Нумаях пулмасть республикӑн сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойловӑпа иртнӗ брифингра хаксем пирки ыйту хускатнӑ. «Тӳлевлӗ медицина пулӑшӑвӗ кӳресси вӑйлӑ хакланнӑ теме иртерех», — тенӗ унта Алла Самойлова.

Иртнӗ ҫулхи раштаврипе танлаштарсан иртнӗ уйӑхра массаж хакӗ унчченхинчен 54,4 процент чухлӗ хакланса кайнӑ. Шӑл кӑларма та йӳнӗ мар — асӑннӑ тапхӑртинчен халӗ 42,3 процент ытларах кӑларса хума тивет. Физиотерапи процедурисемшӗн унчченхинчен чӗрӗк процент таран нумайрах тӑкакланмалла, вар-хырӑма ультрасасӑпа тӗрӗслеттерес тесен 32 процент ытларах ыйтаҫҫӗ. Специалистсем патне малтанхи йышӑнӑва каяс тесен кӗсье ҫӳхе пулмалла мар — хаксем 14,5 процент хӑпарнӑ, пӗтӗмӗшле юн анализне пӗлес тесен 11,8 процент хаклӑрах тӳлемелле.

Тӳлевлӗ медицина пулӑшӑвӗ кӳрессин хакӗ хӑпарнӑ пулин те, Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав министрӗ каланӑ тӑрӑх, вӑл Атӑлҫи федераци округӗнче чи йӳннисенчен пӗри-мӗн. Кунсӑр пуҫне Алла Самойлова ытти регионта юлашки 5–6 ҫул хушшинче хаксене пӗрре кӑна мар ӳстернине, пирӗн патра юлашки вунӑ ҫулта пӗр пек тӑнине ӗнентернӗ.

Сӑмаха ҫирӗплетме уйрӑм процедурӑсен хакӗсене илсе кӑтартнӑ.

Малалла...

Тӗлпулура. Галина Зотовӑн сӑнӗ

2013 ҫул — Ҫутҫанталӑк ҫулталӑкӗ. Хӗрлӗ Чутай районӗнче Шуськин Е.М., Трофимов О.В., Гусельщиков А.К. газ участок мастерӗсем тата «Моргаушмежрайгаз» АУО «Чӑвашсетьгаз» газ участокӗн ертӳҫи Орлов В.Г. районти шкулсене ятарлӑ графикпа ҫитсе «Газ тата экологи» темӑпа калаҫусем ирттерме палӑртнӑ. Графикпа килӗшӳллӗн Валерий Гурьевич Орлов паян Штанашри тӗп шкулта шкул ачисемпе тӗл пулчӗ.

Валерий Гурьевич пухӑннисене газ историйӗпе паллаштарчӗ. Пӗрремӗш хут газпа Пӗрлешӳллӗ Штатсенче (США) 1859-мӗш ҫулта усӑ курма пуҫланӑ иккен.

Районти 70 ялтан 63-шӗнче газпа усӑ кураҫҫӗ, ҫичӗ яла газ баллонӗсемпе тивӗҫтереҫҫӗ. Ачасене газ баллонӗ ӑшне газ еплерех тултарни пирки пӗлме те кӑсӑклӑ пулчӗ. Районта 10012 хваттерпе ҫуртран 6672-ӗшӗнче газпа усӑ кураҫҫӗ иккен.

Хӗрлӗ Чутай район территорийӗ витӗр Раҫҫейри чи вӑрӑм, 4 500 ҫухрӑм тӑршшӗ газопровод иртет, вӑл Тури Ҫӗрпӳкасси, Хӑмаркка, Шулю хӗррипе вырнаҫнӑ, унтан Сӑр урлӑ каять. Валерий Орлов ачасене газпа усӑ курнӑ чухнехи хӑрушсӑрлӑх правилисемпе паллаштарчӗ, ҫутҫанталӑка упрама чӗнсе каларӗ: «Пӗр йывӑҫран сире валли темиҫе кӗнеке ҫеҫ тухать, ҫавӑнпа та кашни ачан кивӗ хут пуҫтарма тӑрӑшмалла, ҫапла майпа кашниех йывӑҫсен кун-ҫулне тӑсма пулӑшӗ».

Малалла...

Унччен кӑларнӑ кӗнекесем

Хисеплӗ сайт хӑнисем! Ҫак вӑхӑтра эпир черетлӗ кӗнеке кӑларас ӗҫе йӗркелетпӗр. Маларах эпир «Асамлӑх ҫулӗ», «Урхамахсем тӑраҫ тапӑртатса» ачасен пултарулӑхӗн пуххисене пичетлесе кӑларнӑччӗ. Кӑҫал вара «Ӗмӗтсен ҫӑлкуҫӗ» тата «Ӑраскал ҫӑлтӑрӗ» литература конкурсӗсене ярса панӑ ӗҫсене кӗнекен кӑларас шухӑшлӑ.

Хальхи вӑхатра кӗнекене калӑплас ӗҫ вӗҫленсе пырать. Унта 40 яхӑн ӳкерчӗк те пулӗ — вӗсене шкул ачисемех ӳкернӗ.

Кӑҫалхи кӗнекене эпир 200 экземплярпа ҫеҫ кӑларма шутлатпар пулин те, тӑкакӗсем икӗ ҫулчченхи пекех — ӑна кӑларма 34 пине яхӑн тенкӗ кирлӗ. Енчен те ҫак ӗҫре сирӗн пулӑшу кӳрес кӑмӑл пур пулсан укҫа куҫармалли счёта аяларах тупма пултаратӑр. Сирӗн ятӑра эпир, паллах, кӗнекере асӑнӑпӑр.

Малалла...

РИА Рейтинг паян Раҫҫейӗн тӗрлӗ тӑрӑхӗсенчи шалу укҫисен шайне танлаштарнӑ. Ун валли Джини коэфицциентне усӑ курнӑ вӗсем. Ку меслетпе статистикӑра анлӑн усӑ кураҫҫӗ — вӑл халӑхри танмарлӑха лайӑх кӑтартса парать имӗш. Ун виҫи 0%–100% хушшинче вырнаҫнӑ. Енчен те пурте пӗрешкел ӗҫ укҫи илсе тӑнӑ пулсан Джини коэфицциентчӗ 0% танлашнӑ пулӗччӗ. Халахра танмарлӑх ӳснӗ ҫем ҫак коэффициент та 100% патнелле талпӑнать.

Чӑвашри шалӑва пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн пирӗн тӑрӑхри Джини коэфицциентчӗ 31%-па танлашнӑ. Чи пысӑк виҫесем вара Мускавра тата Чечня, Дагестан, Тыва республикисенче иккен. Мускавра вӑл 39,3% пулсан, Чечня республикинче 40,1% таранах ҫитет имӗш. Вӑтамран пӑхсан вара Раҫҫейри шалу укҫисен танмарлӑхӗ Яппунпа Португали патшалӑхӗсенчипе пӗр тан — вӗсенче Джини коэфицциентчӗ 37,7% ҫитет.

Танлаштарнӑ май РИА Рейтинг эксперчӗсем уйӑхне 9 пинрен сахалрах тата 75 пинрен ытларах илекенсен йышне пӑхнӑ иккен. Пирӗн республикӑра 20,6% ӗҫлекен ҫын 9 пинрен сахалрах илет имӗш. Пуянсен йышӗ вара пӗчӗк — 1 процента та ҫитмест (0,8%). Пирӗнешкел пуян маррисен йышне кӳршӗлле тӑрӑхсенчен Мари Элпе Мӑкшӑ республикисем, Кировпа Чӗмпӗр облаҫӗсем кӗреҫҫӗ.

Малалла...

Сергей Мироновпа Николай Левичев

Ҫак шӑматкунпа вырсарникун Мускавра «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» партин ҫиччӗмӗш сьезчӗ иртнӗ. Унта партин ертӳҫисене суйланӑ. Ҫапла вара партие каллех Сергей Миронов ертсе пырӗ. Сьездчен ҫак тивӗҫе пурнӑҫланӑ Николай Левичев вара депутатсен палатин канашӗн председателӗ пулӗ.

Сьездра парти уставне те ҫӗнӗлӗхсем кӗртнӗ. Ҫапла вара канашӑн президиумӗ (унчченхи пек бюро мар) партие ертсе пыракан тӗп орган пулӗ. Президиум членӗсене икӗ ҫул ҫурӑлӑха суйлаҫҫӗ.

Унта ҫитес тесен ачасен тем те туса кӑтартмалла. Тепӗр тесен, ытла темех те мар: ҫичӗ тапхӑртан тӑракан ырӑ ӗҫ. Вӗсем кашниех ҫутҫанталӑка ырӑ тӑвассипе ҫыхӑннӑскерсем пулмалла. Ансат ӗҫ шутне территорие тирпей-илем кӗртнине тата йывӑҫ лартнине кӗртме пулать. Кӑткӑсраххисен шутне — ҫутҫанталӑка упрамалли тата сыхламалли ҫинчен ыттисене те каласа кӑтартнине.

Конкурса Шӑмӑршӑ районӗнче вырнаҫнӑ «Чӑваш вӑрманӗ» наци паркӗпе Улатӑр районӗнчи «Сӑрҫум» заповедник пӗрле ирттереҫҫӗ. Конкурс тӗллевӗ пирки каланӑ май заповедникӑн пай пуҫлӑхӗ Александр Яковлев ҫутҫанталӑка сыхлассипе кӑҫалхи тӗллевлӗ ҫулталӑк пынӑ вӑхӑтра кӑна ҫине тӑни ҫителӗксӗр пулнине палӑртнӑ.

«Ҫутҫанталӑк патне тунӑ ҫичӗ утӑм» конкурса хутшӑнакансен ырӑ ӗҫсене ҫирӗплетекен ҫичӗ сӑнӳкерчӗк ярса памалла. Вӗсемшӗн сасӑлассине тӗнче тетелӗнче йӗркелӗҫ.

Тӗрӗссипе ку хисеп — тӗп хуламӑрӑн Калинин районӗ пирки кӑна-ха. Шупашкарта «Хӑрушлӑхсӑр ҫурт таврашӗ» (выр. «Безопасный двор») ҫумпрограммӑна пурнӑҫа кӗртнӗ май тӗлпулусем иртнӗ иккен — вӗсенче тӳре-шара ҫурт-йӗр тытӑмӗн компани ертӳҫисене видеокамерӑсене лартни хӑрушсӑрлӑха ӳстерни пирки каласа панӑ. Калаҫусене хутшӑннӑ хыҫҫӑн чылай ҫурт-йӗр харпӑрлӑхҫисен юлташлӑхӗсемпе тытӑм компанисем ҫак программӑна хутшӑнма килӗшнӗ пулать.

Калинин районӗн сайчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх видеокамерӑсем лартма 27 нумай хваттерлӗ ҫуртрисем килӗшнӗ — вӗсенче пурӗ 6 520 ҫын пурӑнать имӗш. Пурӗ ҫак ҫуртсенче 97 видеокамера лартнӑ. Тата темиҫе ҫуртра видеокамерӑсене епле лартмаллине сӳтсе яваҫҫӗ имӗш.

Анчах уявлама мар-ха. Ӗҫлӗ калаҫу валли.

Паян Раҫҫейӗн Федераци Канашӗнче Чӑваш Республикин кунӗсем пуҫланнӑ. Вӑл виҫӗ куна тӑсӑлӗ. Ҫав вӑхӑтра пирӗн республикӑпа тӑватӑ комитет ларӑвӗнче паллаштарӗҫ, пленарлӑ ларура «Субъект сехечӗ» иртмелле. Унта Чӑваш Енӗн социаллӑ прунӑҫӗпе экономика аталанӑвӗ ҫинчен каласа кӑтартма палӑртнӑ, пирӗн патра саккун кӑларас ӗҫре мӗне мала хуни пирки те ӑнлантарса парӗҫ.

Пирӗн патран Федераци Канашӗн ларӑвне тухса кайнисем — вӗсен хушшинче Министрсен Кабинечӗн членӗсем, республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем пур — асӑннӑ мероприятисене хутшӑнӗҫ, хушма пӗлӳ парас, промышленноҫпа ял хуҫалӑх ыйтӑвӗсене сӳтсе явмалла. Сенаторсемпе тӗл пулнӑ май Шупашкара 550 ҫул, Чӑваш автономи облаҫне 100 ҫитнине халалласа туса ирттермелли ӗҫсене те сӳтсе явма палӑртнӑ.

Сӑмах май, маларах субьектсен кунне икӗ кун хушши ирттернӗ пулсан, хальхинче виҫӗ куна тӑсӑлӗ.

Ольга Голодец

Ҫывӑх вӑхӑтра Раҫҫей Правительстви ҫумӗнче Вырӑс чӗлхине сарас енӗпе ӗҫлекен канаш туса хумалла. Тивӗҫлӗ йышӑнӑвӑн проекчӗ хатӗр те-мӗн.

Канашӑн концепцийӗнче вара ҫапларах ҫырса хунӑ иккен: «Канаш канашламалли орган шутланать, унӑн тӗллевӗ — вырӑс чӗлхине патшалӑх тӗлӗшӗнчен пулӑшасси тата аталантарасси».

Асӑннӑ орган йышне кам-кам кӗрессине РФ вӗренӳ министрӗ Дмитрий Ливанов сӗнмелле. Канаша ертсе пыма Ольга Голодец вице-премьера шанма пултараҫҫӗ теҫҫӗ-мӗн.

Ӗнер Муркаш районӗнче казахсен номерӗллӗ автобуса тытса чарнӑ. Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекторӗсем ыйтнине тӳрех пурнӑҫлама васкаман-ха вӑл — пӗрех лешсем ӑна чарнӑ-чарнах.

Унта ларса пыракан ҫынсен докуменчӗсене, вӗсем 94-ӗн пулнӑ, тӗрӗслеме тӑрсан хайхисем ҫапӑҫмах пуҫланӑ иккен. Ют ҫӗршыв ҫыннисен хушшинче пирӗн ҫӗршыва саккунлӑ мар майпа килнисем 42 пассажир тупӑннӑ. Автобусра ларса пыракан мӗнпур пассажиртан пӗри таджик пулнӑ, ыттисем Узбекистанра ҫыннисем иккен. Автобус водителӗсем казах ҫыннисем-мӗн. Йӗрке хуралҫисемпе хирӗлнӗ вӑхӑтра пӗр инспекторӑн тумтирне ҫурса пӑрахнӑ тата жезлне хуҫса пӑрахнӑ имӗш. Ҫакӑн хыҫҫӑн вырӑна полцин хушма нарядне чӗнсе илнӗ.

Халӗ ку факт пирки йӗрке хуралҫисене пӑхӑнманшӑн, ҫынсене саккунлӑ мар майпа пирӗн ҫӗршыва илсе кӗнӗшӗн административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Пӗр пассажир вара наркотик таврашне усӑ курнине палӑртнӑ.

Раҫҫее саккунлӑ майпа ирӗк илмесӗр Раҫҫее килнисене маларах Шупашкарта «Инди таварӗсем» курав вӑхӑтӗнче пысӑк йышпа тытса чарнӑ. Курав унччен тӗрлӗ регионта пулнӑ иккен, пирӗн патри миграци службин ӗҫченӗсем вара вӗсемпе кӑсӑкланнӑ.

Малалла...