http://teley.webnode.ru сайтри ӳкерчӗк

Чӑваш Республикин хисеплӗ ҫыннисем!

Сире Пӗлӳ кунӗпе тата ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланнӑ ятпа чун-чӗререн саламлатӑп!

Ҫӗнӗ пӗлӳ илесшӗн ҫунни, професси ӑсталӑхне лайӑхлатса пыма, ӑс-хакӑл тата ӳт-пӳ тӗлӗшӗнчен аталанма ӑнтӑлни — ку чухнехи пурнӑҫӑн мӗн пур тытӑмӗнче ҫыншӑн ӑнӑҫӑвӑн никӗсӗ.

Чӑваш Ен вӗренӳ тытӑмӗ тӗрлӗ енлӗ аталаннӑ ҫынна пурнӑҫ ҫулӗ ҫине тухмашкӑн пулӑшма тивӗҫлӗ. XXI ӗмӗр ыйтнипе килӗшӳллӗн мӗн пур шайри вӗренӳ учрежденийӗсенче анлӑ модернизаци пырать, пурлӑхпа техника никӗсӗ ҫирӗпленет, вӗренӳ тата лаборатори оборудованийӗ ҫӗнелет.

Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче Чӑваш Республикинче 1000 ытла вӗренӳ заведенийӗ хӑйсен алӑкӗсене уҫать. Вӗсенче 318 пин вӗренекенпе студент, ҫав шутра пӗрремӗш класа каякан 13 пин ача, пӗлӳ илӗҫ.

Юлашки 3 ҫулта шкулсен пурлӑхпа техника никӗсне ҫӗнетме 3,5 млрд ытла тенкӗ хывнӑ. Ҫак вӑхӑтра юсав кирлӗ шкулсен 50 ытла процентне ҫӗнӗ сӑн кӗртнӗ. Хуласенчи тата ялсенчи пысӑк шкулсен апатланмӑшӗсене модернизацилеме 210 млн тенкӗ уйӑрнӑ, ҫавна май ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче шкул ачисен 70 ытла проценчӗ ку чухнехи оборудовани ҫинче хатӗрленӗ паха апата ҫийӗ.

Малалла...

Халӗ Чӑваш Енре ашшӗ-амӑшӗ пепки садике ҫӳренӗшӗн 450 тенкӗрен пуҫласа пин те 320 тенкӗ таран тӳлет. Вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов Министрсен Кабинечӗн черетлӗ ларӑвӗнче каланӑ тӑрӑх, ача сачӗшӗн тӳленӗ тӑкаксене саплаштарма патшалӑх ашшӗ-амӑшне компенсаци парса пулӑшассине пӗлтернӗ.

Ача пахчин чӑн тӑкакӗ паянхи куна пӗр ача пуҫне муниципаллӑ вӗренӳ учрежденине 3–6 пин тенке кайса ларать. Паянхи куна ашшӗ-амӑшӗ ҫак хисепӗн 20 процентне кӑна тӳлеҫҫӗ. Кунта вӗрентекенсен шалӑвӗ те, коммуналлӑ ҫӑмӑллӑхсемшӗн тӳлени те, вӗренӳ материалӗсене туянни те кӗрет. Ача пахчинче апатлантарнишӗн тӳлемелли хисеп вара — пӗтӗмӗшле тӳлевӗн 90 проценчӗпе танлашать. Владимир Иванов министр палӑртнӑ тӑрӑх, ача сачӗшӗн тӳлемелли хисеп ҫулталӑк вӗҫлениччен сисӗнмелле улшӑнмӗ.

Ҫак эрнере Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев Сергей Митюшин генерал-майорпа тӗл пулнӑ. Митюшин Раҫҫейӗн федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Сарӑту тата Самар облаҫӗсенчи Погранчик управленине ертсе пырать. Ҫак должноҫе ӑна кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче шанса панӑ.

Халӗ генерал-майор регионсен пуҫлӑхӗсемпе тӗл пулма тӗллев лартнӑ иккен.

