫумӗ пулнӑ, кӑҫал утӑ уйӑхӗнче Комсомольски районӗн прокурорӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫланӑ.