Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 -2.7 °C
Ялта ял пек пулмалла, ҫынра ҫын пек пулмалла.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Хыпарсем

ҪУ
19

«Хӗҫ тӗк хӗҫ пултӑр, Ҫӗпӗр тӗк – Ҫӗпӗр»
 Виталий Родионов | 19.05.2022 15:06 |

Сумлӑ сӑмах Чӑвашлӑх

(180 ҫул каярах Шурча вӑрҫи пулса иртнине аса илсе)

 

2022 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче чӑваш хресченӗсем вырӑнти туре-шарана хирӗҫ пӑлхав ҫӗкленӗренпе шӑп та лӑп 180 ҫул ҫитрӗ. 1942 ҫулта, Шурча вӑрҫин ҫавра ҫулӗнче, Чӑваш патшалӑх издательстви тӗрлӗ архивсенче упраннӑ хутсене пуҫтарса «Восстание чувашского крестьянства в 1842 года» ятлӑ кӗнеке кӑларнӑ. Унта кӗнӗ 115 документ 1842 ҫул тӗлнелле чӑвашсем тӳсекен кропостла тата наци пусмӑрӗ тӳсме ҫук вӑйланса ҫитнине лайӑх кӑтартса парать (вӗсенчен хӑшӗ-пӗрне кунта кӗскетсе пичетлетпӗр). Халӑлӑхӑмӑр тӳснӗ хӗн-хур чылай маларах йывӑрланса пынӑ. Ҫакна 1831 ҫулта Чӗмпӗр жандарм полковникӗ (Маслов) империри жандармсен шефне Бенкендорфа ҫырса пӗлтернинчен аван курма пулать (кунта кӗскетсе – ун пек вырӑнсене кӗтеслӗ хуплавсемпе кӑтартнӑ ‑ оригинал чӗлхипех пичетлетпӗр):

«Причины, по которым народ сей (чувашcкий. – В.Р.) более подвержен угнетению, нежели русские, суть следующие:

1. Опыты всех времен доказывают, что легче всего управлять народом невежественным, нежели получившим хотя малейшее просвещение истинное, и сколько нужно и должно поселянину; на основании сего правила начальствующие чувашами всеми силами способствуют дальнейшему распространению невежества: даже самый благонамеренный исправник есть бесполезный начальник над народом, если он занимается только одной расправой и следственными делами.

Малалла...

 

Культура
forum.na-svyazi.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк
forum.na-svyazi.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк

Раҫҫей халӑх артистки Надежда Бабкина Чӑваш Енри хӑш-пӗр муниципалитетра концерт кӑтартӗ. Вӑл пирӗн тӑрӑха «Песни России» фестиваль-марафонпа килсе ҫитӗ. Асӑннӑ мероприяти ҫӗртме уйӑхӗн 9-18-мӗшӗсенче иртӗ.

16-мӗш фестиваль-марафонӑн ыркӑмӑллӑх концерчӗ Ҫӗнӗ Шупашкарта уҫӑлӗ, унтан артистсем Комсомольскине, Тӑвая, Шупашкара, Патӑрьеле, Вӑрнара, Ҫӗрпӗве, Хӗрлӗ Чутая, Кӳкеҫе тата Куславккана ҫитӗҫ.

Надежда Бабкинӑпа тата унӑн мухтавлӑ «Русская песня» (чӑв. Вырӑс юрри) патшалӑх ансамблӗпе пӗрлех сцена ҫине ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчи професси коллективӗсем тухӗҫ.

 

Республикӑра
Геннадий Исаков архивӗнчи сӑн
Геннадий Исаков архивӗнчи сӑн

Чӑваш Енре хура аист пуррине асӑрханӑ. Кун пирки Чӗрчунсен тӗнчине сыхлакан дирекци директрорӗн ҫумӗ Геннадий Исаков халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.

Геннадий Исаков хыпарланӑ тӑрӑх, хура аиста вӑл ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче асӑрханӑ. Унӑн шухӑшӗпе, кайӑк вӑрмантан вӗҫсе килнӗ, пулӑ ҫинӗ те каялла вӗҫсе кайнӑ. Ахӑртнех, вӑл таҫта йӑва ҫавӑрнӑ.

Хура аист – Раҫҫейри Европа пайӗнче сайра тӗл пулакан кайӑк. Ӑна Раҫҫейри тата Чӑваш Енри хӗрлӗ кӗнекесене кӗртнӗ.

 

Ҫул-йӗр
"На связи" форумри сӑн
"На связи" форумри сӑн

Регионти туянусен центрӗ "Канаш - Славаш" автоҫула юсамашкӑн аукцион ирттерессине пӗлтернӗ.