Беринг тинӗс пырӗ урлӑ ишсе каҫассипе ҫак кунсенче Пӗтӗм тӗнчери эстафетӑлла ишев йӗркеленӗ. Унта Шупашкарта пурӑнакан Татьяна Александрова та хутшӑннӑ. Вӑл ушкӑнри 64 экстремал-ишевҫӗ хушшинчи 11 хӗрарӑмран пӗри пулнӑ.

86 ҫухрӑма вӗсен гидрокостюм тӑхӑнмасӑр ишсе каҫма тивнӗ. Экстремалсем 20 минутшер виҫшерӗн ишнӗ. Вӗсене тухтӑрсем пӑхса тӑнӑ. Малтанхи икӗ кун хумсем вӑйлӑ пулнӑ, алӑ хытӑ шӑннӑ иккен. Кайранхи тепӗр икӗ кунӗнче шыв ӑшӑ, ишме те ҫӑмӑлрах пулнӑ.

Ишевҫӗсене кунне тӑватӑ хутчен вӑйлӑ апатлантарнӑ, саунӑра ӑшӑннӑ. Ҫыран патне ҫитес умӗн 10 минут ишевҫӗсем ялав тытса ишнӗ. Тӗрӗсрех. Ишмен-мӗн-ха, ӑшӑх вырӑн пирки унта утнӑ.

Кӑнтӑр енчи Патӑрьел, Комсомольски, Елчӗк, Ҫӗмӗрле районӗсенче ҫурла уйӑхӗн 28-мӗшӗ тӗлнех вырмана вӗҫленӗ. Тухӑҫ республикипе вӑтамран 18,1 центнер тухать. Шӑп та лӑп ҫулталӑк каяллахи ҫав кун тӗлне вӑл кашни гектартан 19,8 центнерпа танлашнӑ.

Хӑш-пӗр хуҫалӑхра ҫӗр улми кӑларма тытӑннӑ ӗнтӗ. Ӑна пин гектар ытларах ҫинчен кӑларма ӗлкӗрнӗ. Иккӗмӗш ҫӑкӑр тухӑҫӗ те тӗш тырӑнни евӗрех пӗлтӗрхинчен пӗчӗкрех: унчченхи 201,2 центнер вырӑнне 149,2 центнер тухать.

Кӗрхисене акассипе те хресчен ҫине тӑрать. Елчӗк районӗнче планпа ипалӑртнинчен виҫ кун каяллах 83 процентне акма ӗлкӗрнӗ пулнӑ иккен.

Хӑмла ӳстерекенсем кашни районтах мар-ха. Ҫав культурӑна туса илекенсем, сӑмахран, вӑрмарсем, ҫӗрпӳсем, етӗрнесем, ӑна татма тытӑннӑ.

Ӑна икӗ уйӑх каялла ӗҫлеттерсе янӑ-мӗн. Унти ӗҫ-пуҫпа халӗ Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паллашнӑ. Савутра хальхи вӑхӑтри оборудовани вырнаҫтарнӑ иккен. 35 ҫын пӗр уйӑхра 300 тонна ытла тӗрлӗ тимӗр-тӑмӑр кӑларса ӗлкӗрет. Нумаях пулмасть предприяти ҫармӑссен пысӑк саккасне пурнӑҫланӑ.

Республикӑн ЗАГС ӗҫченӗсем ашшӗ-амӑшӗ хӑйсен ывӑл-хӗрне мӗн ят панине тишкерсе тухнӑ. 2012–2013 ҫулсенче сайра пулин те, анчха чӑваш ячӗсем те пуррине асӑрханӑ. Вӗсем: Илемпи, Синерпи, Пинерпи, Пинеслу, Саламби. Ҫапла, кашниех хӗрарӑм ячӗсем.

Ытти ята илсен хальхи вӑхӑтра авалхи вырӑс тата Библири ятсене хурас йӑла час-час тӗл пулать иккен. Авалхи вырӑс ячӗсем терӗмӗр-ха. Анчах чӑн вырӑсла Ваҫҫӑсемпе Петьӑсем паян манӑҫса пыраҫҫӗ иккен. Иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсенче вара шӑпах ҫав ятсене нумай суйланӑ.

Хӗрарӑм ячӗсенчен паян ыттисенчен сайра тӗл пулакан Аида, Властилина, Гера, Дельфина, Добромира, Доминика, Женевьева, Ива, Иоланта, Мадонна, Максим, Миляуша, Павла, Хадиджа, Чулпан, Саида, Ярославна йышшисене суйлакнасем те пур-мӗн. Чиркӳри ятсенче е классикӑлла хайлавсенче кӑна тӗл пулаканнисене: арҫын ачасенчен — Гордей, Глеб, Матвей, Савелий, Арсений, Демьян, Прохор, Захар, Елисей, Савва, хӗрачасенчен — Анисия, Есения, Таисия, Устиния, Варвара текеннисене суйлакансем йышлӑ иккен.

Канаш хулинче вырнаҫнӑ «Промтрактор-Вагон» тулли мар яваплӑ обществӑн директорсен канашӗн председателӗ пулнӑ Семен Млодик пирки пуҫиле ӗҫ пуҫарни пирки хаҫат-журналсем массӑллӑ пӗлтерчӗҫ-ха.

Тӗпчевҫӗсен шучӗпе Семен Млодик 2006 ҫулта посредник-фирма урлӑ «Промтрактор-Вагонӑн» 273 миллион тенкӗ укҫине айккинелле янӑ, кайран ҫав «кӗмӗлпе» асӑннӑ предприятин акцийӗсене туяннӑ. Ҫак ӗҫе унсӑр пуҫне Светлана Романова текен хӗрарӑм та явӑҫнӑ-мӗн. Юлашкинчен асӑнни, эпир ас тунӑ тӑрӑх, таҫта тарса ҫӳрет текен сас-хура тухнӑччӗ.

Семен Млодик пирки суд хальлӗхе вӗҫне-хӗрне тухман-ха… Анчах ун ячӗпе ҫыхӑннӑ ҫӗнӗ хыпар илтме май килчӗ. Семен Млодик Красноярск енӗнчи Лесосибирск хулинчи вӑрман комбинатне ертсе пыма тытӑннӑ иккен.

Шупашкар хулин пурлӑх комитечӗ урамри кивелнӗ хунарсене ҫӗнетме, ҫук вырӑнта ҫӗнӗрен вырнаҫтарма конкурс ирттересси пирки пӗлтернӗ. Уншӑн тӗп хула 3 миллион та 692 миллион тенкӗ кӑларса хума хатӗр.

Хунарсене Обиково, Мопра урамӗсенче. Аш-какай комбиначӗн тӑкӑрлӑкӗнче, Менжинский урамӗнчен тытӑнса Плеханов урамӗ таран ҫӗнӗрен тумалла. Калинин районӗнче вара хӑш-пӗр ҫӗрте киввисене ҫӗнетӗҫ. Пӗтӗмпе 161 хунар вырнаҫтармалла.

Аукцион авӑн уйӑхӗн 30-мӗшӗнче иртӗ, мӗнпур ӗҫе юпан 31-мӗшӗччен вӗҫлемелле.

Республикӑн Конкурентлӑ политика тата тариф служби автоҫулсене юсассипе ирттернӗ аукциона пӗтӗмлетнӗ иккен. Асӑннӑ конкурсра ҫул-йӗр хӗррипе тимӗр карта тытакансене палӑртма тӗллев лартнӑ. Ҫак ӗҫе Шупашкар, Красноармейски, Вӑрнар, Ҫӗмӗрле, Пӑрачкав, Вӑрмар тата Улатӑр районӗсенче пурнӑҫламалла-мӗн. Ун валли хыснаран 18,9 миллион тенкӗ уйӑрма хатӗр пулнӑ. Анчах аукциона хутшӑннӑ пилӗк предприятирен пӗри, «Металлоконструкция» комплекслӑ техника центрӗ» тулли мар яваплӑ общество, ӗҫе самай йӳнӗпе кӳлӗнме килӗшнӗ. Ҫапла вара вӑл республика хыснинчен ҫак ӗҫ валли малтанласа уйӑрма палӑртнӑ тупрана 40 процент перекетлеме май туса панӑ.