 Правлени пайташӗсем Нумай пулмасть Красноармейски район центрӗнчи Халӑх пултарулӑх ҫурчӗн вулав пӳлӗмӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх правленийӗн черетлӗ ларӑвӗ иртрӗ. Пӗрлӗх правленийӗн председателӗ Г.Л.Ефимов ҫуллахи тапхӑрта туса ирттернӗ ӗҫсем ҫинче чарӑнса тӑчӗ, пӗрлӗх умӗнче ҫитес вӑхӑтра кун йӗркинче тӑракан тӗллевсене палӑртрӗ. Ҫитес тапхӑрта пурнӑҫа кӗртмелли ӗҫ планне ҫирӗплетес ыйтупа юрӑ-кӗвӗ секцийӗн ертӳҫи Никоноров Н.М., правлени председателӗн ҫумӗ Ершов Н.Г., ӳнер искусствисен секцийӗн ертӳҫи Серафимов В.С. тата краеведени секцийӗн ертӳҫи Константинов В.З. тухса калаҫнӑ. Правлени членӗсем ҫитес вӑхӑтра ирттермелли мероприятисен шутне хӑй тӗллӗн вӗреннӗ И.Р.Степанов композиторӑн (Кушкӑ ялӗ) юрӑ кӗнекине презентацилессипе, хӑй тӗллӗн вӗреннӗ Н.Г.Григорьев композиторӑн (Красноармейски ялӗ) 85 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвассипе, Вархуш Эншей поэтӑн (Еншик Чуллӑ ялӗ) 90 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвассипе тата М. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Пирӗн пӗрлӗх сайчӗ Паян, авӑнӑн 7-мӗшӗнче, Chuvash.Org пӗрлӗхе йӗркеленӗренпе 5 ҫул ҫитрӗ. Шӑп та лӑп ҫак кун 2005 ҫулта пӗрлӗхӗн пӗр пайӗ, Чӑваш халӑх канашлӑвӗ ӗҫлеме пуҫларӗ. Каярах вара Чӑваш халӑх сайчӗ, унӑн тӑванла сайчӗсем ӗҫлеме пуҫларӗҫ. Пирӗн пӗрлӗх сайчӗ темиҫе пайран тӑрать: канашлу (чи пысӑк пай); информаци пайӗ (кунта тӗрлӗ текстсем вырнаҫнӑ); сайтҫӑсен пайӗ (ӑна усӑ курса ентешсем пӗр-пӗрне шыраса тупма пултараҫҫӗ); календарь (тӗрлӗ пулӑмсен ҫӑмхи); хыпарсем (вӗсем пирӗн порталта ытти пайсемпе тачӑ ҫыхӑннӑ — календарьпе те, сайтри информаципе те); паллашу кӗтесӗ; электронлӑ вулавӑш (ӑна уйрӑм сайт теме те юрать); кун кӗнекисем (ку пайра кашни хӑй шухӑшне пӗлтерме пултарать). Унсӑр пуҫне сайт урлӑ ҫырусем ҫӳретме те май пур. Сайт тӑватӑ чӗлхеллӗ: чӑвашла (чи пысӑк уйрӑм), вырӑсла, акӑлчанла, эсперантолла. Нумай пулмасть сайтӑн пуҫӗ ҫӗнелчӗ. Ҫак 5 ҫул хушшинче сахал мар ӗҫлерӗмӗр: тӗнче тетелӗнче Википедин чӑваш уйрӑмӗ 10 пин ытла статьяпа тулчӗ, электронлӑ вулавӑш йӗркеленчӗ (унта 3 пин ҫурӑ ытла хайлав вырнаҫрӗ), сӑнсен галерейинче 15 пине яхӑн фото пухӑнчӗ, электронлӑ сӑмахсарсем вырнаҫрӗҫ, темиҫе программӑна чӑвашла куҫартӑмар, чӑвашла компьютер терминологине йӗркелес тӗлӗшпе самай тӑрӑшрӑмӑр. |
 В.Г. Агаков Авӑн уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх университечӗн культура керменӗнче университет ректорӗ В.Г. Агаков профессор ҫӗнӗ корпусра вӗренекен студентсемпе тӗл пулу ирттерчӗ. Ректор зала пухӑннисене, уйрӑмах 1-мӗш курссене, ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланнӑ ятпа саламларӗ, ҫитӗнӳсем тума сунчӗ. Ҫӗнӗ курпусра юсав ӗҫӗсем пыраҫҫӗ. Тин кӑна филологсемпе историксем вӗренекен 5 хута строительсем илем кӗртсе пӗтерчӗҫ. Ректор ҫакӑн пек юсав ӗҫӗсем ытти хутсенче те пуласса шантарчӗ. Тирпейлӗ те хӑтлӑ пӳлӗмсене ҫӗнӗ техника хатӗрӗсем илем кӳрӗҫ, вӗренӳре пулӑшса пырӗҫ. Ҫавӑн пекех, В.Г. Агаков студентсен пурнӑҫӗпе те кӑсӑкланчӗ, ыйтусем ҫине хуравларӗ. Ятлӑ стипендисене хута ярас, ытти вузсене тӗрлӗ конференцисене тухса ҫӳрес тата ытти ӗҫсенче пулӑшма шантарчӗ. Авӑн уйӑхӗнче пур студента та стипенди парса хавхалантарасси пирки пӗлтерчӗ. Тӗлпулу савӑнӑҫлӑ концерпа вӗҫленчӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Кӗнеке хуплашки Кӗнекен тулли ячӗ — «Телей ҫӑлтӑрӗ — гимнази директорӗ». Автор унта Трак чӑваш-нимӗҫ гимнази директорӗн Г.И.Юлмасовӑн ӗҫӗ-хӗлне, 55 ҫулхи кун-ҫулне, ҫемйин аталанӑвне тата унӑн пурнӑҫри ҫитӗнӗвӗсене ҫутатса панӑ. Кӗнеке 50 экземплярпа «Ҫӗнӗ вӑхӑт» типографире пичетленсе тухнӑ. Калӑпӑшӗ — 24 страница. Кӗнеке ум сӑмахне автор хӑех ҫырнӑ. Унта ҫапла каланӑ: «Тӗкӗр ҫине пӑхатӑп та, ниепле майпа та хама икӗ «пиллӗклӗ» хӗрарӑм тесе калама пултараймастӑп. Йӑлтӑртатакан кӑвак куҫ, ӗҫ шухӑшлӑ сӑн-пит, пурнӑҫ йӗрӗсем вуҫех те ҫук. Таҫти никам пурӑнман утравра пурӑнатӑп тейӗн. Тӗкӗр ҫине пӑхатӑп та, хама телейсӗр теес килмест. Юратнӑ мӑшӑр тaтa икӗ улӑп ывӑл пур. Вӗсене эпӗ юрататӑп. Вӗсем те мана алӑра йӑтса ҫӳреҫҫӗ. Тӗкӗр ҫине пӑхатӑп та миме витӗр шкул ҫуртне куратӑп. Таса тa ҫутӑ классем, тӗлӗнмелле пултаруллӑ ӗҫтешсем, нумай-нумай ҫунатлӑ ачасем...» Красноармейски район энциклопеди кӗнекинчен (автор ӑнлантарӑвӗпе): «Юлмасова Галина Илларионовна ҫурла уйӑхӗн 19-мӗшӗнче ҫуралнӑ. 2010 ҫулта 55 ҫул тултарать. Янкас шкулне 1970 ҫулта вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн 1972 ҫулта вӑтам пӗлӳ пӗтерни ҫинчен Красноармейски шкулӗнче аттестат илет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Вӑрманхӗрри Шӑхаль ялӗнче Ҫуллахи шӑрӑх кунсем иртсе кайрӗҫ пулин те чӑваш халӑхӗ ҫӑлсемпе пӗвесем пирки манмасть. Ак, нумай пулмасть, Патӑрьел районӗнче пӗвесене тарӑнлатрӗҫ. Кун пирки «Хыпар» хаҫат пӗлтерет. Хуравай ҫырми Патӑрьел районӗнче вырнаҫнӑ Вӑрманхӗрри Шӑхаль ҫумӗнчи вӑрман уҫланки урлӑ хӑйне валли ҫул уҫнӑ. Тахҫан тунӑ пӗве вӗҫне ӗнесем тапӑра анатчӗҫ. Пуҫӗнче, тарӑнрах вырӑнта, ял ҫыннисем ҫӑвӗпех ӑшӑ шывра чӳхенсе уҫӑлатчӗҫ. Шел, иртнӗ ӗмӗр вӗҫнелле ҫурхи шыв-шур татса кайнӑ хыҫҫӑн курорт евӗр хитре вырӑн юрӑхсӑра тухрӗ. Кӑҫалхи шӑрӑхра кӳлленчӗксем кӑна мар, ҫырми хӑй те типсе ларчӗ. Ӑна чӗртсе тӑратасчӗ тесе халӑх сахал мар шухӑшланӑ. Улатӑрпа Йӗпреҫ енче вӑрмансем ҫунни те ял пуҫлӑхне ҫирӗп утӑмсем тума хистерӗ пулӗ. Вут-ҫулӑм тухас-тӑвас пулсан таврара пӗр витре шыв ӑсмалӑх ҫӑл ҫук! Патӑрьелӗнчи Шӑнкӑртам строительство организацийӗ пархатарлӑ ӗҫе пурнӑҫлама килӗшнӗ. Бульдозерсемпе скреперсем хытнӑ ҫӗре хырса тикӗсленӗ хыҫҫӑн шыв управӗ тепӗр хут «шӑтса» тухрӗ. |
 А.Г. Николаев Авӑнӑн 5-мӗшӗнче Чӑваш Республикинче Совет Союзӗн Паттӑрӗ ятне икӗ хут тивӗҫнӗ летчик-космонавчӗ, авиацин генерал майорӗ Андриян Григорьевич Николаев ҫуралнӑранпа 81 ҫул ҫитнине анлӑн палӑртӗҫ. Унччен пӗр кун маларах, авӑнӑн 4-мӗшӗнче, шӑматкун, Николаев палӑкӗ умӗнче митинг иртӗ, летчик-космонавта асӑнӗҫ. Мероприятие официаллӑ ҫынсем, Раҫҫей космонавчӗсен ушкӑнӗ, шкул ачисем, студентсем, хула халӑхӗ хутшӑнӗ. Пуҫламӗшӗ 10 сехет ҫурӑра. Митинг хыҫҫӑн палӑк умне чечексем хурӗҫ.
Андриян Григорьевич Николаев 1929 ҫулхи авӑнӑн 5-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлта ҫуралнӑ. Космоса икӗ хутччен вӗҫнӗ. Пӗрремӗш вӗҫевӗ 1962 ҫулхи ҫурлан 11-15 числасенче иртнӗ. Ун чӗри 2004 ҫулхи утӑн 3-мӗшӗнче тапма чарӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Факультет ӗҫченӗсем Авӑнӑн 1-мӗшӗ — пӗлӳ тӗнчинче вӑй хуракансемпе тӗрлӗ ҫӗрте вӗренекенсен уявӗ кӑна мар тӗрӗссипе. Пиртен кашниех хӑй вӑхӑтӗнче шкул сукмакне такӑрлатнӑ, ҫавӑнпа пурте ӑна уяв пек йышӑнма пултараҫҫӗ. Университет та Пӗлӳ кунне ҫулсерен чыслӑн уявлать. Чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнчӗн студенчӗсемпе преподавателӗсем кӑҫал та туслӑ йышпа пӗрремӗш курса вӗренме кӗнӗ студентсене саламларӗҫ, чи пӗрремӗш сумлӑ документа, студент билетне, пачӗҫ. Вӗренме кӗнисене факультетӑн пултаруллӑ юрӑҫ-студенчӗсем хаваслӑ юрӑ-кӗвӗпе пӗтӗм кӑмӑлтан чыс турӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 Паян Красноармейски районӗнчи шкулсенче те пӗрремӗш шӑнкӑрав янӑрарӗ. Пӗлӳ кунӗнче шкул партти хушшине 1900 ача ларчӗ. Вӗсенчен 156-шӗ — пӗрремӗш хут. Красноармейски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ В.В.Александров ялти иккӗмӗш номерлӗ шкулта пулчӗ, ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланнӑ ятпа ачасене, вӗрентекенсене, ашшӗ-амӑшне тата педагогика ӗҫӗн ветеранӗсене саламларӗ. Тӗрлӗ конкурсра ҫӗнтернӗ вӗренекенсемпе вӗрентекенсене Хисеп хучӗсемпе Дипломсем парса чысларӗ. Савӑнӑҫлӑ линейкӑра шкул директорӗ С.М.Николаева тата районти педагогика ӗҫӗн ветеранӗсен организацийӗн ертӳҫи Л.Г.Григорьев тухса саламлӑ сӑмах каларӗҫ. Пӗрремӗш шӑнкӑрава кӑҫал вунпӗрмӗш класра вӗренекен Миша Фризенпа пӗрремӗш класс вӗренекенӗ пачӗҫ. Трак чӑваш-нимӗҫ гимназийӗнче Красноармейски район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ, вӗрентӳ пайӗн пуҫлӑхӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ учителӗ Ю. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 DVD хуплашки Тин кӑнаҫ лавккасене Ева Лисинӑн «Рия» новелли тӑрӑх ӳкернӗ илемлӗ фильм сутлӑха ҫитрӗ. Вӑрӑмӑшӗ — 90 минут. «Ку истори кирек кампа та, кирек ӑҫта та пулса иртме пултарнӑ, пултарать те... Пурнӑҫра ытти яланах ҫӗнтерет. Анчах та чӑн туйӑм хуҫалансан, ӗмерсем хушши пӗр-пӗрин патнелле туртӑннӑ чунсем пӗрле пулма Турӑ кӗнекинче ҫырнӑ пулсан, — вӗсем пӗрле пулаҫҫех. Арҫенпе Рия юратӑвӗ те шӑпах ҫавӑн пекки...» — пӗлтерет DVD хуплашки. Тӗп роле Наталья Шамбулина вылять. Ҫавӑн пекех илемлӗ фильмра Типшӗм Сашук, Ион Шеремет, Светлана Васильева, Ирина Архипова, Васильий Павлов, Ольга Ухтерикова, Петр Ермолаев, Лидия Красова, Александр Степанов ӳкерӗннӗ. Режиссерӗ тата сценари ҫыраканӗ — Вячеслав Оринов. «Фильм тӗпрен илсен лайӑх пулса тухнӑ. Типшӗм Сашук юррисем самай пуянлатаҫҫӗ, пӑхса ларма кӑмӑллӑ. Паллах оператор ӗҫӗ тата монтаж аванрах пулмалла. Тата сасӑ яланхи пекех вылять. Пирӗн куракан ҫак ҫитменлӗхсене каҫарать, паллах... ...Мана ку фильм пурпӗрех савӑнтарчӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
 cap.ru сӑнӗ Ак ачасен ҫуллахи каникул вӗҫленчӗ те — авӑнӑн 1-мӗшӗ ҫитрӗ. Шкул ачисем, студентсем вӗренӳ заведенийӗсене ҫул тытрӗҫ. Паян — пӗлӳ кунӗ. Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче Чӑваш Енре пурӗ 503 шкул ӗҫлӗ. 126 пин ача ҫӳрӗ (2009-2010-мӗш вӗренӳ ҫулӗнче 125,8 пин пулнӑ). Пӗрремӗш хут партта хушшине 12 842 ача ларӗ (малтанхи ҫул — 12 208). 2009-10 вӗренӳ ҫулӗнче пӗр вӗрентекен ҫине вӑтамран 13 ача (Раҫҫейре — 10) килнӗ. Вӑтамран классенче 19,59 ача пулнӑ (Раҫҫейре — 18), вӑл шутра хула шкулӗсенче — 24,93; ялтисенче — 15,55. 2010-2011 вӗренӳ ҫулӗнче икӗ ҫӗнӗ шкул хута кайӗ: Патӑрьел районӗнче Сӑкӑт шкулӗ уҫӑлӗ, Тӑвай районӗнче — Кивӗ Элпуҫ шкулӗ. Ҫуртсене темиҫе уйӑх каялла ҫеҫ хӑпартма пуҫланӑ пулин те раштав уйӑхӗ тӗлне вӗсене уҫасшӑн. Сӑмах май, юлашки 10 ҫул хушшинче республикӑра шкулсем валли пурӗ 152 ҫӗнӗ ҫурт хӑпартнӑ. Республикӑра хальхи вӑхӑтра 439 шкул умӗнхи вӗренӳ учрежденийӗ ӗҫлет, вӗсене пурӗ 53 728 ача ҫӳрет. 22 аслӑ вӗренӳ заведенине пурӗ 73 409 студент вӗренӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+13.3 °C