Ҫак ҫулӑн Малти Ӑнтавӑш ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗр пая, 4 ҫухрӑма, юсӗҫ. Ку ӗҫ валли 58 миллион тенкӗ уйӑрма хатӗр.

Аукцион ҫӗнтерӳҫин ӗҫсене 4 уйӑхра вӗҫлемелле, анчах ку ӗҫе 3 ҫулта пайӑн-пайӑн пурнӑҫлӗҫ. Хушма укҫа-тенкӗпе тивӗҫтерсен проекта хӑвӑрт та вӗҫлеме пултарӗҫ.

Сӑмах май, ҫак ҫул ҫинче аркансах пӗтне пай та пур. Вӑл - Малти Ӑнтавӑш ялӗ еннелле пӑрӑннӑ ҫӗрте. Анчах ӑна хальлӗхе тытмӗҫ.

 

Апат-ҫимӗҫ
agro.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ
agro.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Комсомольскинчи сӗт-ҫу комбиначӗ тӑпӑрчӑ хатӗрлемелли автоматизациленӗ ҫӗнӗ линие ӗҫлеттерсе янӑ. Производствӑпа республикӑн вице-премьерӗ — ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов паллашнӑ.

Комбинатӑн ертӳҫисемпе технологӗсем предприятин производство хӑвачӗ талӑкра 250 тонна таран сӗт тирпейлеме май парать тесе пӗлтернӗ. Ҫу хисепӗ тӗрлӗ виҫеллӗ тӑпӑрча вара талӑкне 7,5 тонна таран хатӗрлейреҫҫӗ.

«Мӗнпур оборудование эпир Беларуҫ Республикинчен туяннӑ. Йӑлтах лайӑх ӗҫлет. Кӗвелӗке те унтанах илетпӗр, пире йӑлтах тивӗҫтерет», — хӑпартланса каласа кӑтартнӑ министра комбинатӑн тӗп технологӗ Татьяна Александровна. Паянхи куна илсен, предприятире 34 тӗрлӗ продукци туса кӑлараҫҫӗ.

Сергей Артамонов вара тепӗр ырӑ ене те асӑннӑ. Ку вӑл — чӗртавара вырӑнти ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе хресчен-фермер хуҫалӑхсенчен туянни. Сӗте предприяти вӑтамран 28 тенкӗпе илет.

 

Культура
www.chuvbook.ru тата Светлана Асаматӑн сӑнӳкерчӗкӗсемпе усӑ курса хатӗрленӗ коллаж
www.chuvbook.ru тата Светлана Асаматӑн сӑнӳкерчӗкӗсемпе усӑ курса хатӗрленӗ коллаж

Чӑваш кӗнеке издательствинче нумаях пулмасть «Ҫурхи ҫаврӑм» кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн авторӗ — чӑваш халӑх поэчӗ Светлана Асамат.

Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «ҫӗнӗ сӑвӑ пуххинче ҫамрӑк вулакана шӑпах тавралӑх асамлӑхне асӑрхама хистет».

Кӗнеке тиражӗ — 700 экземпляр. 40 страницӑран тӑракан кӑларӑма Петр Сергеев художник ӳкерчӗкӗсемпе пуянлатнӑ-хитрелетнӗ.

«Чӑвашкино» студи Светлана Асаматӑн 70 ҫулхи юбилейӗ тӗлне (поэт 1952 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кайри Ӑнтавӑш ялӗнче ҫуралнӑ) фильм хатӗрлесе ҫитересшӗннине пӗлтернӗччӗ.

 

Хулара
cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ
cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Хулари 1-мӗш клиника пульницин Перинаталь центрӗнче 800 грамм таякан ача ҫуралнӑ. Вӑл 26-мӗш эрнере ҫут тӗнчене килнӗ. Амӑшӗн сывлӑхӗ хавшасан ӑна васкавлӑ кесарево мелӗпе ҫураттарнӑ.

Тухтӑрсем хӗрачан пурнӑҫӗшӗн кӗрешнӗ. Малтан вӑл реанимацире выртнӑ, унтан - тин ҫуралнӑ ачасен патологи уйрӑмӗнче. Ӑна ӑста тухтӑрсем пӑхнӑ. Ҫак тапхӑрта хӗрачан йывӑрӑшӗ 2 килограмран иртнӗ. Ӑна тухтӑрсем киле кӑларма йышӑннӑ.

Палӑртмалла: хӗр пӗрчи - ҫемьери иккӗмӗш ача. Ашшӗ-амӑшӗ ӑна нумай вӑхӑт кӗтнӗ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: https://pg21.ru/news/79165
 

Пӑтӑрмахсем
cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ
cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫӗнтерӳ кунӗнче Ҫӗмӗрлере пурӑнакан арҫын ҫухални пирки пӗлтернӗччӗ. Ӑна тупнӑ. Анчах, шел те, вӑл чӗрӗ мар.

