culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш наци музейӗ вырсарникун, нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, хӑйӗн черетлӗ ҫуралнӑ кунне уявлӗ. Ҫавна май ун чухне учрежденири ялан ӗҫлекен экспозицисемпе тӳлевсӗрех паллашма май туса парӗҫ. Ушкӑнсем валли экскурсисем тата ӑсталӑх сехечӗсем ирттерӗҫ.

Чӑваш Ен историйӗпе паллаштаракан экскурси 12 сехетре пуҫланӗ, тӗрленӗ Раҫҫей карттипе паллаштараканни — 14 сехетре.

Тӗрлӗ ӑсталӑх сехечӗ 11 сехетре, 12 сехет те 30 минутра, 14 сехетре иртӗҫ.

1755 ҫулта Кӑнтӑр Уралта чӑваш хресченӗсене персе вӗлернӗ. Ку пулӑм пирки эсир те, ман пекех пӗлмен пулӗ? Вӗсем пурте Максим, Иван тата Кӗҫӗн Иван Мосоловсен тимӗр шӑрантаракан савутра вӑй хунӑ пулнӑ.

Ку пулӑм пирки эп хам «Ленӑ шывӗ ҫинчи рабочисен пӑлхавӗнче пулнӑ пирӗн янташсем» статьяпа паллашнӑ чухне асӑрхарӑм. Лена юханшывӗ ҫинчи пӑлхав пирки чӑваш энциклопедийӗнче мӗн те пулин ҫук-ши тесе шыраса кӗтӗм те хайхи ҫак пулӑм пирки пӗлтӗм.

Ӗҫ-пуҫ 1752 ҫулта пуҫланнӑ. Мосоловсен савутӗнче тимӗр шӑрантарас ӗҫпе аппаланма Ҫӗрпӳпе Сӗве уесӗнчи 166 чӑваш тара кӗнӗ. Вӗсене тӳрех 7 тенкӗ аванс тыттарнӑ, ҫулталӑкра 18 тенкӗ тӳлеме пулнӑ (авансӗ те унта кӗнӗ). Ӗҫленӗ-ӗҫленӗ пирӗн асаттесем... Ҫулталӑк ҫапла иртнӗ. Хайхи киле таврӑнас тенӗ те — савут хуҫисем ямаҫҫӗ иккен. Укҫине те тӳлемеҫҫӗ. Тепӗр май каласан вӗсене чура шайӗнчех тытнӑ пулас. Ҫапла май 1755 ҫулталӑк пуҫламӑшӗ тӗлне савут хуҫисем чӑвашсене 1749 тенкӗ парӑма кӗнӗ.

Малалла...

Иркутск облаҫӗнчи Успенский-3 поселокри культура ҫуртӗнче «Телей» тата «Юрай» чӑваш ансамблӗсем ӗҫлеҫҫӗ. Нумая пулмасть культура ҫурчӗпе учреждени пуҫлӑхӗ Татьяна Прокопчук «Ял тӑрӑхӗнчи культура чи лайӑх учрежденийӗпе ӗҫченӗ» конкурсра ҫӗнтернӗ. Апла пулсан, ҫавӑнта чӑваш ансамблӗсем аван ӗҫленин тӳпи те пур тесе шухӑшлама юрать.

Телеграмри «Пуринчен малтан. Ҫывӑса юлмасан» каналта пӗлтернӗ тӑрӑх, «конкурсра ҫӗнтернӗ май культура учреждени хальхи йышши оборудованипе тивӗҫтерме, музыка инструменчӗсем туянма, сцена ҫи-пуҫӗ илме пулӑшасса шанаҫҫӗ йӑхташӑмӑрсем».

2022 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче, 2021 ҫултипе танлаштарсан, республикӑри вӑтам ӗҫ укҫи ӳснӗ. Ҫапла пӗлтернӗ нумаях пулмасть Чӑвашстат.

Пӗлтӗр чӳк уйӑхӗнче Чӑваш Енри вӑтам шалу 42 пин те 446 тенкӗпе танлашнӑ. Ку, 2021 ҫулпа танлаштарсан, 13,9 процент нумайрах. Ун чухне вӑтам шалу 39 пин те 865 тенкӗпе танлашнӑ.

Инкеклӗ лару-тӑру министерствин архивӗнчи сӑн

Ӗнер Шупашкар районӗнчи Турикасси ялӗнче пӗр хуҫалӑхра пушар пулнӑ. Ӑна пула хуҫисем мунчасӑр тӑрса юлнӑ. Ҫулӑм кӳршӗ хуҫалӑх тӑррине, сарайне сиенлетнӗ.

Кил хуҫалӑхӗнче пушарта пилӗк чӑх, виҫӗ сурӑх тата пӗр качака вилнӗ. Хальлӗхе пушар мӗнрен тухни паллӑ мар, ӑна уҫӑмлатаҫҫӗ. Ҫак инкек мӗн чухлӗ тӑкак кӳнине те шутлаҫҫӗ.

Сӑмах май, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Чӑваш Енре 144 пушар пулнӑ, вӗсенче 17 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ.

Хӑна ҫурчӗн эскизӗ

Улатӑрта икӗ хутлӑ хӑна ҫурчӗ хута ярӗҫ. «Электроприбор» савут пӗлтернӗ тӑрӑх, унта 20 пӳлӗм пулӗ. Савут – строительствӑна саккас параканни.

Предприяти инвестици проектне пурнӑҫлама пуҫланӑ ӗнтӗ. Хӑна ҫуртне ҫулталӑк вӗҫлениччен туса пӗтересшӗн. Ҫак кунсенче техника ҫӗр ӗҫӗсене пурнӑҫлама пуҫланӑ.

Хӑна ҫуртне И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн филиалӗ пулнӑ вырӑнта хута ярӗҫ. Ҫав ҫурта 1939 ҫулта тунӑ, кивелнипе ишсе антарнӑ. Интерьера тунӑ чухне Улатӑрта ҫуралса ӳснӗ, унтах ӗҫлесе пурӑннӑ Степан Эрьзи скульптор пултарулӑхӗпе уса курӗҫ.

Паян, нарӑс уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Шупашкарта икӗ автобус ҫапӑннӑ. Инкек Мускав проспектӗнче ирхи 7 сехет те 40 минутра пулса иртӗ. 15-мӗш маршрутпа ҫӳрекен «Лотос» автобус 42-мӗш маршрутпа ҫӳрекен «Неман» автобуспа пырса ҫапӑннӑ.

Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, пӑтӑрмах сӑлтавӗ «Лотос» автобус водителӗн тимсӗрлӗхӗпе ҫыхӑнма пултарнӑ. Инкекре «Неман» автобусри 17 ҫулти пассажир шар курнӑ, ӑна больницӑна илсе кайнӑ.

Инкек сӑлтавне специалистсем палӑртӗҫ. Автобус водителӗсем урах пулнӑ.

mykaleidoscope.ru сайтри сӑн

Пуш уйӑхӗнчи илемлӗ кунсенче – 03.03.2023 тата 23.03.2023 – Чӑваш Енре 80 ытла мӑшӑр пӗрлешме палӑртнӑ.

Пушӑн 3-мӗшӗнче 51 ҫемье чӑмӑртанӗ. Вӗсенчен 15-шӗ – Шупашкарта. Пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнче вара 35 мӑшӑр пӗрлешӗ. Ытларахӑшӗ Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта хут уйӑрттарӗ.

Сӑмах май, кӑҫал пуш уйӑхӗнче республикӑра 241 мӑшӑр пӗрлешме заявлени панӑ.

ШӖМ тунӑ сӑн

Паян ирхи 8 сехетре Шӑмӑршӑ районӗнче Шӑмӑршӑпа Васан ялӗ хушшинчи ҫул ҫинче машина ачана ҫапса кайнӑ. Кун пирки ШӖМ пӗлтерет.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, 5 ҫулти ача амӑшӗпе ҫул хӗррипе, транспорт хирӗҫ, утнӑ. Кӗтмен ҫӗртен ача амӑшӗн аллинчен вӗҫерӗнче ҫул ҫине чупса тухнӑ. Вӑл «Королла» машина кустӑрми айне лекнӗ.

Ачан кӑкӑр тӗлӗнчи шӑмми аманнӑ, ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.

pxhere.com/ru сайтри сӑн

Елчӗк районӗнчи 41 ҫулти арҫынна амӑшӗн ҫуртне чӗртсе янӑшӑн суд тӑвӗҫ. Ун тӗлӗшпе район прокуратури айӑплава ҫирӗплетнӗ.

Следстви версийӗ тӑрӑх, пӗлтӗр чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ҫак арҫын амӑшӗн килне пынӑ та бензин сапса чӗртсе янӑ. Кунсӑр пуҫне вӑл унта газ балонне йӑтса кӗнӗ. Юрать, амӑшӗ килте пулман. Ывӑлӗ вӑл ӑна эрех илме укҫа паманшӑн тарӑхнӑ-мӗн.

Телее, амӑшӗ пушар тухнине часах асӑрханӑ. Ҫулӑма кӳршисем, пушарнӑйсем пулӑшнипе сӳнтернӗ.

Следстви вӑхӑтӗнче арҫын укҫа паманшӑн амӑшне вӗлерессипе те хӑратни ҫиеле тухнӑ.