Хулара
Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн тӗп хулинче обществӑлла транспортпа ҫӳрессин хакне ӳстерме шутлани пирки эпир маларах пӗлтернӗччӗ. Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Денис Вадимович Спирин ҫул ҫӳремелли хака ӳстересси пирки 624-мӗш постановлени алӑ пуснӑ. Ҫапла вара ырантан Шупашкар ҫыннисемпе хӑнисен троллейбуссемпе автобуссенче ҫӳренӗшӗн укҫа ытларах кӑларса хума тивӗ. Троллейбуссенче карточкӑпа тӳлесен хак 25 тенкӗпе (маларах — 22 тенкӗ) танлашӗ, автобуссенче — 26 тенкӗпе (маларах — 23 тенкӗ). Ахаль укҫапа тӳленӗ чухне — 28 тата 29 тенкӗпе (маларах 26 тата 27 тенкӗ тӳленӗ) пулӗ. Проезднойсен хакӗ те ӳсӗ. Студентсемпе шкул ачисем унччен 725 тенкӗ тӳленӗ пулсан, халь 820 тенкӗ кӑларса хума тивӗ, ахаль ҫынсемшӗн вара хакӗ 1135 тенкӗпе (маларах — 1000 тенкӗ) танлашӗ. Влаҫ ҫул хакне ӳстернине запчаҫ тӑкакӗсем ӳснипе, топливо хакланнипе тата транспорта тытса тӑмалли тӑкаксем хӑпарнипе ӑнлантараҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Чӑваш чӗлхи
chrio.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енри ятлӑ-сумлӑ ҫынсемпе шкул ачисене паллаштарас, чӑваш чӗлхине вӗренессине, унпа кӑсӑкланассине ӳстерес тӗллевпе сӑвӑ-хайлав хитре вулакансен «Упрар тӑван чӗлхемӗре» республикӑри конкурсне ирттереҫҫӗ. Унта 5-6-мӗш классенче вӗренекен ачасем (хамӑр тӑрӑхрисем кӑна мар, чӑвашсем пурӑнакан ытти регионтисем те) хутшӑнайӗҫ. Конкурс темисем ҫапларах: «Тӑван енӗм чаплӑ ҫынсемпе пуян» (Раҫҫей тата тӗнче шайӗнчи паллӑ ҫынсем пирки), «Мухтава тивӗҫлӗ ҫынсене чыслар» (Чӑваш Республики шайӗнче паллӑ ҫынсем пирки), «Мухтав сана, ентешӗм» (район е ял шайӗнче паллӑ ҫынсем пирки). Пултарулӑх ӑмӑртӑвне икӗ тапхӑрпа ирттерӗҫ. Малтан — муниципалитет шайӗнче, кайран — республикӑра. Ӗҫсене пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗччен chrio18@rchuv.ru электрон адреспа ярса памалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Культура
culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗсем Шупашкарти Вырӑс драма театрӗнче ҫӗнӗ спектакль лартма хатӗрленеҫҫӗ. Ӑна культура учрежденийӗн 100 ҫулхи юбилейне халаллӗҫ. Спектакль лартма Чӑваш Ен Элтеперӗн укҫипе усӑ курӗҫ. «Леди на день» спектакле Олег Данилов пьесипе лартӗҫ. Ун валли Шупашкара Раҫҫейри паллӑ театр тата кино режиссёрне, Раҫҫей искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченне Дмитрий Астрахана чӗнсе илнӗ. Дмитрий Астрахан — «Ты у меня одна», «Перекресток», «Желтый карлик», «Всё будет хорошо», «Алхимик» тата ытти фильм режиссёрӗ. Вырӑс драма театрӗн труппипе вӑл пуҫласа ӗҫлӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Сывлӑх
