Тӗнче шайне ҫӗкленнӗ Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗн пултарулӑхӗпе тинех Хусан чӑвашӗсен те паллашма май пулчӗ. Пушӑн 27-мӗшӗнче вӑл пӗрремӗш хут концертпа килчӗ. Юлашки вӑхӑтра чӑваш халӑх юрӑ-ташӑ искусствине нота пӗлмен артистсем ҫӳпӗленине курса та, итлесе те йӑлӑхнӑ хыҫҫӑн ку концерт чӑн-чӑн чун киленӗвӗ пулчӗ. Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗн пултарулӑхӗпе ҫывӑххӑн паллашнӑ май чӑвашӑн чӑнах та ҫӗр пин юрӑ, ҫӗр пин ташӑ пулнине курса-итлесе ӗнентӗмӗр. Тен, ҫавӑнпах пуль, куракансем концерт вӗҫленсен те киле кайма васкамарӗҫ, ура ҫине тӑрса темӗнччен тӑвӑллӑн алӑ ҫупрӗҫ. ТР ЧНКА ертӳҫи К.Яковлев артистсене Хусана килсе кану каҫӗ парнеленӗшӗн кунта пурӑнакан мӗнпур чӑваш ятӗнчен тав турӗ.

Концерта Хусанта иртекен чӑваш культурин кунӗсене халалланӑччӗ. Ҫак тӗллевпе Татьянӑпа Юрий Бердников ӳнерҫӗсем фойере хӑйсен ӗҫӗсен куравне те йӗркеленӗччӗ. Сӑмах май, ансамблӗн илемлӗх ертӳҫи, Раҫҫей халӑх артисчӗ Ю.Васильев, оркестр ертӳҫи Ю.Романько Хусанти патшалӑх консерваторийӗнче пӗлӳ пухнӑ.

Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ куракана пӗр ӗмӗре яхӑн чӑваш халӑхӗн юрӑпа ташӑ культурипе паллаштарать.

Малалла...

Шӑматкун, акан 2-мӗшӗнче, Шупашкарти шкул тулашӗнчи ӗҫсен «Эткер» центрӗнче Яков Ухсай ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа ирттернӗ ӑмӑртӑвӗ вӗҫленчӗ.

Ӑмӑрту темиҫе тапхӑртан тӑнӑ — килти ӗҫ (ӑслӑлӑх тӗпчевӗ ирттермелле пулнӑ), сӑмахкаҫмӑшсен ӑмӑртӑвӗ (куҫӑмсӑр майпа иртнӗ), сценарисемпе паллаштарасси тата интелектуаллӑ кӗрешӳ. Шӑматкун «Эткерте» сценарисемпе паллаштарчӗҫ тата «кӗрешӳ» иртрӗ.

Чи малтанах ачасен умӗнче ятарласа чӗннӗ хӑнасем тухса калаҫрӗҫ: пултаруллӑ сӑвӑҫӑн хӗрӗ Ольга Яковлевна, паллӑ сӑвӑҫ Юрий Сементер, ҫыравҫӑ-журналист Аристарх Димитриев тата ыттисем. Вӗсем Яков Ухсай пултарулӑхӗпе паллаштарчӗҫ, ӑна сӑнласа пачӗҫ.

Малалла вара ӑмартӑвӑн сценарисемпе паллаштармалли пайӗ пуҫланчӗ. Ӑна хатӗрленӗ чухне хутшӑнакансен Яков Ухсай сӑввисене е ӑна халалласа ҫырнӑ хӑйсен сӑввисене тӗпе хурса мӗнле те пулин представлени тумалла пулнӑ. Ҫӗнтерме чӑн та йывӑр пулчӗ — артист та пулмалла, Яков Ухсайӑн кун-ҫулне те пӗлмелле.

Малалла...

Ӗмӗртенех ҫуркунне сӑнарне ҫамрӑклӑхпа ҫыхантарнӑ. Юр васкаса ирӗлни, ҫанталӑк ешерни-чечекленни урлӑ яш-кӗрӗмӗн кӗрлевлӗ-шавлӑ пурнӑҫӗ, ҫӗкленӳллӗ кӑмӑлӗ сисӗнсе тӑнипе ҫыхӑннӑ-ха ӗнтӗ ку. Студентсен ҫулленех шавласа иртекен уявне — «Студентсен ҫуркуннине» — лекцире тӗлӗрсе ларакансене чӗрӗлӗх кӗртекен уяв теме те пулать-тӗр. Чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн студенчӗсем те пушӑн 29-мӗшӗнче «Юрӑ евӗр юрату» (Любовь как песня) программӑпа культура керменӗн сцени ҫине тухрӗҫ. Уяв программи куракана асамлӑ кӗвӗ тӗнчине илсе кӗчӗ. Ялтан хулана килнӗ пултаруллӑ ҫамрӑк — Антон (Костя Рязанов 2 курс студенчӗ) — юрӑ-кӗвӗре хӑйне шыраса тупнин историне каласа пачӗҫ студентсем. Вика ятла хӗрпе (Алиса Антонова, 2 курс), продюсерпа (Егор Алексеев, 2 курс) паллашни пулӑшать Антона. Студентсем юрӑ чуна юрату евӗрлех витернине кӑтартрӗҫ. Чӑн та, ҫепӗҫ кӗвӗпе тулнӑ ҫурхи уяв куракансен кӑмӑлне те хускатрӗ. Жюри «Автор юрри», «Дефиле» жанрсене ырласа йышӑнчӗ, Костя Рязановӑн юрӑ-кӗвӗри пултарулӑхне (Студвесна сценарине те, юрри-кӗввине те вӑлах ҫырнӑ) уйрӑмах палӑртрӗ.

Малалла...

Тӗнче тетелӗнче чӑвашлӑхпа ҫыхӑннӑ япаласем туянма ҫӑмӑл мар. Электронлӑ лавкка тумалли пирки чылайӑшӗ калаҫрӗ пулин те, чӑн-чӑн ӗҫлекенни халь те ҫук (ҫармӑссен те, тутарсен те пур чухне — эпир вӗсенчен ку тӗлӗшпе юлса пыни намӑс :) ). Ҫакна асра тытса Чӑваш халӑх сайчӗ «СУМ» ятлӑ лавкка хатӗрлеме пуҫларӗ. Вӑл http://www.i-sum.su адреспа ӗҫлӗ. Хальлӗхе вӑл тӗрӗслев тапхӑрӗнче пулин те — тавар туянмалли майсене туса ҫитернӗ.

Лавккана эпир чӑвашла тата вырӑсла йӗркелесшӗн, унта тӗрлӗ тавар сутасшӑн: кӗнекесем, CD тата DVD дисксем, сувенирсем, тумсем. Хакне май пур таран пӗчӗкрех лартма тӑрӑшӑпӑр — ахаль хавккасенчен йӳнӗрех пулмалла (DVD дисксем, сӑмахран, пирӗн 100 тенкӗ кӑна!).

Паянхи кун тӗлне лавккара 20 тавартан нумай мар пулсан ҫитес вӑхӑтра эпир вӗсен шутне самай ӳстерме шутлатпӑр.

Таварсене эпир почтӑпа усӑ курса Раҫҫейӗн пур тӑрӑхне те ҫитерме пултаратпӑр. Ҫавӑн пекех Шупашкара тата ун ҫывӑхӗнчи тӑрӑхсене кил таран ҫитерсе пама пултаратпӑр.

Электронлӑ лавккапа тунӑ мӗн пур укҫа пирӗн пӗрлӗхе тытса пыма кайӗ.

Малалла...

Чӑвашла банкомат сӑнӗ

Перекет банкӗн (Сбербанкӑн) Елчӗкри уйрӑмӗнче уйӑх ытла банкомат чӑвашла ӗҫлени пирки ман пӗлӗш Алексей Сарханов (пирӗн сайтра alexei ятпа паллӑ) пӗлтерчӗ — укҫа илнӗ чухне виҫӗ чӗлхе суйлама май пур: вырӑсла, акӑлчанла тата чӑвашла. Пӗрле ярса панӑ сӑнӳкерчӗксем те кӑна ҫирӗплетеҫҫӗ. Вӗсен пахалӑхӗ лайӑхах мар пулин те чӑвашла куҫарӑвӗсем курӑнаҫҫӗ.

