Паян, акан 13-мӗшӗнче, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче студентсен регионти 45-мӗш ӑслӑлӑх конференцийӗ ӗҫлеме пуҫларӗ. Чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче пурӗ 5 секципе 21 хушма секци ӗҫлерӗҫ. Студентсем литература пелӗвӗпе фольклоритсика, чӑваш чӗлхи пӗлӗвӗ, культурологи, чӗлхепе литературӑна верентессин меслетлӗхӗ ӑслӑлӑхӗсемпе хатӗрленӗ доклачӗсемпе паллаштарчӗҫ, юлташӗсен тӗпчевӗсене хӗрӳллӗн сӳтсе яврӗҫ. Мала тухнӑ студентсене чӑваш чӗлхи эрнинче дипломсем парса чыслама палӑртнӑ. Пирӗн пата Удмурт, Хусан, Марий-Эл патшалӑх университечӗсенчен, Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗнчен хӑнасем килчӗҫ. Ыранхи кун вара факультета республикӑри шкул ачисем пуҫтарӑнӗҫ. Вӗсем те ӑслӑлӑх конференцине хутшӑнса хӑйсен пултарулӑхне кӑтартӗҫ. Студентсен ӑслӑлӑх ҫуркунни малалла пырать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче паян, акан 13-мӗшӗнче, «Атӑлҫи Пӑлхар: этнокультура лару-тӑрӑвӗ тата общество аталанӑвӗ» ятлӑ ӑслӑх конференцийӗ иртрӗ, унта вӑтам ӗмӗрсенче вӑйлӑ аталанма пултарнӑ, пирӗн асаттесен никама пӑхӑнман патшалӑхӑн кун-ҫулне тата унпа ҫыхӑннӑ чылай ыйтӑва сӳтсе яврӗҫ. Конференцие институт директорӗ Ю.Н. Исаев уҫрӗ. Вӑл пухӑннӑ ӑҫчахсене мероприятие пуҫланӑ ятпа саламларӗ, хӑнасене (Тутарстанран чылайччӗ) канашлӑва хутшӑннӑшӑн тав турӗ. Хӑйӗн сӑмахӗнче вӑл нумай пулмасть Чӑваш Енпе Тутарстан президенчӗсем тунӑ килӗшӗве те асӑнчӗ. Конференцие унчченех хатӗрлеме пуҫланӑ пулин те ӑна ирттерни пирӗн республикӑсем хушшинчи ҫыхӑнусем чӑннипех ҫирӗпленнине кӑтартни пирки каларӗ. Ун хыҫҫӑн конференцие пухӑннисем доклад калакансене итлерӗҫ. Темӑсем тӗрлӗрен пулчӗҫ: чӗлхине те сӳтсе яврӗҫ, патшалахӑн юрри-кӗввине те тишкерчӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Паян, акан 13-мӗшӗнче, К. Иванов ячӗллӗ литература музейӗнче Юхма Мишши 75 ҫул тултарнӑ ятпа пултарулӑх каҫӗ иртет. Музей ӗҫченӗсем мероприяти валли ҫыравҫӑн пурнӑҫӗпе пултарулӑх ҫулӗ ҫинчен «Эп хам сӑмахӑн ялавҫи» кӗнекепе документ куравӗ йӗркеленӗ. Михаил Николаевич Юхма — Чӑваш халӑх ҫыравҫи, курӑмлӑ писатель, историк, поэт, драматург. Вӑл 200 ытла ӑста историлле романпа повесть, тӗрлӗрен халап, калав, очерк пуххисен, драмапа сӑвӑ кӗнекисен, аваллӑх тата вӑтам ӗмӗрӗн, унсӑр пуҫне чӑваш фольклорӗпе сӑмахлӑхӗн тарӑн тӗпчевӗсен авторӗ: «Ҫӑлтӑрсем чӗнеҫҫӗ» (1965), «Мускав ҫулӗ» (1966), «Элпи чечекӗсем» (1969), «Кӑвак ҫӗмрен», (1971), «Еткер» (1986), «Термен» (1990), «Анне ҫӑкӑрӗ» (1991), «Атте пахчи» (1992), «Авалхи чӑвашсем» (1996), «Авалхи чӑваш туррисемпе паттӑрӗсем» (1996). Юхма Мишшин хайлавӗсем ҫӗршыв тулашӗнче те паллӑ, вӗсене 100 ытла чӗлхене куҫарнӑ. Юхма драматурги жанрне ӑнӑҫлӑ пурнӑҫлать. Нумай ҫӗршывра (Азербайджана, Литвы, Украины, Казахстана, Австрии, Кореи) вӑл ҫырнӑ вӑтӑр ытла пьесӑна вылянӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Христос чӗрӗлнин