Иртнӗ талӑкра 115 ҫын сывалнӑ, 114 ҫын чирленӗ. Ҫапла пӗлтерет статистика. Апла сывалакансен йышӗ чирлекенсенчен нумайрах пулнӑ. 48 ҫынна пульницӑна вырттарнӑ. Юлашки талӑкра 3 ҫын кӑшӑлвируса пула пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Пандеми пуҫланнӑранпа республикӑра 75125 ҫын инфекциленнӗ. Вӗсенчен 54199-шӗ сывалнӑ. Хальхи вӑхӑтра Чӑваш Енре 16444 ҫын кӑшӑлвируспа чирлет. Республикӑра коллектив иммунитечӗ 45 процентпа танлашать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Апат-ҫимӗҫ
avatars.mds.yandex.net/get-zen сайтри сӑн Республикӑра сахӑр хакӗ тӑрук хӑпарсан, вӑл лавкка сентрисем ҫинчен ҫухалма тытӑнсан тӳре-шара хаксене, тавар саппасӗсене сӑнаса тӑма пуҫланӑ. Ку тӗллевпе ятарлӑ штаб та йӗркеленӗ. ЧР Экономика министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗтӗм сахӑра Раҫҫейре туса кӑлараҫҫӗ, ҫавна май вӑл дефицит мар. Юлашки вӑхӑтра сахӑр сентресем ҫине таврӑнма пуҫланӑ. Апла лавккасенче сахӑр мӗншӗн ҫук? Ҫынсем саппас валли тесе туянма тытӑннӑ. Кӑшӑлвирус сарӑлма тытӑнсан халӑх хура тул илме тытӑнӑччӗ. Ку информаци тапӑнӑвӗн витӗме те. Халӗ ҫакнашкал каларӑш та пур: ӗнер памперс кунӗ пулнӑ, паян сахӑр кунӗ, ыран вара кӗрпе. Пӗтӗмлетсе каласан: тавар дефицичӗ пулас хӑрушлӑх ҫук. Апла килограмӗ-килограмӗпе кӗрпе, сахӑр туянма кирлӗ мар. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Республикӑра
im0-tub-ru.yandex.net сайтри сӑн Чӑваш Енре кӑгӑлвирусран хӳтӗленес тӗлӗшпе вакцинаци планне тултарнӑранпа пӗрех. Кун пирки ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтерет. Республикӑра вакцинацилеме палӑртнӑ ҫынсен 73,1 проценчӗ прививка тунӑ. Ҫапах ӗҫлемелли пур-ха. Ку 60 ҫултан аслӑраххисене пырса тивет. Ку ӳсӗмри ҫынсене вакцинацилессине вӑйлатмалла. Республикӑра вакцина ҫителӗклех. Аслисем валли "Спутник V" пур. 12-17 ҫулсенчисем валли вара "Спутник М" кӳрсе килнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Культура
ursassi.ru сӑнӳкерчӗкӗ Пушкӑрт патшалӑх университечӗн тутар тата чӑваш филологи кафедри Тӗнчери халӑхсен тӑван чӗлхе кунне халалласа «Янӑравлӑ чӗрӗ сӑмах» илемлӗ вулав конкурсне ирттернӗ. Пушкӑртстанри «Урал сасси» хаҫатӑн сайтӗнче аслӑ шкулӑн Ҫтерлӗри филиалӗнче ӗҫлекен доцент, филологи ӑслӑлӑхӗн кандидачӗ Лариса Коротаева ҫак эрнере пӗлтернӗ тӑрӑх, ZOOM хушӑм урлӑ йӗркеленӗ конкурса Авӑркаспа Ермеккей, Кармаскалӑпа Ҫтерлӗ, Миякипе Пишпӳлек, Чекмагушпа Пелепей, Федоровка районӗсенчен тата Пелепейпе Ҫтерлӗ хулисенчен 52 вӗренекен хутшӑннӑ. Пӗрремӗш вырӑна ҫӗнсе илнисем ҫаксем: Меселпуҫ шкулӗнчи Алексей Ефимов, Мияки районӗнчи Кекен шкулӗнчи Полина Шуркова тата Александр Шурков, Чекмагуш районӗнчи Юмаш шкулӗнчи Екатерина Ефремова, Пелепей районӗнчи Ярмулай шкулӗнчи Маркел Гордеев, Ҫтерлӗ филиалӗнчи Константин Петров Константин Петров. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Персона
culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Кӑҫал пирӗн республика халӑх юратакан артист, Мефодий Денисов (1922-1998), ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине паллӑ тӑвать. Вӑл — Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Чӑваш Енӗн халӑх артисчӗ, К.И. Иванов ячӗллӗ патшалӑх премийӗ лауреачӗ. Юрӑҫа асра тытнине палӑртса Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Портрет в музыке. Посвящение Мефодию Денисову» (чӑв. Кӗвӗ-ҫемӗри портрет. Мефодий Денисова халалласа) каҫ иртӗ. Вӑл, паян, пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, 11 сехетре пуҫланӗ. Мефодий Денисов театр ӳнерӗнче паллӑ йӗр хӑварнӑ. Хӑйӗн баритон сассипе «Нарспи», «Шывармань», «Хамӑръял», «Прерванный вальс», «Сеспель» чӑваш наци оперисенче юрланӑ, классика репертуарӗнче ӑна куракансем Евгений Онегин, Алеко, Фигаро евӗр астуса юлнӑ. Романссене, совет композиторӗсен юррисене, фольклор композицийӗсене хитре шӑрантарнӑран та халӑх ӑна юратнӑ. Мефодий Денисовӑн пултарулӑхне искусствоведени кандидачӗ, Любовь Бушуева музыковед, Раҫҫей тата Чӑваш Ен халӑх артисчӗ Петр Заломнов, Раҫҫей халӑх артисчӗ Юрий Васильев, педагогика наукисен кандидачӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Юрий Кудаков, Чӑваш халӑх писателӗ Анатолий Кибеч, Хальхи вӑхӑтри историн патшалӑх архивӗн специалисчӗсем тӗрлӗ енлӗн уҫса парӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Хулара
Шупашкарта пурӑнакан Тамара Варинская ӑҫта пулнине тӑванӗсем, тусӗсем пӗлмеҫҫӗ. Икӗ уйӑх ӗнтӗ унран хыпар ҫук. Ҫухалнӑ 34 ҫулти хӗрарӑма «Лиза Алерт» шыравпа ҫӑлав отрячӗн хастарӗсем шыраҫҫӗ. Тамара Варинская ҫухалнине ШӖМ те ҫирӗплетет. Хӗрарӑм пӗлтӗр раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ. Ҫав кунхине вӑл хура куртка, хура джинс шӑлавар, хура сӑран атӑ тухӑннӑ пулнӑ, шурӑ шарф ҫыхнӑ. Хӑй 177 сантиметр ҫӳллӗш, имшеркке кӗлеткеллӗ. Вӑл ӑҫтине е ун пирки мӗн те пулин пӗлетӗр тӗк 8800 700 5452 е 112 номерпе шӑнкӑравалмалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Хӑҫан ӑшӑтӗ?Ҫутҫанталӑк
Юлашки 4 ҫулта пуш уйӑхӗн пуҫламӑшӗ кун пек сивӗ пулман. Термометр ҫӗрле 21 градус сивӗ таранах кӑтартнӑ. Гидрометцентр пӗлтернӗ тӑрӑх, иккӗмӗш декадӑра кӑштах ӑшӑтма тытӑнӗ. Кӑнтӑрла палӑрмаллах ӑшӑ пулӗ. Вырсарникун юр ҫӑвӗ. Ҫитес эрне пуҫламӑшӗнче те юр ҫукалӗ. Ҫанталӑк хӗле аса илтерӗ. Кӑнтӑрла 2-7 градус сивӗ тӑрӗ, ҫӗрле – 15 градус сивӗ. Кӗҫнерникунран ҫеҫ хӗвеллӗ ҫанталӑк хуҫаланма тытӑнӗ. Сывлӑш температури те ашӑрах пулӗ. Виҫҫӗмӗш декада пуҫламӑшӗнче пирӗн пата ӑшӑ килӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
| ||
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (19.01.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 739 - 741 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Князев Иван Михайлович, Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ ҫуралнӑ. | ||
| Тенюшев Иван Яковлевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Григорьев Иван Григорьевич, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Петров Николай Петрович, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |