Нумай пулмасть Mozilla Foundation организаци Firefox браузера ҫӗнетнӗ, унӑн 5-мӗш версине кӑларнӑ. Ҫӗнӗлӗхсем сахал мар: CSS-анимацие ӑнлана пуҫланӑ, HTML5 стандартпа лайӑхрах ӗҫлет. Javascript ӗҫне те якатнӑ — хӑвартрах ӗҫлемелле. Унсӑр пуҫне ҫӗнӗ верси компьютер пурлӑхӗсене те ытлашши тӑкакламасӑр усӑ курать. Пысӑк ҫӗнӗлӗх шутне «Do-not-track» функцие кӗртме пулать — ӑна усӑ курсан сайтсем усӑҫ ӑҫта ҫӳренине сӑнамӗҫ.

Пӗтӗмӗшле илсен малтанхи 4-мӗш версипе (вӑл кӑҫал пуш уйӑхӗнче тухсаччӗ) танлаштарсан пурӗ пин ытла ҫӗнӗлех кӗртнӗ — вӗсем браузера хӑвартрах ӗҫлеме, усӑҫ ӗҫне ҫӑмӑллатма тивӗҫ.

Браузера эсир кунтан уҫласа илейретӗр (вырӑслине). Ӑна чӑвашлатма та пулать — 5-мӗш версинче ӗҫлекен хушӑма кунта тупайратӑр.

Республика кунне кашни ҫулах тӗп хуламӑрсӑр пуҫне пӗр-пӗр районта уявлаҫҫӗ. Кӑҫал ҫак тивӗҫ Ҫӗрпӳ районне пырса тивет.

Ҫӗрпӳсем уява тӗплӗн хатӗрленнӗ — 23-24 кунсенче питӗ лайӑх канма пулӗ. Ыран, сӑмахран, йӑлана кӗнӗ Ҫӗрпӳ ярмаркки ӗҫлеме пуҫлӗ — 18 сехетре уҫӗҫ. Ытти кӑсӑклӑ мероприятисене илес пулсан, ҫӗртмен 24-мӗшӗнче ирттерӗҫ: «Ман республика уявӗ» фотокурав (9 сехетре пуҫланать), «Тӑван урам, эс маншӑн чи хакли!» — ачасен ӗҫӗсен куравӗ (10 сехетре), «Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» фестивальне хутшӑнакансем савӑнӑҫлӑн утни («Кивӗ хула» каферен пуҫласа Советски урам тӑрӑх Ярмӑркка лапамне ҫити утӗҫ, 10 сехет те 15 минутра тапранӗҫ). Республика кунне 11 сехетре уҫӗҫ — «Пирӗн ярмӑркка тӗсӗсем» театрализациленӗ кӑтарту ирттерӗҫ. Ҫак вӑхӑтрах ярмаркка лапамӗнче тӗрлӗ куравсем ӗҫле пуҫлӗҫ: «Этнографи ялӗ» — Ҫӗрпӳ районӗнчи ял тӑрӑхӗсен куравӗ, «Ылтӑн алӑсем» — халӑх ӑстаҫисен ӗҫӗсен куравӗ, «Пирӗн кил картинче» — ял хуҫалӑх куравӗ. Спортсӑр иртмӗ — вӑл та пулӗ. Уйрӑмах стритбол енӗпе Чӑваш Республикин чемпионачӗ кӑсӑклӑ пулмалла — вӑл та 11 сехетре пуҫланмалла.

Малалла...

Комплекса уҫнӑ самант

Республика кунӗ ҫитсе пынӑ май уявпа ҫыхӑннӑ мероприятисем пуҫланчӗҫ те ӗнтӗ. Ак, ӗнерех, ҫӗртмен 21-мӗшӗнче, Комсомольски ялӗнче пӗри иртрӗ — кунта «Кӗтне» вӑй-хал культурипе спорт комплексне уҫрӗҫ. Халӑх кӗтнӗ ҫурт алӑкӗ малашне уҫӑ пулӗ.

Чаплӑ уява Чӑваш Ен элтеперӗ Михаил Васильевич Игнатьев та хутшӑнчӗ — сӑмах каланӑ хыҫҫӑн комплекс директорне Тихонов Евгений Аркадьевича «Газель» машинӑн ҫӗраҫҫине парнелерӗ.

Мероприяти концертпа вӗҫленчӗ.

Асилтеретпӗр: Республика кунне халалланӑ мероприятисем кӑҫал ытларах Шупашкарта тата Ҫӗрпӳре иртӗҫ.

Сӑнсем

Уявра

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Вырӑсушкӑнь ялӗнче ҫулленех Пукане уявӗ ирттереҫҫӗ. Ку яла 19-мӗш ӗмӗрте Чӗмпӗр кӗпӗрнинчен куҫса килнӗ Власов хушаматлӑ вырӑссем пуҫарса янӑ.

Пукане уявӗ ҫимӗк хыҫҫӑн тепӗр эрнерен килет.

Пукане уявне ҫак ялта ҫуралса ӳснӗ халӑх йышлӑн пуҫтарӑнать.

Ирхине ялти ҫамрӑксем ҫывӑхри вӑрмана кайса тӗрлӗ чечек -курӑкран этемрен пысӑк Пукане ӑсталаҫҫӗ, ӑна юрӑпа яла илсе килеҫҫӗ, сарая хураҫҫӗ. Кӑнтӑр иртсен Пуканене ятарлӑ вырӑна вырнаҫтарса лартаҫҫӗ. Ватӑсем юрӑ юрласа уяв пуҫлаҫҫӗ. Юрланӑ-савӑннӑ хыҫҫӑн Пуканене ялти усал-тӗселе уя хӑваласа яма уя йӑтса тухаҫҫӗ. Ӑна яшсем саламатпа сыхлаҫҫӗ, мӗншӗн тесен халӑх ял хушшинче Пуканерен татса илме пултарнӑ курӑк асамлӑ тесе ӗненет, ӑна мӗнле те пулин чӗпӗтсе илме тӑрӑшать. Ялтан тухсан Пуканене ирӗккӗнех валеҫсе параҫҫӗ. Халӑх курӑка тепӗр Пукане уявӗччен упрама тӑрӑшать, вӑл кил таврашӗнче пулӑшса пынине ӗненет.

Хыҫҫӑн тӑвансем сӗтел хушшине ларса уява малалла тӑсаҫҫӗ.

Малалла...

Чебанов Анатолий Сафровнович

Ӗнер, ҫӗртмен 20-мӗшӗнче ҫут тӗнчерен «Праски инке хӗр парать» камит авторӗ Чебанов Анатолий Сафровнович уйрӑлса кайнӑ. Кун пирки Чӑваш Республикин культурӑн, национальноҫсен ӗҫӗсен, информаци политикипе архив ӗҫӗн министерстви сайчӗ пӗлтерет.

Анатолий Сафронович Чебанов 1937 ҫулхи нарӑсан 3-мӗшӗнче Тутарстанӑн Ҫӗпрел районӗнчи Чӑнлӑ Шӑхаль ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑтам шкул хыҫҫӑн ял хуҫалӑх механикне вӗреннӗ. Ҫурҫӗр Казахстанра ҫерем ҫӗрсем уҫнӑ.

А.Чебанов ҫамрӑклах клуб сценине хапӑл тунӑ. Пуҫламӑш шкулта вӗреннӗ чухнех вӑл А.Кӑлканӑн «Анисса» драминче вылянӑ, каярахпа хӑй те пьесӑсем ҫырма пикеннӗ. «Праски инке хӗр парать», «Праски кинеми мӑнукне авлантарать» камитсене халӑх уйрӑмах юратать. Анатолий Чебанов ҫырнӑ пӗр пайлӑ пьесӑсем «Укӑлча умӗнче», «Ниме», «Вӗлтрен кайӑкӗ», «Хӑтасем», «Шӑпа панӑ телей» Чӑваш ен телевиденийӗпе кӑтартма тивӗҫлӗ пулчӗҫ.

Малалла...

Акатуйра. Захаровсен сӑнӗ

Шӑматкун, ҫӗртмен 18-мӗшӗнче, Лапсар ял тӑрӑхӗнче черетлӗ Акатуй иртрӗ. Кӑҫал ӑна Ассакасси ялӗнче уявларӗҫ. Уяв яланхи пекех ҫӑкӑр-тӑвартан, Акатуй юрринчен пуҫланчӗ.

Лапсар ял тарӑхӗн пуҫлӑхӗ Захаров Дмитрий Иванович хӑй сӑмахӗнче салам сӑмахӗсем каланӑ хыҫҫӑн ку тӑрӑхри ӗҫсем пирки кӗскен каласа пачӗ. Районтан ятарласа чӗннӗ хӑнасем те сӑмах тухса каларӗҫ: Шупашкар районӗн экономика тата пурлӑхпа ҫӗр хутшӑнӑвӗсен начальникӗ Зоя Леонидовна Маслова, Шупашкар районӗнчи РФ пенси фончӗн управленийӗн начальникӗ Алевтина Михайловна Исаева.

Ял тӑрӑхӗ парнесем нумай хатӗрленӗччӗ, алла яхӑн — пӗр сӗтел йышӑнатчӗҫ. Кашни тивӗҫлӗ ҫынна тупрӗ, кӑмӑлӗсене хӑпартрӗ. Парнесемпе чи лайӑх харпӑр хуҫалӑхсене тытса пыракансене, чи хӑтлисене, чи чаплӑ фермер хуҫалӑхӗсене тивӗҫтерчӗҫ. Общество ӗҫне хасатар хутшӑнакансене та манмарӗҫ — пурте парнеллӗ пулчӗҫ. Хисеп хучӗсемпе те вӗсене чысларӗҫ.

Юрӑпа-ташӑпа савӑнтаракансем пӗлтӗрхи пекех чылайӑнччӗ.

Малалла...