чиркӗвӗ. Анатолий Данилов ӳкерчӗкӗ Regnum ИА пӗлтернӗ тӑрӑх Ҫветтуй Матрона юлашкийӗсене акан 16-мӗшӗчченех Шупашкарта хӑварӗҫ. Чиркӗве ҫӳрекенсем ҫветтуй юлашкийӗсене ҫакӑнта пуҫ ҫапма пултарӗҫ: акан 11-13-мӗшӗсенче — Христос чӗрӗлнин чиркӗвӗнче (Воскресения Христова) акан 14-16-мешсенче — Введенски соборта Таса Матронӑн сӑваплӑ юлашкийӗсене Чӑваш Ене малтанах пушӑн 13-мӗшӗнче кӳрсе килнӗ, Аслӑ типӗн 3-мӗш эрниччен кӑна тытса тӑмалла пулнӑ. Кунсерен халӑх нумайланса килнине пула, ҫынсем иртенпе черет йышӑнса тӑнине пула ӗненекенсем ыйтнипе ҫветтуй юлашкийӗсене ӑсатма тӑхтанӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче йӑлана кӗнӗ тӑрӑх чӑваш чӗлхи эрни ирттереҫҫӗ — пӗр-пӗр чӑваш ҫыравҫин хайлавӗсене суйласа спектакльсем хатӗрлеҫҫӗ. Кӑҫал вӑл уйӑх патнелле, акан 29-мӗшӗччен, тӑсӑлӗ — ӑна Юхма Мишши 75 ҫул тултарнине халаллӗҫ. Виҫӗмкун театрта куракансем Ева Лисина хайлавӗ тӑрӑх хатӗрленӗ «Хупах хӑлхаллӑ Илюк» спектакльпе паллашнӑччӗ. Акан 13-мӗшӗнчен пуҫласа театр ҫулҫӳреве тухӗ — Юхма Мишшин «Шӑна кӑмпине» малтан Хусанта («Кольцо» гипермаркетӑн сцени ҫинче; акан 13-мӗшӗ), кайран Кӳкеҫре (акан 15-мӗшӗ), Зеленодольскра (Тутарстан; акан 20-мӗшӗ), Етӗрнере (акан 21-мӗшӗ), Сӗнтӗрвӑрринче (акан 22-мӗшӗ) ачасене савӑнтарӗҫ. Акан 19-мӗшӗнче «Театр кунӗ» Вӑрмарта иртмелле — вӑл кун куракансем «Хупах хӑлхаллӑ Илюк» тата Э.Э. Шмиттӑн «14 писем к Богу» спектакльсемпе паллашма пултарӗҫ. Сӗнтӗрвӑрринче (акан 22-мӗшӗ) те «Театр кунне» ирттерме палӑртнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш чӗлхин грамматикине лайӑх пӗлекенсен «Ҫамрӑк ӑсчах-2011» вӑйӑ-конкурсӑн пӗрремӗш куҫӑмсӑр турӗ малалла пырать. Хальлӗхе унта 100 ача хутшӑнма кӑмӑл тунӑ. Ытларах Вӑрмар, Элӗк, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Канаш, Комсомольски, Патӑрьел, Етӗрне районӗсенчи шкул ачисем хастар. Шупашкар хулинчен те пур вӗсем. Тутар Республикинчи чӑваш шкулӗсенчен те хутшӑнакан пур. Асӑрхаттаратпӑр: вӑйӑ конкурсӑн пӗрремӗш турӗ акан 14-мӗшӗнче вӗҫленет. Унта чи нумай балл пухнӑ 15 ача иккӗмӗш куҫӑмлӑ тура хутшӑнма ирӗк илет. Вӑл Чӑваш Республикин Красноармейски районӗнчи Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче пулать. Кун пирки ятарлӑ ҫыру пулать. |
кӗнеке хуплашки Кӑҫалхи пуш уйӑхӗнче Эстонири шкулсем валли «Чӑвашсем» пособи (эстонла) кӑларнӑ. Ӑна Ираида Захарова тата Ита Серман хатӗрленӗ. Нумай ярӑмлӑ кӑларӑм Эстонире пурӑнакан тӗрлӗ халӑхпа, унӑн историйӗпе тата культурипе паллаштарать. Вӑл Эстони Республикин Вӗренӳ тата наука министерстви пулӑшнипе кун ҫути курнӑ. Кӗнекере Чӑваш Ен ӑҫтарах вырнаҫни ҫинчен каласа кӑтартнӑ, ҫавӑн пекех унӑн историйӗпе, обществӑпа политика тытӑмӗпе, тӑван чӗлхен, наци ҫи-пуҫӗн, апат-ҫимӗҫӗн, йӑла-йӗркин хӑйне евӗрлӗхӗпе паллаштарнӑ. Унсӑр пуҫне наукӑпа культура, вӗренӳ, чӑвашсен паллӑ ҫыннисем пирки кунти ятарлӑ уйрӑмра вуласа пӗлме пулать. Кӑларӑмра чӑваш диаспорипе Эстонири ентешӗмӗрсем ҫинчен те информаци пур. Пособие Ираида Захаровӑн архивӗнчи сӑнӳкерчӗксемпе илемлетнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сергей Кувшинов Акан 9-мӗшӗнче (шӑматкун) Мускавра чӑваш кану каҫӗ иртӗ! Ирчченех ташлӑпӑр! Сирӗнпе пӗрле кану каҫне эсир юратнӑ артист Сергей Кувшинов ирттерӗ! 18 сехетре пуҫланӗ те вырсарникунчченхи 5 сехетччен тӑсӑлӗ! Хакӗ — 250 тенкӗ! Кану каҫӗ пысӑк пӳлӗмлӗ кафере иртӗ — унти ташламалли вырӑн аслӑ, хакӗсем те ҫырмаҫҫӗ, метроран 20 метрта вырнаҫнӑ. «Петрушка» Шупашкарти «Керосинка» евӗрлӗрех — йывӑҫпа эрешленӗ, алӗҫ ӑстисем тунӑ япаласемпе илемлетнӗ. Сӗтелӗсем те — юманран. Хӑвӑра тӑван яла лекнӗ евӗрех туятӑр кунта! 2 курка сӑра илсен 3-мӗшӗ парне пулӗ! Ҫавӑн пекех заказ тӑвакансене пурне те тутлӑ морс кӗтӗ!
Кафене килнисен хушшинче такмаксен ӑмӑртӑвӗ те иртӗ: «петрушка», «чӑваш», «яра пар!» сӑмахсене усӑ курса чӑвашла такмак хатӗрлемелле те — чи маттурине хаклӑ парне лекӗ!
Кафе Ӑшӑ стан метро (выр. Теплый стан) патӗнче вырнаҫнӑ: Ҫӗн каврӑҫ (Новоясеневый) проспекчӗ, 1 ҫурт (центртан 1-мӗш вакун), сулахаялла тухмалла, хӗрлӗ сарӑ тӗссемпе сӑрланӑ суту-илӳ центрӗнчи 2-мӗш хучӗ, йывӑҫ алӑк. |
Ӗнер, акан 5-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче пултаруллӑ сӑвӑҫа, тележурналиста Марина Карягинӑна тата унӑн «Ҫур ҫӗр варринчи хӗвел» кӗнекене халалланӑ поэзи каҫӗ иртрӗ. Марина Карягина пултарулӑхне тишкерекенсем чылай пулчӗҫ, хальхи вӑхӑтра литература тӗпчевӗнче вӑй хуракансем пурте тенӗ пекех тухса сӑмах каларӗҫ: Виталий Станьял, Вера Яковлева, Юрий Артемьев, Юрий Яковлев, Вера Никифорова тата ыттисем. «Ҫур ҫӗр варринчи хӗвел» ятлӑ сӑвӑсемпе поэмӑсен кӗнекине хак панисӗр пуҫне «Кӗмӗл тумлӑ ҫара» та асӑнмасӑр хӑвармарӗҫ — Виталий Родионов профессор пьесӑпа спектакле тишкерсе тухрӗ. Мероприятие пухӑннисем умӗнче Ҫамрӑксен театрӗн артисчӗсем «Кӗмӗл тумлӑ ҫар» пьесӑри сценкӑна выляса пани Виталий Григорьевич сӑмахне уҫӑмлатма май пачӗ. |
Чӑваш чӗлхи кунне халалласа акан 22-мӗшӗнче ЧНК «Чӑваш пики-2011» ӑмӑрту ирттерет! Ӑна йӗркелесе ирттерекенсем — чӑваш ҫамрӑкӗсен «Хастар» ушкӑнӗ. Мероприяти «Mega-Galaxy» культурӑпа кану центрӗнче (пӗлтӗр те унтах пулнӑччӗ) иртӗ. Чӑваш пикине суйламалли ӑмӑрту 16 сехетре пуҫланать! Билет хакӗ 150 тенкӗ кӑна!
Ку кӑна мар! Чӑваш пикине суйланӑ хыҫҫӑн сире чӑвашсен чаплӑ каҫӗ — «Аван party» кӗтет! Вӑл 19 сехетре пуҫланать, чӑваш эстрада ҫӑлтӑрӗсем хутшӑнакан дискотекӑна DJ Smail ертсе пырӗ. |
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (27.12.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, -1 - -3 градус сивӗ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Иванов Владимир Александрович, чӑваш тӑлмачи ҫуралнӑ. | ||
| Игнатьев Геннадий Сергеевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Емельянов Прохор Канонович, чӑваш ҫыравҫи, драматургӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |