Кураври ҫимӗҫсем

Чӳк уйӑхӗн пиллӗкмӗшӗнче — вӗрентекенсен кунӗ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче те ҫак уява сумлӑн паллӑ турӗҫ. Преподавательсем валли ятарласа концерт кӑтартрӗҫ.

Ку кӑна та мар, кӗрхи улма-ҫимӗс пуянлӑхне пуҫтарса курав та йӗркеленӗ. Кашни факультет хӑй ӑсталӑхне, фантазине кӑтартма мел тупнӑ. Темле асамлӑ чӗрчунсен тӗнчине лекнӗн туйӑнчӗ выставкӑпа паллашнӑ чух. Кашни пахча ҫимӗҫе чун кӗртнӗ, сӑн панӑ. Ҫак пӗчӗк теттесем кӗрхи ҫимӗҫсем тесе пӗрре пӑхсан калаймӑн та. Мӗн кӑна ҫук пуль кунта! Чӗрӗпӗ, чее тили, хаяр крокодилӗ, упи, мулкачӗ, упӑти… Куҫ чарӑлса каять. Ҫӑмартапа помидортан ӑсталанӑ кӑмпасем, ҫулҫӑсем, пилеш, чечексем. Ак тата… тата… купӑсти… епли кӑна ҫук-ши! Кавӑнран мӗн тӗрлӗ япала ӑсталаман-ши тата! Ку ҫеҫ те мар-ха. Кӗр мӑнтӑрӗн апат-ҫимӗҫӗ те сӗтел ҫинчех. Ҫавра ӑшӑ ҫӑкӑрӗ, сӑри, салачӗ… Каласа та пӗтерес ҫук пуль!

Апат-ҫимӗҫре кӑна мар, техникӑра та ӑсталӑх кӑтартакансем пулчӗҫ. Ак йывӑҫран касса тунӑ пӗчӗк упасем вутӑ сӗреҫҫӗ, пӗр спортсменӗ кире пуканӗ йӑтать, ҫавӑнтах арҫын ачипе хӗрачи велосипедпа пыраҫҫӗ.

Малалла...

Наци вулавӑшӗ

«Урок хыҫҫӑнхи ӗҫсен наци сӗмне ӳстересси» темӑпа юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче вӗрентекенсен конференцийӗ иртӗ. Конференцие Шупашкарти наци вулавӑшӗнче ирттерме палӑртнӑ (Шупашкар хули, Ленин проспекчӗ, 15 ҫурт), пуҫламӑшӗ — 14 сехетре. Йӗркелекенӗ — Чӑваш наци конгресӗ.

Конференцие хутшӑнас текенсем юпан 15-мӗшӗччен Чӑваш наци конгресне (Шупашкар хули, композитор Воробьевсен урамӗ, 10 ҫурт адреспа) хӑйсен доклачӗсене ҫитерме пултараҫҫӗ.

Нумаях пулмасть «Пӗтӗм ҫуртсем» проектӑн активисчӗсем «Ҫамрӑксен обществолла тӗрӗслевӗ» Ҫӗнӗ ӗҫ-пуҫ пуҫарса ячӗҫ. Тӗп тӗллевӗ — нумай пӳлӗмлӗ хваттерсене юсав тума тата юхӑнса ларакан ҫуртсенчен урӑх ҫӗре пурӑнма куҫарма уйӑрнӑ фондон укҫи-тенкине меллӗ усӑ курнине тӗрӗслесси.

Паянхи куна проекта 6 хулара тапратнӑ, вӗсен шутӗнче Шупашкар та. Ӗҫ-пуҫӑн активисчӗсем ҫуртсенче юсава ирттернине сӑнаса тӑрӗҫ. Кун йышши тӗрӗслевсем юсав ӗҫӗн йӗркине пӑснине вӑхӑтра курма, ҫийӑнчех ку ыйтӑва татса пама май парӗ.

Ҫитес вӑхӑтра «Ҫамрӑксен обществолла тӗрӗслевнӗ» Раҫҫейӗн тата тепӗр 10 субъектӗнче пуҫарса ярӗҫ. Раштав уйӑхӗнче проектӑн пӗтӗмлетӗвӗсене тӑвӗҫ.

Чӑваш Ен тӗп суйлав комиссийӗ Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсене суйланакан кондидачӗсен списокне пӗрремӗш регистрацилерӗ. Хӑйсен списокӗсене «Правое дело» партисӗр пуҫне ыттисем те тӑратнӑ. Хальлӗхе тӗп суйлав комиссийӗ кондидатсем ҫинчен пӗлтернӗ информаци чӑнлӑхне тӗрӗслет.

Тӗп суйлав комиссийӗ хальхинче каллех йӗкӗреш кандидатсем пуласса пӗлтерет. Ҫапла вара, Шупашкарти Хӗвелтухӑҫ округӗпе илсен, Патшалӑх Канашне икӗ Дельман суйланать. Пӗри ― Олег Александрович «Единая Россия» партирен, тӗпри ― Олег Абрамович ЛДПРтан. Сӑмах май, юлашки нумаях пулмасть ятне, хушаматне, ашшӗ ятне улӑштарнӑ. Ҫакна ЗАГСран илнӗ ҫирӗплетекен хут пур унӑн. Пӗтӗмпех саккунпа килӗшӳллӗ. Раҫҫейӗн кашни гражданинӗ ятне те улӑштарма пултарать, суйлава та хутшӑнаять. Документсем чиперех пулсан тӗп суйлав комиссийӗ регистрацилессине хирӗҫлеймӗ. Суйлава ҫакӑн пек хутшӑнса йӗкӗреш оппонентран 5 процента яхӑн сасӑ туртса илме май пур. Ҫакнашкал мелпе хӑшпӗр партисем иртнӗ муниципаллӑ суйлавра анлӑ усӑ курнӑ.

Малалла...

Паян пӗтӗм халӑх уявӗ ― Вӗрентекен кунӗ. Ҫавна май Республика Элтеперӗ чи лайӑх вӗрентекенсене патшалӑх наградисемпе чысларӗ.

Михаил Игнатьев хӑнасене уяв ячӗпе саламласа ҫирӗп сывлӑх, тулли телей, ӑнӑҫу, ҫитӗнỹсем сунчӗ. Элтепер аллинчен 18 педагог хисеп грамотисем, тав хучӗсем, мухтав паллисем илме тивӗҫ пулчӗҫ. Вӗсенчен кашниех шкул тата аслӑ пӗлӳ паракан учрежденисен ӗҫ-хӗлне ҫӗнӗлӗхсем кӗртес тӗлӗшпе палӑрнӑ.

Педагог, вопитатель, вӗрентекен профессийӗ яланах чи пархатрли те чи хисеплисен шутӗнче пулнине палӑртрӗ Республика ертӳҫи. «Вӗренỹ — пирӗн ҫӗршывӑн тӗп пуянлӑхӗсенчен пӗри. Эсир тӑрӑшнипе ҫак ӗҫ кунран кун аталанса пырать. Вӗрентекен, професси тата пурнӑҫ ҫулне суйласа илме пулӑшать. Ку — яваплӑ та пархатарлӑ ӗҫ», — терӗ вӑл.

Тӗлпулӑва килнисенчен 5-кӗшӗ Раҫҫей шайӗнчи наградӑсене илме тивӗҫ пулчӗҫ. Раҫҫей Федерацийӗн аслӑ шкулӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ ята Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ӳнер факультечӗн деканӗ Анатолий Данилов тивӗҫрӗ.

Малалла...

Офицерсен президиумӗ

Чӑвашран тухнӑ Мускаври офицерсен «Тӑван ҫӗршыв ывӑлӗсем» пӗрлешӗвӗнче тӑракансем час-часах республикӑри ҫамрӑксемпе тӗлпулусем ирттереҫҫӗ. Тӗллевӗ — пултаруллӑ яш-кӗрӗме, хӑйсен пурнӑҫне ҫарпа ҫыхӑнтарма палӑртакансене тӗрлӗ сӗнӳ-канаш парса пулӑшасси. Хальхинче делегаци Пӑрачкав районӗнче пулчӗ.

Пухӑва ҫара кайма вӑхӑт ҫитнӗ яшсем, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем, Афганистанри тата Чечняри вӑрҫӑ-хирӗҫӳсене хутшӑннисем, район администрацийӗнче ӗҫлекенсем ҫитрӗҫ, ҫавӑн пекех патриот юхӑмӗн активисчӗсене, ҫамрӑк космонавтсен отрячӗсене ыйхравланӑ. Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Муркаш, Ҫӗмӗрле районӗсенчен кадетсем йышлӑн килнӗ. Пухӑва ҫар ӑслӑлӑхӗн докторӗ, Раҫҫей Федерацийӗн Хӗҫ-пӑшаллӑ вӑйсен ҫар академийӗн кафедрин профессорӗ Иван Николаев полковник ертсе пычӗ. Пирваях вӑл офицерсен пӗрлешӗвӗ, унӑн тӗллевӗсемпе ӗҫӗ-хӗлӗ пирки каласа пачӗ.