Ҫӗпрелсен Акатуйӗнче

Ҫӗпрел тӑрӑхӗнчи чӑвашсем район шайӗнчи Акатуя ҫулталӑк каялла кӑна паллӑ тума тытӑннӑ пулсан та ӳсӗм сисӗнет. Район ертӳҫисем ку ӗҫе ырланӑ, чӑвашсем йышлӑ пурӑнакан ял хутлӑхӗсем хаваспах пулӑшма килӗшнӗ. Ҫапла пӗрлехи ӗҫ тытӑнсан никамӑн та айккинче тӑрса юласси килмен.

Ҫӗпрел районӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Александр Шадриков сӑмахӗсемпе, Акатуй ирттерессине пӗлсен ҫынсем хӑйсем шӑнкӑравласа пулӑшу сӗнни питӗ хавхалантарнӑ. Ял хутлӑхӗсен пуҫлӑхӗсем сцена хатӗрлес, шалчасем чутлас ҫӗре хутшӑннӑ. Каярах вӗсем хӑйсен ӗҫӗпе мӑнаҫланнине курма питӗ кӑмӑллӑччӗ. Акатуй пек уявсем яла тирпей кӳреҫҫӗ.

Кӑҫал хӑнасене Хулаҫырми йышӑнчӗ. Тӗрӗссипе каласан, вӗсем пӗлтӗрхинчен те ытларахчӗ. Паллӑ строитель, Шупашкарта пурӑнакан Тутарстан чӑвашӗсен «Пӑлхар» ентешлӗхӗн пуҫлӑхӗ Николай Угаслов тӑрӑшнипе ҫӗпрелсен Акатуйӗ ҫӳллерех картлашка ҫине хӑпарма пултарчӗ. Чӑвашлӑха аталантарас енӗпе ҫак ҫын нумайӑшӗшӗн паянхи кун тӗслӗх пулса тӑрать.

Акатуй хӑй йӗркипе иртрӗ.

Малалла...

Ҫӑнӑх авӑртнӑ самант, Светлана Садыкова сӑнӗ

«Сувар» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх Пӑва районӗнчи Элшелте халӑх тырра хӑйех авӑртать — ҫутӑпа ӗҫлекен армана лавккаран туяннӑ та килтех ним мар ҫӑнӑх туса хураҫҫӗ. Унччен кӳршӗ ялсене ҫӳренӗ — тырӑ тиесе темиҫе ҫухрӑм таран кайма тивнӗ.

Петр Тихоновпа Михаил Петруськин каласа панипе хальхи арманҫӑн ӗҫӗ кӑткӑс мар — пӗр витре тырӑ яр та ҫӑнӑх тухасса ҫеҫ кӗтсе тӑр. Арманӗ хӑватлӑ пулсан ку ӗҫ пӗрре те вӑраха тӑлӑлмасть иккен.

Шорккари юпа. Н. Плотников сӑнӗ

Паян, ҫӗртмен 17-мӗшӗнче, Шупашкар районӗнчи Шорккара паллӑ таврапӗлӳҫӗ Павел Трифонов ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа ял кунӗ иртрӗ.

Уяв программинче яла никӗслекенсене асӑнса юпа лартни (Станислав Еткер хатӗрленӗ), П.Т. Трофимова чыслани, «Всегда вперед, всегда в пути» кӗнеке хӑтлавӗ, районти халӑх пултарулӑхӗн ушкӑнӗсен концерчӗ пулчӗ. Мероприятие Павлова Маргарита Яковлевна (Шупашкар районӗн социаллӑ аталану пайӗн пуҫлӑхӗ), Сарапакасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Ильин Юрий Васильевич, ял хастарӗ Виноградов Валерий Фадеевич (юпа лартма укҫине вӑл панӑ), тата ыттисем хутшӑнчӗҫ. Хӑнасем хушшинче Евгений Ерагин (Ешентей), шӗпсутҫӑсем, усламҫӑсем пулчӗҫ — вӗсене пурне (ҫав шутра пултарулӑх ушкӑнӗсене те) те ял халӑхӗ техӗмлӗ шӳрпепе хӑналарӗ.

Ял уявӗ концертпа вӗҫленчӗ.

Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче паян, ҫӗртмен 17-мӗшӗнче, «Чӑваш ҫырулӑхӗ: иртнипе хальхи» ятпа тӗнчери ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртрӗ. Ӑна Е.И. Рожанский ҫуралнӑранпа 270 ҫул, В.П. Вишневский ҫуралнӑранпа 175 ҫул тата ҫӗнӗ чӑваш ҫырулӑхӗ йӗркеленӗренпе 140 ҫул ҫитнине халалласа хатӗрленӗ.

Конференцие институт дирекорӗ Исаев Юрий Николаевич уҫрӗ. Пленарлӑ ларура (вӑл 10 сехетре пуҫланчӗ) Родионов Виталий Григорьевич (тӗп шухӑшӗ: Вишневскийпе Рожанскийсем пулмасан пирӗн ҫак ҫӗнӗ ҫыруллӑх та пулмӗччӗ, вӗсен тӳпине те шута илмелле), Егоров Николай Иванович тата Мукина Ираида Васильевна доклад каларӗҫ. Николай Иванович хӑйӗн сӑмахӗнче карт ҫырулӑхӗ пирки каласа пачӗ — унӑн тӗсӗсем, аталанӑвӗ, ыйтӑвӗсем.

Малалла...