Чӑваш Республикин Аслӑ сучӗ 2 миллион та 340 пин тенкӗ парса туяннӑ «BMW 528I xDrive» маркӑллӑ урапа туянни пирки Мускав мэрӗ пулма кӗрешӗве тухнӑ Алексей Навальнӑйӑн шаннӑ ҫыннисем ҫӑхав ҫырнӑ иккен. Вӗсен шучӗпе Чӑваш Енӗн Аслӑ сучӗ машина туянасси пирки хатӗрленӗ аукцион хучӗсенче монополипе кӗрешекен саккуна пӑснӑ самантсем пулнӑ.

Ҫӑхава Монополипе кӗрешекен федераци службин Чулхулари Управленийӗнче пӑхса тухнӑ. Хутсенче, чӑн та, хӑш-пӗр кӑлтӑк асӑрханӑ. Туянас кӑмӑл тунӑ машинӑн техника характеристикине кӑтартнӑ чух та ҫитменлӗх тупӑннӑ.

Монополипе кӗрешекенсем аукциона тӗрӗс мар хатӗрленӗ тесе ҫурлан 26-мӗшӗччен ӑна пӑрахҫӑламалла тесе йышӑну кӑларнӑ.

Йӗпреҫ районӗнчи Калинин ячӗллӗ ял хуҫалӑх кооперативӗн лавне туртма ҫӗнӗ ертӳҫӗне суйланӑ. Пухӑва район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Чугаров хӑй ертсе пынӑ. Хӗрӳ ӗҫҫи вӑхӑтӗнче ирттернӗ пухӑвӑн тӗллевӗ председателе суйласси пулнӑ.

Районтисем кооперативӑн унчченхи ертӳҫине суд дисквалификацилеме йышӑнни пирки пӗлтерет. Мӗншӗнне каламан та, анчах тӳресем кун пек шухӑш патне пырса тухасси ӗҫ укҫине вӑхӑтра тӳлеменнипе чылай чух ҫыхӑнать.

Ял хуҫалӑх кооперативне ертсе пыма Эйпеҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ 52 ҫулхи Борис Петрова шаннӑ.

Комбайнсем хиртех хыпса илни пулкалать-ха. Ҫак кунсенче вара «Шупашкар–Сӑр» автоҫулӑн 81 ҫухрӑмӗнче ӗҫлекен грейдера ҫулӑм ярса илнӗ. Техника Ҫӗрпӳ районӗнчи «Воддорстрой» обществӑн пулнӑ. Грейдер хыпса илни пирки хыпар ҫитнӗ хыҫҫӑнах яваплӑ службӑсем унта виҫӗ автоцистерна янӑ.

Пушарпа кӗрешекенсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫулӑм техника тытӑмӗ, механизмсемпе узелсем юсавсӑр пулнипе ҫыхӑннӑ.

Комсомольски районӗнчи Шурут Нурӑс ялӗнче Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ виҫӗ пӗртӑвана асӑнса палӑк уҫма палӑртнӑ. Тӗрӗсрех каласан, ялӗнче пулмӗ-ха вӑл, вырӑнти масар ҫинче.

Палӑка Александр, Николай тата Геннадий Соколовсене халалланӑ. Вӗсем пуҫ хунӑранпа шыв-шур нумай юхса иртнӗ пулин те хайхисен ҫывӑх ҫыннисем ҫапӑҫу хирӗнче пуҫ хунӑ несӗлӗсене манман кӑна мар, вӗсен шӑпипе ҫине тӑрсах кӑсӑкланнӑ. Асли, Александр, 1941 ҫулта Карелинче вилнӗ; вӑтамми, Николай, — 1942-мӗшӗнче Вязьма тӑрӑхӗнче; кӗҫӗнни, Геннадий, — 1943-мӗшӗнче Курск пӗккинче. Вӗсен тӑванӗн ывӑлӗ Владимир Матросов несӗлӗсене пытарнӑ вырӑна чылай ҫул шыранӑ, унтан тӑпра илсе килме ӗмӗтленнӗ вӑл. Шухӑшланине пурнӑҫа кӗртнӗ-кӗртнех.

Сакӑрвуннӑран иртнӗ пӗр тӑван Зойӑпа Валентина Григорьевнӑсем (район администрацийӗ хыпарланинче виҫӗ пӗр тӑваншӑн вӗсем кам лекни пирки, шел те, каламан) кӑҫалхи ҫу уйӑхӗнче Ҫарпа мемориал компанине палӑк лартма пулӑшу ыйтса ҫыру янӑ иккен. Ҫапла вара гранитран тунӑ палӑка ыран уҫӗҫ.

Ӗнер РФ Следстви комитечӗн республикӑри Управленийӗнче пресс-конференци иртрӗ. Унта ведомствӑн ҫур ҫулхи ӗҫӗ-хӗлне пӗтӗмлетрӗҫ. Ҫавӑн йышши мероприятисенчи евӗрех нумай цифра асӑнчӗҫ. Вӗсемпе Управлени ертӳҫин аслӑ пулӑшуҫи Олег Дмитриев паллаштарчӗ.

Ҫапах та пресс-конференцин самай пайӗ нумаях пулмасть пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫӗн тӗп фигуранчӗ — Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Юрий Моисеев — тавра пычӗ. Сӑмах май, ҫӗр сутма ирттерекен аукционта Моисеев пӗр усламҫӑна ҫӗнтерме пулӑшма шантарнӑ имӗш. Ҫакӑншӑн район администрацийӗн пуҫлӑхӗ 4 миллион тенкӗ ыйтнӑ пулать. Сӗтевӗн ҫуррине — 2 миллионне — панӑ чух ҫакланнӑ иккен. Ҫӗре Моисеев ял хуҫалӑх тӗллевӗллӗ категорирен каярах строительство валли куҫарма шантарнӑ-мӗн.

Журналистсенчен хӑшӗ ку ӗҫре политика сӗмӗ, апла тӑк ура хурас тени ҫук-и тесе кӑсӑкланчӗ. Следстви управленийӗн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ ӗҫсене тӗпчекен пайӗн ертӳҫи Радислав Родионов ун пек факта хирӗҫлерӗ. Юри такӑнтарас тенине вӗсем тӳрех сисессине пӗлтерчӗ.

Тӗпчевҫӗсене ӗҫлеме кансӗрлемеҫҫӗ-и тесе кӑсӑкланакан та пулчӗ.

Малалла...

Паян, ҫурлан 22-мӗшӗнче, пирӗн ҫӗршыв Раҫҫей Федерацийӗн патшалӑх ялавӗн кунне паллӑ тӑвать. Ҫак куна халаласа ӗнер Наци вулавӗшӗнче патшалӑх символӗсен залӗнче хыпарлав сехечӗ иртнӗ. Унта республикӑри ШӖМ управленийӗнчи профессионаллӑ хатӗрлев центрӗн вӗренекенӗсем хутшӑннӑ.

Мероприятийӗ Раҫҫей гимнӗн юррипе уҫнӑ. Вулавӑшри сайра тӗл пулакан тата хаклӑ кӑларӑмсен пайӗн ертӳҫи Татьяна Николаева патшалӑх символӗсен залӗ ҫинчен, унӑн тӗллевӗсем ҫинчен, хӑй уявӗ ҫинчен каласа панӑ, уйрӑмах ялавӑн виҫӗ тӗсен историйӗ ҫинче тимлӗх тунӑ.

Хыпарлав сехетне хутшӑнакансем валли ятарласа «Раҫҫей символӗсем. Герб. Ялав. Гимн» тата «Раҫҫей Федерацийӗн конституцийӗ 20 ҫулта» ятпа кӗнекепе ӳкерчӗксен куравне уҫнӑ. Унсӑр пуҫне вӗренекенсене электронлӑ презентацийӗпе паллаштарнӑ, ун тӑрӑх патшалӑх символӗсен историйӗпе тата Раҫҫей Федерацийӗпе Чӑваш Республикин конституцийӗсемпе ҫыхӑннӑ нумай кӑсӑклӑ фактсем пӗлнӗ.

Мероприяти вӗҫнелле хутшӑнакансем валли вулавӑш тӑрӑх экскурси ирттернӗ.

Шупашкар хула кунӗ иртсе кайнӑран тӑватӑ кун ҫитрӗ пулин те коммуналлӑ хуҫалӑх службисем паянхи кун та уяв кӳрнӗ шырлӑхӗсене саплаштараҫҫӗ.

Хула кунӗ ҫитнӗ тӗлнелле республикӑн тӗп хулинче тирпейлӗх илӗм кӳрессипе пысӑк ӗҫ пурнӑҫланӑ. Уйрӑмах ӗҫченсем чечек йӑранӗсене йӗркелес, ҫумлас, шӑварас ӗҫре нумай вӑй хунӑ.

Шел пулин те уява паллӑ тума килнӗ хула ҫыннисемпе хӑнасем коммуналлӑ хуҫалӑх службийӗсен ӗҫӗ-хӗлнӗ тивӗҫлипе хакламан. Хӗрлӗ тӳремре чечек йӑранӗсене 50 яхӑн тваткал метр лаптӑкӑшра таптаса пӗтернӗ.

Паянхи кун хысна тулашӗнчи укҫаран юрӑхсӑрланӑ йӑрансене тивӗҫлӗ йӗркенӗ кӗртнӗ. Тирпей-илем кӗртекенсем хула ҫыннисемпе хӑнасене алӑпа тунӑ хитрелӗхе хаклама, перекетлеме ыйтаҫҫӗ.

Республика лаптӑкӗсенчи ҫӗнӗ тӳремсенче ытлӑн улма нематочӗ сарӑлнине кура Россельхознадзор управленийӗ ӳсекен улман карантин тӗрӗслевне ирттерме тытӑннӑ. Россльхознадзор управленийӗн ӑстисем республикӑри ӳсентӑрансен фитосанитарийӗ тата карантин ӗҫӗпе ӗҫлекен пайӗн ФГБУ «Тутар МВЛ» ӗҫченӗсемпе пӗрлӗ тӗрӗслев ӗҫӗсене ирттерме 464 ҫӗр тӗслӗхӗсене илнӗ.

Ҫӗр пробине Красноармейски районӗнчи «Таябинка» ТМЯО агрофирмӑн 73 гектар лаптӑкӗнче вӑрӑллӑ тата апат-ҫимӗҫлӗ «Любава», «Удача» сортлӑ улма ӳсекен анинчен илнӗ. Лаборатори тӗрӗслевне республикӑри ӳсентӑрансен фитосанитарийӗ тата карантин ӗҫӗпе ӗҫлекен пайӗн ФГБУ «Тутар МВЛ» ирттернӗ.

Тӗпчеве ирттернӗ хыҫҫӑн лаборотори ҫӗр пробине илнӗ анара сиенлӗ карантин организмӗ ҫуккине палӑртнӑ.

Туяннӑ орган

Паян, ҫурлан 22-мӗшӗнче 11:00 сехетре Чӑваш патшалӑх филормонийӗнче пӗрремӗш хут симфони капеллы ыйтнипе туяннӑ кӗвӗ хатӗрӗн — Monarch Rubens органӑн — сасси янранӑ.

Концертра оркестр XVII ӗмӗрти Итали ҫӗршывӑн Томазо Альбионийӗн Adagio шӑрантарнӑ тата Бах мессинчен «Страсти по Матфею» кӗвӗ номерне кӑтартнӑ.

Чӑваш патшалӑх академи симфони капеллы органа 2012 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче сакасланӑ. Кӗвӗ хатӗрне вара 3,5 миллион тенкӗпе туяннӑ. Орган 42 регистрлӑ, программӑланакан MIDI интерфейслӑ, туше (музыка терминӗ, епле перӗннине кӑтартакан пахалӑх) чиркӳ органӗ евӗрлӗ. Кӑшкарне юманран тунӑ имӗш.

Унсӑр пуҫне кӑҫал капелла виҫӗ Yamaha трубине тата пӗр пикколо трубине туяннӑ. Ҫак музыка хатӗрӗсемпе вӗсем халӑх кӑмӑлне чӑннипех те ҫӗклеме пултарасса шанас килет.

Ялта ҫуралса ӳснӗ ҫамрӑксем шкул пӗтерсенех вӑтам е аслӑ пӗлӳ паракан учрежденийӗсенче алла пӗр-пӗр професси илес тӗллевпе хуласене тухса каяҫҫӗ, диплом илсен вара нумайӑшӗ ӗҫ тупса ҫавӑнтах юлаҫҫӗ. Ҫамрӑксем тӑван ялсенех тавранччӗр тесе мӗн тумала-ши?

Ҫак ыйтӑва Улатӑр районӗнчи Кивӗ Эйпӗҫ ял ҫыннисем хӑйне майлӑ татса парас тенӗ. Ӳсекен ӑрӑва илӗртекен хула илемне вӗсем яла кӳрме шутланӑ. Ӗҫе вара тирпей, илем кӳрессинчен пуҫланӑ, хӑйсен кил-ҫурт таврашӗнчи картиша тивӗҫлӗ сӑн кӗртессипе ӑмӑртса ӗҫе тытӑннӑ. Ятарлӑ пӗлӳ ҫук пулсан та тӑван яла илем кӳрессипе ҫунатланнӑ хастарлӑ ял-йыш тӑрӑшсах ӗҫлет.

Уйрӑмах хӑйне майлӑ пултаруллӑхпа Кивӗ Эйпӗҫре Владимир Поляков палӑрать. Унӑн картишӗнче алӑпа ӑсталаннӑ чӗрчунсен тӗнчи вырнаҫнӑ.

Юлашки 7 ҫулта ял-йыш кану вырӑнӗсене йӗркелессипе те хастаррӑн ӗҫлет, Кивӗ Эйпӗҫ таврашӗнче паянхи кун 8 парк вырнаҫнӑ. Уйрӑмах пӗр паркӗ юратакан мӑшӑрсене илӗртет, ҫавӑнпа та ӑна «Ҫамрӑклӑх» ята панӑ.

— Уйрӑмах каҫ-кӳлӗм вӑхӑтӗнче ҫутӑлнӑ хунарсемпе, шавлакан пӗрхӗнчӗк ял таврашне илемлетет, — хӑйӗн шухӑшне пӗлтерет Кивӗ Эйпӗҫре пурӑнакан Марина Лебедева.

Малалла...