Малалла...

Карачура патӗнчи дачӑсем

Шупашкар район сучӗ Шупашкарта пурӑнакан 41-ри усламҫа тата унпа каварлашнӑ 23-ри Мари Эл ҫамрӑкне 25 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑну кӑларнӑ.

Шупашкар район прокуратуринчен пӗлтернӗ тӑрӑх, преступление вӗсем тепӗр икӗ ҫынна та явӑҫтарнӑ. Карачурари «Нива» коллективлӑ садри ҫичӗ дачӑна ухтарнӑ — ал айне лекнӗ пӗтӗм тимӗр-тӑмӑра автомашинӑна вӑркӑнтарнӑ. Ҫак хушӑра йӗркелӗх хуралҫисем пырса тухасса кӗтмен ҫав вӗсем. Вӗсене асӑрхасанах ют пурлӑха каялла пушатма тытӑннӑ. Йӗркелӗх хуралҫисем иккӗн кӑна, тата вӗсенчен пӗри хӗрарӑм пулнине асӑрхасан тарма хӑтланнӑ. Шупашкар район ШӖПӗн вӑхӑтра килсе ҫитнӗ орперушкӑнӗ вӗсен ҫулне пӳлнӗ, вӑрӑсем ҫакланнӑ.

Явӑш ялӗ. Н. Плотников сӑнӗ

Атайкасси ял тӑрӑхӗнчи (Шупашкар районӗ) Явӑшра алӗҫ ӑстисен кружокӗ ӗҫлет. Михаил Захаров пенсионер ертсе пыракан ҫак ушкӑн ахаль ларас вырӑнне тӗрлӗ япала ӑсталать: сӗтел-пукан, хуҫалӑхра кирлӗ ытти хатӗр-хӗтӗр.

Кӑҫал ҫулла вӗсем ялти ача-пӑча лапамӗ валли чуччу туса панӑ — ялти шӗверккесем ҫеҫ мар, хуларан килнисем те халь унnа ярӑнса киленеҫҫӗ. Чӑн та, пахалӑхӗ япала пысӑкӑшӗнче мар, вӑл кӳрекен савӑнӑҫра.

Ҫӗрпӳ районӗнче хӑрушӑ аварине лекнӗ ҫемьесене укҫа парса пулӑшӗҫ. Министрсен кабинечӗ резерв фондӗнчен 45 пин тенкӗ уйӑрса пама йышӑннӑ. Асаилтеретӗп, М-7 Мускав–Ӗпхӳ ҫул ҫинче Фольсксваген микроавтобуспа пысӑк тиевлӗ машина пырса ҫапӑннине пула 9 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Вӗсене пытарас ӗҫ-пуҫа йӗркелеме Ҫӗрпӳ район администрацийӗ те пулӑшнӑ. Тавӑшкасси ялӗнчи Муткин ҫемйине муниципаллӑ бюджетран укҫа уйӑрса панӑ — инкекре вӗсем 5 ҫын ҫухатнӑ.

Элӗк районӗн официаллӑ сайчӗ районти юсанӑ ҫулсен калӑпӑшӗ ӳсни пирки пӗлтерет.

Ӗнер, ак, ятарлӑ комисси Никольски–Етӗрне–Калинин–Мӑн Ямаш ҫулне еплерех юсанине тӗрӗслесе тухрӗ. Ку ӗҫе «КапиталСтрой» ТМЯО тунӑ.

Ҫул кӑлтӑкӗсене чиперех юсаса тухнӑран комисси юсав ӗҫӗсене йышӑнма шутларӗ. Тӗрӗслевҫӗсем пӗтӗмпе ҫур ҫухрӑма яхӑн ҫула пӑхса тухрӗҫ — вӗсем палӑртнӑ тӑрӑх халь ун тӑрӑх машинсем чӑн та пӗр чӑрмавсӑр чупса ҫӳреме пултараҫҫӗ. Ку чӑн е суя пулнине, паллах, вӑл ҫулпа усӑ куракан водительсенчен ыйтмалла — вӗсен шухӑшӗ хальлӗхе паллӑ мар-ха.