Ку информаци тӗрӗс е тӗрӗс марри пирки Перекет банкӗн филиалне ятарласа шӑнкӑравласа пӑхрӑм. Ҫыхӑнасси хӑвӑрт пулмарӗ пулин те ҫур сехет тӑрмашнӑ хыҫҫӑн мана пресс-службӑпа ҫыхантарчӗҫ. Тӗрӗс иккен. Ирина Ивановна (манпа вырӑсла калаҫрӗ) каланӑ тӑрӑх, банкоматсене чӑвашла куҫарнине Чӑваш Республикин чӗлхесем пирки калакан саккуна шута илсе хатӗрленӗ. Хальлӗхе эксперимент пек ҫеҫ тунӑ — чӑвашла куҫарӑва халӑх епле йышӑннине тӗрӗслеҫҫӗ (хӑш-пӗр куҫарусене хӑнӑхма тивӗ). Уйӑх ытла иртнӗ вӑхӑтра (нарӑсӑн 21-мӗшӗнче пуҫланӑ) йӑнӑшсене тупса палӑртакансем чылай пулни пирки те пӗлтерчӗ Ирина Ивановна. Калаҫӑва вӗҫленӗ май вӑл чӑвашла пӗлекен банкоматсем ӑҫта вырнаҫни пирки асӑнчӗ — тӗрӗслеве пурӗ 10 банкомат хутшӑнать иккен.

Малалла...

Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче ӗнерпе паян Юрий Скворцова халалланӑ ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртет. Конференцире чылай мероприяти ирттерме палӑртнӑ: ҫыравҫӑ кӗнекисен куравӗ, ун хайлавӗсем тӑрӑх шкул ачисем тунӑ ӳкерчӗксен куравӗ, тата ытти. Вӗсен шутне ӗнер институтра иртнӗ хӑтлава та асӑнма пулать — пултаруллӑ ҫыравҫӑн вырӑсла куҫарнӑ хайлавӗсен «Избранное» («Суйласа илнисем») кӗнекепе паллаштарчӗҫ.

Ӑна нумай пулмасть Юрий Скворцов ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнӗ тӗле Чӑваш кӗнеке издательствинче кӑларнӑ. Куҫарусене пухса кӑлараканӗ — Аркадий Скворцов (каласа хӑварас пулать, 2000 ҫултанпа вӑл тӑрӑшнипе пултаруллӑ ҫыравҫӑн хайлавӗсене кӗртсе вӑл 4 кӗнеке кӑларма пултарнӑ).

Кӗнекепе филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Вера Никифорова паллаштарчӗ. Тухса калаҫакансен шутӗнче ҫавӑн пекех Елена Семёнова, Борис Чиндыков, Юрий Артемьев, Аркадий Скворцов пулчӗҫ.

Сӑнӳкерчӗксем

Малалла...

Конкурса хутшӑннӑ ӗҫсенчен пӗри

Елчӗк районне кӗрекен Вырӑскасси ялӗнчи культура ҫуртӗнче пушӑн 20-мӗшпе 27-мӗшӗ хушшинче «Уҫлӑхӑн чики ҫук» («Космос без границ») темӑпа ача-пӑча ӳкерчӗкӗсен ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. Уҫлӑха, космонавсене, уҫлах ракетисене, ҫын тунӑ спутниксене тата орбитӑри станцисене ӳкерсе шкул ачисем хӑйсен пултарулӑхне питӗ лайӑх кӑтартма пултарчӗҫ.

Хаклавҫӑсен шухашӗпе килӗшӳллӗн чи лайӑх ӳкерчӗксем шутне Лисицина Ольга, Краснова Клавдия, Новикова Людмила тата Волков Дмитрий тунӑ ӗҫсене кӗртнӗ. Вӗсене чун-чӗререн саламлатпӑр!

Пушӑн 26-мӗшӗнче Шупашкарти «Трак ен» ентешлӗх 20 ҫул тултарнӑ ятпа, тӗп хулари ачасемпе ҫамрӑксен пултарулӑх керменӗнче савӑнӑҫлӑ уяв иртрӗ. Унта хамӑр тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ, халӗ кунти тӗрлӗ ӗҫсенче вӑй хуракан ентешсемпе ветерансем, ҫавӑн пекех районти ял тӑрӑхӗсен делегацийӗсем ҫӗршерӗн пухӑнчӗҫ.

Уява ентешлӗх ертӳҫи А.Н. Львов уҫрӗ, кӗскен правлени туса пыракан ӗҫсемпе паллаштарчӗ. Сӑмах май, Шупашкарти ентешлӗхсенчен — «Трак ен» чи малтан ҫӗнӗрен ҫӗкленнӗ. 80 ҫул ытла каялла ӑна пирӗн кунта пурӑннӑ ентешсем пуҫарса янӑ пулнӑ.

Пухӑннисене Красноармейски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.В. Александров ӑшшӑн саламларӗ. Кирек мӗнле мероприятисем те унта ентешлӗх хастарӗсем хутшӑнмасӑр иртменнине палӑртрӗ, малашне те ҫаплах пулассине шантарса ырӑ сунчӗ.

Ӗҫтешӗсене саламлама кӳршӗллӗ районсен ентешлӗх ертӳҫисем те килнӗ. Кашниех Трак ен ҫыннисене хӗрӳллӗн саламласа парнесем пачӗҫ. Вӗсем хушшинче А.И. Кипеч (Канаш), В.А. Иванов (Элӗк), Г.П. Матвеев (Ҫӗмӗрле), В.А. Федоров (Вӑрнар), Н.Д. Григорьев (Ҫӗрпӳ). Вӗсем пурте пӗрле туслӑн килӗштерсе ӗҫлеме алӑ тытсах ҫирӗплетрӗҫ.

Малалла...

Паян, пушӑн 30-мӗш кунӗнче, ҫӗнӗ вӗренӳ министрӗ Иванов Владимир Николаевич ЧПГӐИ ӑсчахӗсемпе тӗл пулса калаҫрӗ. Калаҫу министршӑн та, ӑсчахсемшӗн те усӑллӑ пулчӗ. Трофимов А.А. калашле, кун пек тӗлпулусем чӑнах та кирлӗ.

Владимир Николаевич ку учреждени чӑвашлӑха упракан институт пулнине палӑртрӗ, пирӗн республикӑра та, ун тулашӗнче те, тӗнчере те унашкалли урӑх ҫукки пирки пӗлтерчӗ. «Пирӗнпе сирӗн тӗллевсем пӗрешкел, ҫавӑнпа ӗҫе килӗштерсе туса пымалла», — терӗ министр. Ҫавӑн пекех хальхи вӑхӑтра пыракан юхӑма та — пӗр йышши специалистсене кӑларакан, ӗҫсӗрлӗхе ӳстерекен факультетсене тата аслӑ шкулсене катертес йытӑва та — асӑрхануллӑ татса памалла терӗ.

Ӳнер пӗлӗвӗ пайӗн пуҫлӑхӗ, ЧР Президенчӗн канашҫи Кондратьев Михаил Григорьевич институт статусне чакармалла марри пирки ҫирӗппӗн каларӗ. Пӗр вӑхӑтра ӑна вӗренӳ министерствине пӑхӑнтарасшӑн пулнине аса илчӗ, унашкаллине йышӑнмалла мар, хирӗҫлемелле тесе пӗлтерчӗ.

Бойко Иван Иванович грантсене илме тӑратнӑ ӗҫсене тӗрӗс хаклакан, ӑсчахсенчен йӗркеленӗ республика шайӗнчи компитентлӑ комисси кирли пирки асӑнчӗ.

Малалла...

«Чувашия» издательство ҫурчӗ. foto.cheb.ru сӑнӗ

Ӗнер, пушӑн 28-мӗшӗнче, Шупашкар хулин Ленин районӗн сучӗ Павлов Валериан Петровича айӑпласа приговор кӑларнӑ. Кун пирки Ленин районӗн прокуратури пӗлтерет. Маларах «Чувашия» издательсвӑн директорӗ пулса ӗҫленӗскерӗн 2005 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗпе 2006 ҫулхи утӑ уйӑхӗсем хушшинче предприятие 583 297 тенкӗ те 42 пуслӑх тӑкак кӳнӗшӗн явап тытма тивӗ. Суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн Валериан Петровича 1 ҫул ҫурӑллӑха тӗрмене, ирӗклӗхне пӑсмасӑр пӗрлехи режимлӑ тӳрлетӳ колонине хупса хума йышӑннӑ.