61 ҫулти арҫын килтен ӑҫталла тухса кайнине никам та пӗлмен. Тепӗр кунхине тӑванӗсем кун пирки полицие пӗлтернӗ.

Ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ҫав арҫыннӑ виллине пӗвере тупнӑ. Унӑн виллине шыв айӗнчен водолазсем кӑларнӑ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: https://pg21.ru/news/79165
 

Республикӑра
ШӖМ тунӑ сӑн
ШӖМ тунӑ сӑн

2008 ҫулта арҫын Мускавра хваттер туянма тесе 18 миллион тенкӗ заем илнӗ. Кун хыҫҫӑн вӑл ҫухалнӑ... 14 ҫуллӑха.

Ҫак арҫын кивҫен илсен тӗп парӑма та, процентсене те тӳлемен. Унпа ҫыхӑнӑва тухайман, ҫавна май инвестици компанийӗ кун пирки полицие пӗлтернӗ.

Арҫынна федераци шыравне панӑ. Ӑна нумаях пулмасть, ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Псковра тытса чарнӑ. Ӑна йӗрке хуралҫисем Шупашкара илсе килнӗ. Следстви вӑхӑтӗнче ӑна хупса усраҫҫӗ.

 

Культура
www.chuvbook.ru сӑнӳкерчӗкӗ
www.chuvbook.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти Юрий Гагарин ячӗллӗ вулавӑшра Лариса Петрова (сӑнӳкерчӗкре — сулахайран пӗрремӗшӗ) сӑвӑҫпа тӗлпулу иртнӗ.

Методика зарядки евӗр йӗркелекен мероприяти ҫӗнӗ кӗнекесемпе паллашма, ҫыравҫӑсене лайӑхрах пӗлме май парать. Лариса Петровӑн нумаях пулмасть «Мӗн ҫинчен авӑтать-ши куккук?» сӑвӑ пуххийӗ кун ҫути курнӑ. Ӑна Чӑваш кӗнеке издательствинче пичетлесе кӑларнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти вулавӑш ӗҫченӗсем сӑвӑҫӑн пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ пирки ыйтса пӗлнӗ, сӑвӑсем итленӗ.

Библиотекарьсем Лариса Петрова камӑн сӗнӳ-канашне итленине, пӗр шухӑшлӑ ҫынсемпе ӑҫта тӗлпулнине те пӗлесшӗн пулнӑ. Чӑваш чӗлхине упраса хӑварас, аталантарас ыйту та ҫӗкленнӗ.

 

Страницӑсем: 1 ... 766, 767, 768, 769, 770, 771, 772, 773, 774, 775, [776], 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 785, 786, ... 3809
Orphus

Баннерсем

Шутлавҫӑсем

0 Хурал кӗтесӗ (чат)

Ҫанталӑк

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (18.01.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 746 - 748 мм, -1 - -3 градус сивӗ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.

Гороскоп

СурӑхВӑкӑрЙӗкӗрешРакАрӑсланХӗрТарасаСкорпионУхӑҫӑТу качакиШывтӑканПулӑсем
Сурӑх: Ку эрне финанс операцийӗсене пурнӑҫлама ӑнӑҫлӑ. Мӗнле те пулин ӗҫе укҫа хывас тетӗр пулсан шӑпах ҫакна пурнаҫламалли вӑхӑт. Кил-терӗшри ӗҫсемпе аппаланӑр - халӗ вӗсем ывӑнтармӗҫ. Фитотерапи усӑллӑ пулӗ. Эрне вӗҫӗнче кӗтмен хыпарсем илетӗр.

Кӑрлач, 18

1864
161
Евсевьев Макар Евсевьевич, ҫыравҫӑ, этнограф, мордва чӗлхин ҫыруллӑхне никӗслекенни ҫуралнӑ.
1894
131
Данилов-Чалдун Максим Николаевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ.
1896
129
Абрамов Иван Кузьмич, РСФСР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ ҫуралнӑ.
1900
125
Василий Краснов-Асли, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ.
1919
106
Антонов Иван Захарович, чӑваш ҫыравҫи, журналисчӗ ҫуралнӑ.
1921
104
Чаппан вӑрҫи пуҫланнӑ.
1937
88
Ленский Леонид Александрович, тава тивӗҫлӗ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ ҫуралнӑ.
1942
83
Михлеев Дмитрий Никонорович, чӑваш кинорежиссёрӗ, ҫыравҫи ҫуралнӑ.
1948
77
Ярды Валерий Николаевич, чӑваш спортсменӗ, тӗнче чемпионӗ ҫуралнӑ.
1961
64
Галкин Андрей Петрович, чӑваш кӗвӗҫи ҫуралнӑ.
Пулӑм хуш...Пулӑм хуш...